اين شهر شيعه‌نشين پذيراي اقليت بزرگي از پيروان آيين مندايي است. اور و لارسا 2شهر باستاني عراق نيز در نزديكي ناصريه قرار دارند. گفت‌وگوي همشهري با عادل فهد الشرشاب در لابي هتل لاله تهران و با ياري مظفر الربيعي رئيس مركز فرهنگي عراق در تهران انجام شد.
- آقاي وزير با توجه به شرايط كنوني عراق و حضور داعش، در ديدار با مقام‌هاي ايران بر چه موضوعاتي توافق كرديد؟
همانطور كه مطلع هستيد تروريست‌هاي داعش در عراق حضور دارند و مناطق باستاني و تاريخي زيادي را نيز اشغال كرده‌اند. در اين مناطق موزه‌ها و آثار تاريخي بسيار مهم و بزرگي قرار داشتند كه متأسفانه توسط داعش تخريب شد و اشياي آنها به سرقت رفت. البته قطعنامه 2199سازمان ملل متحد كه منتشر شد اقدام مهمي براي جلوگيري از خريد و فروش آثار تاريخي عراق بود. دولت عراق نيز از تمام كشورها به‌خصوص كشورهاي همسايه خواسته است تا همكاري جدي براي اجرايي شدن قطعنامه سازمان ملل در آثار تاريخي عراق داشته باشند. ديدار با رئيس سازمان ميراث فرهنگي نيز منجر به امضاي تفاهمنامه‌اي شد كه پيش‌تر در بغداد در مورد آن مذاكره شده بود.
- براي نجات آثار مشترك تاريخي نيز مذاكره‌اي شد؟
به‌دليل تاريخ مشترك 2كشور اين موضوع بررسي شد. همكاري براي ثبت جهاني آثار تاريخي مشترك در يونسكو از موضوعات مورد تفاهم بود. ايران در مرمت آثار تاريخي نيز تجربه زيادي دارد. مذاكره زيادي براي آموزش مرمتگران عراقي توسط ايران نيز انجام شد. اكنون نيز مرمتگران برجسته ايراني در عراق و در محوطه باستاني ايوان مدائن حضور دارند كه با تلاش آنها اين مجموعه به‌زودي بازگشايي مي‌شود. همكاري‌هاي لازم با مرمتگران ايراني، كارشناسان يونسكو و باستان‌شناس‌ها و مرمتگران اروپايي انجام شد و جالب است بدانيد تا يك‌ماه آينده حفاري و مرمت محوطه‌هاي تاريخي عراق توسط كارگروه‌هاي خارجي ازجمله كارگروه آمريكايي در شهرهاي ايوانيه و واسط آغاز مي‌شود. مدتي پيش نيز كارگروه ايتاليا در شهر ناصريه كار خود را به اتمام رساند. اين فرصت براي ايران نيز فراهم است. عراق محوطه‌هاي باستاني زيادي دارد كه حفاري نشده و بكر و دست نخورده است.
- چه تعداد از محوطه‌هاي تاريخي و باستاني عراق در اشغال داعش است؟
حدود 4هزار موقعيت تاريخي اعم از سايت‌ها و محوطه‌هاي باستاني و موزه‌ها در اشغال داعش است. شهر نمرود، شهر الحضر، موزه موصل و شهر خورساباد به‌دليل حمله اين گروه از بين رفته‌اند. گروه‌هايي نيز درعراق دستگير شده‌اند كه در حال خارج كردن اشياي تاريخي و باستاني متعلق به مناطق اشغال شده بودند. اين به‌معناي آن است كه داعش در حال خارج كردن و فروش اشياي تاريخي از عراق به ديگر كشورهاست. دولت عراق از جهان مي‌خواهد در حفاظت و صيانت از آثار تاريخي به عراق كمك كنند.
- مي دانيد چه تعداد از آثار تاريخي عراق در خارج از اين كشور به بازارهاي سياه راه يافته‌اند؟
حراجي‌هاي بين‌المللي را به‌صورت دائم رصد مي‌كنيم و تاكنون توانسته‌ايم فروش بخشي از آثار را در حراجي‌ها متوقف و آثاري را نيز به عراق بازگردانيم. اما در برخي موارد با قوانين بين‌المللي مواجه مي‌شويم كه كار را سخت مي‌كند. مثلا يكي از آنها وجود اين قانون است كه آثاري كه پيش از سال 1970ميلادي از عراق خارج شده‌اند قابل استرداد نيستند. معتقديم قوانين يونسكو در استرداد آثار تاريخي بايد تغيير كند. عراق در وضعيت خاصي قرار دارد. بسياري از قاچاقچيان اشياي تاريخي هم‌اكنون در عراق حضور دارند. عراق با مجموعه تروريستي نيز مواجه شده كه به يك نقطه حمله مي‌كند، مردم را قتل عام و آثار تاريخي را تخريب و سرقت مي‌كند. مجموعه مسلحي كه پس از تسلط بر يك منطقه حتي آثار تاريخي را منهدم مي‌كند. در اين شرايط عراق نيازمند حمايت جامعه جهاني است.
- آيا اشياي تاريخي قاچاق شده از عراق به بازارهاي سياه آثار تاريخي در ايران نيز راه يافته‌اند؟
ايران همكاري‌هاي گسترده‌اي با عراق داشته و دارد. روزي كه موزه موصل در عراق توسط داعش تخريب شد و اشياي آن به سرقت رفت، موزه‌هاي ايران يك روز تعطيل شدند. بنابراين فكر نمي‌كنم در موضوع قاچاق اشياي تاريخي عراق مشكلي با ايران داشته باشيم.