این جایزه برای طرحی داده شده است که در آن راهی برای بازیافت بطری PET ، یکی از پر مصرف‌ترین محصولات پلیمری اختراع شده است.
بازیافت بطری‌های پت که ما آنها را به عنوان بطری نوشابه و آب معدنی می‌شناسیم، هزینه مالی و زیست محیطی زیادی دارد. از آنجایی که سرانه مصرف بطري‌هاي PET در ایران، 3 كيلوگرم در سال گزارش شده است. روش بازیافتی جدید بسیار مقرون به صرفه است.
در روش‌های پیشین بازیافت به صورت فیزیکی و با ذوب شدن بطری‌ها صورت می‌گیرد. در این روش بطری پت به گرونول یا الیاف پلی‌استر تبدیل می‌شود اما در طرح ابداعی تیم ایرانی بازیافت شیمیایی طی فرایند سبز صورت می‌پذیرد.
ساسان ممتازی کارشناس ارشد شیمی معدنی که به همراه دکتر علی محمد حسینی دکترای مهندسی شیمی و هادی خاتم شیشه کارشناس ارشد شیمی آلی این طرح را ارائه کرده‌اند در گفت‌و گو با همشهری گفت: بطری پتی که به روش فیزیکی بازیافت می‌شود فقط یکبار قابلیت تبدیل شدن به پت درجه دو را دارد و پس از آن به یک زباله غیر قابل بازیافت تبدیل می‌شود. اما در روش جدید، بتری پت با تمام بخش ها و ناخالصی‌های احتمالی از جمله برچسب و در پوش آن، درون رآکتور با حلال شیمیایی حل می‌شود و پس از طی چند مرحله تحت فشار فیلتر شده و ماده اصلی پت بدست می‌آید. نکته حائز اهمیت برای داوران در این مسابقه بود، استفاده مجدد از حلال‌های مورد استفاده در این روش یود. در نتیجه هیچ ماده دور ریزی در این فرایند برجای نمی‌ماند و
وی گفت: ماده‌ای که از این روش استخراج می‌شود با ۹۹.۵ درصد خلوص، ارزش اقتصادی بالایی دارد و در واقع همان ماده پیش‌ساز بطری‌های پت است. از این ماده علاوه بر صنایع پت می‌توان در صنایع نساجی و رنگ استفاده کرد. ماده ترفتالیک اسید در حال حاضر فقط در صنایع پتروشیمی تند‌گویان و طی فرایند فشار و دمای بالا و با استفاده از کاتالیزور‌های فلزات سنگین مانند کبالت و منگنز بدست می‌آید. این روش ضایعات و هزینه بسیار زیادی دارد. در روش جدید، ترفتالیک اسید خالص بدست می‌آید و محدودتی برای بازیافت چند باره ندارد.
این محقق با اشاره به این که به دلیل بازیافت مجدد و نامحدود بطری‌ها عنوان طرح Zero PET نام گذاری شده است گفت:در این روش ماده‌ای دور ریز که هزاران سال بازیافت آن در طبیعت به طول می‌انجامد، تبدیل به ماده‌ای می‌شود که به صورت نامحدود قابلیت استفاده شدن را دارد. مراحل ثبت پتنت این روش در ایتالیا در حال انجام است و چند سرمایه‌گذار برای اجرایی شدن آن در ایتالیا اعلام آمادگی کرده‌اند.
وی در مورد مزایای این طرح گفت: در مقایسه با سایر روشهاي بازیافت شیمیایی در این روش واکنش بدون اعمال فشار بالا انجام می‌شود. این پارامتر به لحاظ اقتصادی در صنعت داراي اهمیتی فوق العاده‌ای است. از مزایای بسیار مهم این روش این است که تحمل آلودگی تا 40% را دارد. به این معنی که جهت شستشو و جداسازی ظروف PET نیازی به راه اندازی واحد جداکننده ظروف از سایر آلودگی ها مانند درپوش‌ها و سایر پلیمرها و برچسب‌ها و احداث خط شستشو و خشک کردن ظروف PET ندارد. مجموع این دو عامل در صنعت بسیار مهم هستند چون از جهتی کل فرایند را پیچیده تر می‌کنند و از جهتی دیگر باعث تحمیل هزینه های مضاعف بر دوش تولید خواهند شد.
ساسان ممتازی گفت؛ نقطه اتکا و اهمیت این طرح ماهیت آن به عنوان یک طرح بازیافتی است که اساس آن محافظت محیط زیست و کمک به بهره مندی پایدار از محیط زیست است. به طور کلی روش ابداع شده دارای سازگاری با محیط زیست است و روشی سبز محسوب می‌شود. با این روش هیچ ماده خطرناکی به هیچ صورت وارد محیط زیست نمی‌شود. تنها ضایعات شیمیایی این روش نمک سولفات سدیم است که این نمک به صورت گسترده در صنایع بهداشتی و شوینده ها استفاده می‌شود.
تاریخ انتشار: ۳۰ تیر ۱۳۹۴ - ۱۶:۲۴
زهرا رفیعی: طرح تیم ایرانی برای بازیافت بطری‌های پت در مسابقات استارت‌کاپ ایتالیا مقام اول را کسب کرد.