براي تركيه، داعش هيچگاه هدف اصلي نبوده است. با توجه به ارتباطاتي كه از گذشته وجود داشته و نوع حمايتهايي كه از سوي تركيه نسبت به داعش صورت ميگرفته ميتوان گفت تركيه بهدنبال هدف قرار دادن كردهاست، نه نيروهاي داعش . در ماجراي كوباني شاهد بوديم كه تركها مانع كمك رساني به كردهاي كوباني شدند و اين، دست داعش را براي انجام عمليات در اين منطقه باز گذاشته بود. اخيرا تركيه برخي مواضع داعش را مورد هدف قرار داده اما نبايد فراموش كرد كه خط قرمز اين كشور قدرتگيري كردها در مرزهاي شمالي سوريه است. نقشي كه نيروهاي كرد در حال حاضر در اين منطقه ايفا ميكنند موجب نگراني تركيه شده است؛ بهويژه اينكه اين نيروها در حال حاضر بخش وسيعي از خط مرزي تركيه و سوريه را در كنترل دارند.
در مورد صدور مجوز از سوي آمريكا براي انجام حمايت هوايي از نيروهاي معارض بهاصطلاح ميانهرو سوريه در مقابل دولت مركزي اين كشور، بايد به اين نكته توجه داشت كه چارچوب استراتژي آمريكا در سوريه از اساس بر مبناي استفاده از گروههاي معارض تكفيري مثل گروه تروريستي داعش، براي گذر از دولت بشار اسد و ساقط كردن اين دولت بوده است، اما آمريكا هيچگاه به اين گروهها بهعنوان جايگزين دولت نگاه نميكرده است.
هيچگاه قرار نبوده كه اين گروهها در سوريه صاحب حاكميت شوند و به زعم خودشان دولت بهاصطلاح اسلامي تشكيل دهند. با تغيير رفتار داعش و تهديد منافع كشورهاي غربي ازجمله آمريكا و برخي ديگر از كشورهاي منطقه همچون عربستان، موضوع حمايت از گروههاي معارض بهاصطلاح معتدل به جاي گروههاي تكفيري پيش آمد. در مرحله بعد، عدمموفقيت اين گروهها در مقابل دولت بشاراسد هم باعث شد بار ديگر طراحي اين كشورها براي صحنه سوريه تغيير كند و حتي ديگر اين گروهها هم بهعنوان جايگزين دولت مركزي در سوريه مدنظر نيستند.
در بيانيه اجلاس وزراي خارجه اتحاديه اروپا كه حدود 3ماه پيش در بروكسل برگزار شد، براي نخستين بار اين تغيير موضع نسبت به نظام سوريه به وضوح بيان شده است؛ در اين بيانيه اشاره شده كه معارضان سوريه بخشي از گروههاي داخلي اين كشور هستند كه بايد در آينده سوريه در قدرت مشاركت داده شوند. بنابراين اگر امروز هم مجوزي براي حمايت از معارضان مورد حمايت آمريكا صادر ميشود، درواقع نوعي برنامهريزي براي افق آينده در سوريه است تا درصورتي كه در اين كشور انتخاباتي برگزار شود، اين نيروها هم حضور داشته باشند و در نظام حاكميتي سوريه ايفاي نقش كنند.
- كارشناس مسائل خاورميانه