لذا اين سفر را نبايد بهمعناي پايان همه اختلافات ايران و فرانسه تلقي كرد و بايد رويكرد فرانسه نسبت به مسائل منطقهاي را در دوره جديد رصد كرد. براي ارزيابي اهميت و ملاحظات سفر وزير خارجه فرانسه به ايران، مروري كوتاه بر روابط 2كشور لازم است. مناسبات ايران و فرانسه در دولت هشتم به سطح قابل توجهي از همكاريها رسيده بود. دولت فرانسه در آن دوره ابتكار عمل را بهدست گرفت و دغدغههاي خود را نسبت به برنامه هستهاي ايران مطرح كرد.
بعد از انتخابات رياستجمهوري در ايران و روي كار آمدن دولت نهم روابط ايران و فرانسه به سوي تاريكي رفت تاجايي كه ميتوان ادعا كرد سطح همكاريهاي سياسي به صفر رسيد. در سالهاي اخير رفتار فرانسه با ايران، رؤياي كابوس گونه آنها و همچنين مشكلات داخلي آنها منجر به چند اشتباه محاسباتي در رابطه با ايران و مسائل منطقه شد. اين موضوعات در چند سطح قابل ارزيابي است:
1-فرانسه با فروش تسليحات به كشورهاي خليجفارس و نزديك كردن خود به عربستان سعودي، قطر و امارات، رؤيايي داشت كه هيچگاه به آن نايل نشد. آنها تصور ميكردند با اين رفتارها ميتوانند دست برتر را در اين منطقه داشته باشند. تجربه مداخلات نظامي و سياسي فرانسه در آفريقا نيز نشان داده است كه فرانسويها در اين باز ي نميتوانند موفق باشند.
2-حمايت فرانسه از براندازان نظام سوريه و رويكرد خصمانه آنها به محور مقاومت دراين كشور، نيزرؤياي ديگري بود كه تا به امروز محقق نشده است. اين كشور برنامههاي مالي و عملياتي را دنبال ميكرد كه نتيجه آن تسليح معارضان در سوريه بود. آنها حتي در موضوع لبنان و تحميل خواستهاي سياسي خودشان در رابطه با اين كشور هم موفق نبودند.
3-فرانسويها خودشان را مدافع منافع اسرائيل نشان ميدادند. اين روابط به سطحي رسيده بود كه در روزهاي پاياني مذاكرات هستهاي فرانسويها بهدليل روابطشان با رژيم صهيونيستي مسئول شكست مذاكرات معرفي ميشدند. اتفاقا همين موضع بود كه باعث تغيير رويكرد آنها در اين موضوع شد و در واقع از زير بار مسئوليت شكست مذاكرات هستهاي فرار و براي رسيدن به توافق نهايي تلاش كردند.
4-انتقادات داخلي و فشار سياستمداران داخلي در خود فرانسه در چندماه گذشته به اوج خود رسيده بود و اين باعث شد سياستمداراني مثل ساركوزي نيز به سياستهاي داخلي و خارجي فرانسه انتقادات تندي را داشته باشند.
5-انتشار خبر جاسوسي آژانس امنيت ملي آمريكا از رؤسايجمهور اخير فرانسه طي سالهاي 2006تا 2012ميلادي، جنجالآفرين شد و واكنشهاي مختلف مقامات پيشين و شخصيتهاي سياسي اين كشور را در برداشت و باعث دلخوري سياسي فرانسه از آمريكا شد.
با بررسي موارد مذكور و شرايط بهوجود آمده بعد از مذاكرات هستهاي، ميتوان بهصورت واقعبينانهتري تحليل كرد كه فرانسه به نزديكشدن به ايران نياز دارد و شايد بتوان اميدوار بود سفر وزير خارجه فرانسه به ايران، شروعي براي تغيير رويكرد اشتباهات همچنين اصلاح ارزيابيهاي سياسي آنها باشد. جمهوري اسلامي ايران آمادگي دارد با توجه به 2موضوع كليدي همزيستي مسالمتآميز و احترام و همكاري متقابل، توسعه روابط خود را در چند محور اساسي با فرانسه افزايش دهد. محورهاي همكاري را ميتوان در چند محور اساسي برشمرد:
الف) امنيت منطقهاي: بحران سوريه و حضور بيرحمانه داعش، جبههالنصره، القاعده، نهتنها تهديدي براي كشورهاي منطقه بلكه تهديد براي همه كشورهاي دنيا محسوب ميشود. امروز ديگر تقسيم تروريسم به خوب و بد معنايي ندارد. ا مروز ديگر تسليح معارضان سوري توجيهي ندارد. اميدواريم كه فرانسه در اين رابطه تجديد نظر كرده و بهدنبال جبران گذشته باشد.
ب) حل بحران رياستجمهوري لبنان: سالهاست كه لبنان بهعنوان يك كشور منطقه با بحران انتخاب رياستجمهوري دست و پنجه نرم ميكند و فرانسه نيز بهعنوان يك كشور ذينفوذ در لبنان ميتواند براي حل اين مسئله و به ثبات و امنيت اين كشور كمك كند. اين كمك ميتواند با جمهوري اسلامي ايران در قالب يك همكاري گسترده و مؤثر صورت پذيرد.
ج)همكاريهاي اقتصادي: جمهوري اسلامي ايران در موضوعات تحريمها خاطرات بدي از فرانسه و شركتهاي اقتصادي اين كشور دارد. فرانسه با وجود توانايي براي زير بار نرفتن موضوع تحريمها، متأسفانه گام به گام با آمريكا براي تحريم ظالمانه عليه كشورمان تلاش كرد و حتي گاهي از آنها هم جلو زد. در اين ميان شركتهاي فرانسوي بيشترين ضرر اقتصادي و مالي را كردند و خود آنها نيز به اين موضوع واقفند. امروز آنها بار ديگر دست نياز و همكاري به سمت جمهوري اسلامي دراز كردهاند اما بايد توجه داشت كه اين همكاري اقتصادي بايد دوسويه و متقابل باشد.
د) حل بحران عربستان: دولت عربستان و سياستمداران بيتجربه عربستان نيازمند مشاورههاي درست و تحليلي واقعگرايانه و خرد صحيح سياسي هستند كه فرانسه ميتواند با تغيير رويكرد خود و جبران اشتباهاتش در اين زمينه نقش مؤثري داشته باشد. متأسفانه براساس همين تحليلهاي نادرست سعوديها چندماه است كه شاهد تجاوز نابخردانه و وحشيانه اين رژيم به ملت مظلوم يمن هستيم. در اين ميان اتفاق تلخ ديگر حمايت همهجانبه فرانسه از سعوديها بود. ميتوان اميدوار بود كه بتوان براي حل موضوعات منطقهاي و بحران عربستان هم به راهحلهايي مناسب دست پيدا كرد.
- سفير پيشين ايران در فرانسه