عروسکهای خیمهشببازی مربوط به اواسط دورهي قاجار که از روستاهای شهرستان نایین جمعآوري شدهاند، عروسكهاي پارچهاي كه در روزگاران قديم مادرها براي كودكانشان درست ميكردند، عروسكهاي قديمي كشورهاي ديگر، اسباببازيهاي دستساز، يويوها، فرفره و زنبوركها و...
موزهي اسباببازي و عروسكهاي ايران در روزهای پایانی مهر 93 با مدیریت امیر سهرابی، کارشناس و پژوهشگر تئاتر کاشان، در خانهي جعفر علامه فیضی، روحانی و شاعر اواخر دورهي قاجار، آغاز به کار کرد.
گفتني است اين موزه از طرف شوراي بينالمللي موزهها (ايكوم) در بخشهاي «كودكان و نوجوانان»، «معرفي» و «گردآوري»، بهعنوان موزهي برتر انتخاب شده است. در این موزه، نزدیک به ۱۲۰ اسباببازی و عروسک خیمهشببازی به نمایش گذاشته شده است. اجرای نمایش خیمهشببازی و برگزاری کارگاههای ساخت عروسک و اسباببازیهای سنتی برای کودکان، از برنامههای این موزه است.
امير سهرابي، چند سالي است كه به جمعآوري اين عروسكها پرداخته است. عروسكهايي گاه با قدمت 150 سال. عروسكهايي كه وقتي تلويزيون و سينما و انيميشنهاي متنوع امروز نبود، نمايش اجرا ميكردند و مردم را سرگرم ميكردند، ميخنداندند و درس ميدادند.
سهرابي به خبرنگار هفتهنامهي دوچرخه ميگويد: «برای تأسیس موزهي اسباببازی و عروسکهای خیمهشببازی از سال 87 طرح پژوهشی خود را دربارهي عروسک و اسباببازیهای مناطق مختلف ایران آغاز کرده و حالا بخشی از عروسکها، اسباببازیهای کودکان و بزرگسالان و عروسکهای خیمهشببازی را مورد پژوهش قرار داده که نمونههایی از آنها نیز جمع آوری شده است.»
اين پژوهشگر ميگويد: «كودكان و نوجوانان اول وارد حياط ميشوند كه خود فضاي خاصي دارد. در آنجا ما با گفتوگو و نمايش سعي ميكنيم تخيل كودكان را به كار بيندازيم. بعد آنها را وارد ديگر بخشهاي موزه ميكنيم.»
موزهي اسباببازي و عروسكها شامل سه بخش است: دستهي اول قدیمیترین عروسکهای خیمهشببازی ایران متعلق به دورهي قاجار، گروه دوم عروسکهای بازیِ کودکانِ نواحی گوناگون ایران و دستهي سوم نمونههایی از عروسکهای دیگر ملل. به گفتهي سهرابي، آنها براي هر گروه از بازديدكنندگان يك نمايش خيمهشببازي اجرا ميكنند و علاوه بر آن از بچهها ميخواهند كه يك عروسک بسازند؛ يك عروسک ساده و راحت.»
اين موزه، فروشگاهي هم دارد كه در آن اسباببازيهاي قديمي ارائه ميدهد. در حياط موزه شربتخانه هست و يك ليلي كه بازديدكنندگان ميتوانند در آن ليلي بازي كنند.
اگر خواستي به كاشان سفر كني، حتماً به موزهي اسباببازي و عروسكهاي ايران سري بزن.
آدرس: كاشان، روبهروی خانهي طباطبائیها، کوچهي علامه، شمارهي 43 تلفن : 55225134 - 031