خانه ملت نوشت: حجتالاسلام مجید انصاری معاون پارلمانی رئیسجمهور با تأکید بر اینکه نحوه کنونی سؤال از وزرا به نفع وزیر نیست، اظهار داشت: بنده به عنوان معاون امور مجلس رئیسجمهور و هماهنگکننده معاونت پارلمانی سایر دستگاهها، ضمن تشکری که از مجلس و هیأت رئیسه مجلس دارم، میخواهم نقدی از قوه مقننه داشته باشم کما اینکه دولت مرتب از تریبون مجلس نقد میشود و ما نیز امروز نقدی به نحوه سؤال وزرا در مجلس داریم که طرح آن ضروری به نظر میرسد.
وی افزود: شیوه طرح سؤال از وزرا در مجلس عادلانه نیست و از دید من در برخی موارد قانونی هم نیست و این موضوع موجب شده است که وزرا در برخی مواقع گلایهمند باشند و فشارهای سنگین روحی بر آنها وارد شود.
انصاری تصریح کرد: اصل طرح سؤال، مطابق قانون اساسی از حقوق نمایندگان است اما قانون اساسی تصریح دارد که سؤال باید از یکی از وظایف وزرا باشد نه از اختیار و نه از موضوعات غیرمرتبط به حوزه مسئولیت وزیر.
- برخی سؤالات نمایندگان مجلس از وزرا خارج از حیطه وظایف وزیر است
وی ادامه داد: آنچه در حال حاضر به نام سؤال از وزرا رخ میدهد، چند ایراد اساسی دارد و در بسیاری از موارد سؤال از وظایف وزیر نیست، مثلا سؤال میشود که بانکها چرا وام قرضالحسنه ازدواج پرداخت نمیشود. باید به این نکته اشاره کرد که وزیر اقتصاد هیچ اشراف و مسئولیت بر بانکها ندارد. بانکها نه تحت امر وزیر اقتصاد هستند و نه در حوزه وظایف وزیر اقتصاد تعریف شدهاند. بانکها قانون خاص دارند، شورایعالی بانکها وجود دارد و زیر نظر بانک مرکزی کار میکنند. مثال متعدد دیگری در این زمینه وجود دارد. بنابراین برخی از سؤالها از وظایف وزرا نیست.
معاون امور پارلمانی رئیسجمهور تصریح کرد: نکته دوم اینکه مفهوم عرفی و حقوقی سؤال روشن است، سؤال باید مطرح شود و پاسخ را هم وزیر حق دارد بیان کند. آن طوری که من در ذهن دارم، تا دور هشتم یا اواخر دور هفتم مجلس، بر اساس آییننامه داخلی مجلس، نماینده سؤال خود را مطرح میکرد و وزیر پاسخ می داد و روند سؤال به اتمام میرسید. اما تغییری در آییننامه داخلی نسبت به قانع شدن و نشدن سؤال اعمال شد که این تغییر غیرمنصفانه است.
- ترتیب صحبت وزیر و سوال نماینده باید تغییر کند
وی توضیح داد: اکنون روند این طور شده است که مخبر کمیسیون توضیحی از بحث سؤال و توضیحات وزیر در کمیسیون ارائه میکند. بعد از آن وزیر مقداری صحبت میکند، سپس سؤالکننده چند دقیقه مسائل کلی را مطرح میکند و مجدد وزیر فرصت دارد در محدوده باقی مانده وقت پاسخ دهد.
این نماینده سابق مجلس در این خصوص تأکید کرد: نکته حائز اهمیت این است که نماینده بیشترین زمان خود را برای صحبت در نوبت دوم نگه میدارد و مسائلی را مطرح میکند که اصلاً در سؤال و اختیار وزیر قرار نگرفته بود. این اتفاق در حالی میافتد که وزیر بعد از صحبت نماینده، یک دقیقه فرصت دفاع ندارد.
انصاری همچنین گفت: ایراد اینجا است که اول باید سؤال مطرح شود و بعد وزیر جواب بدهد، اما اکنون اول وزیر صحبت میکند و بعد سوالکننده و پس از آن رإیگیری میشود. این در حالی است که باید زمان پایانی به وزیر اختصاص پیدا کند. در هفت دوره گذشته مجلس اینگونه بود که وزیر آخرین صحبت را دارد، در استیضاح روند چنین است.
وی ادامه داد: همان اول خدمت آقای لاریجانی و هیأت رئیسه نامهای نوشتیم و خواستار تغییر روند سؤال در مجلس شدیم اما یکسال است که کمیسیون آییننامه داخلی مجلس این موضوع را اصلاح کرده اما در دستور قرار نمیگیرد تا قانونی شود.
- نگاه حضرت امام (ره) به مقوله سؤال از وزرا در مجلس
وی با یادآوری رفتار رهبر کبیر انقلاب در مقابل توهین به مسئولان گفت: بعد از انقلاب، در مجلس گاهی صحبتهایی در غیاب وزرا و مسئولین مطرح میشد، امامخمینی (ره) پیغام دادند که اگر به کسی توهینی یا نسبتی داده میشود، باید فرصتی برای دفاع اتخاذ شود. بعدها این موضوع به عنوان قانون درآمد و برای غیر وزرا چنین فرصتی دیده شد. اما در موضوعی مثل سؤال امکان پاسخگویی وزیر را گرفتهایم.
انصاری اظهار داشت: در سؤال اخیر از وزیر اقتصاد نیز چنین رخ داد. طیبنیا از این عصبانی شد که آن چیزی که بذرپاش در نوبت دوم مطرح میکند در سؤال نبود. باید وقتی برای دفاع به وزیر داده شود نه اینکه بعد از صحبت سؤالکننده رأیگیری انجام شود.
- رأیگیری در مورد سؤال از وزرا باید بر پایه وارد بودن یا نبودن سؤال باشد نه اقناع نمایندگان از پاسخهای وزیر
معاون امور پارلمانی رئیسجمهور تأکید کرد: آییننامه داخلی مجلس پیش از اصلاح را بنده در مجلس پنجم نوشتم بنابراین بیاطلاع صحبت نمیکنم. در سه جا در آییننامه فعلی مجلس آمده است که رأیگیری بعد از طرح سؤال، باید در خصوص وارد بودن سؤال باشد، یعنی باید نمایندگان بگویند سؤال را وارد میدانند یا خیر، ممکن است نمایندگان سؤال را وارد ندانند و سؤال را واضح و روشن بدانند.
وی تأکید کرد: علیرغم اینکه در آییننامه سه جا تأکید دارد رأیگیری در خصوص وارد بودن سؤال باشد، اما اکنون رأیگیری درباره قانع شدن نمایندگان گرفته میشود. فرق این دو موضوع در این است که اگر وارد بودن سؤال به رأی گذاشته شود آرای ممتنع و نمایندگانی که در رأیگیری شرکت نمیکنند به نفع وزیر خواهد بود، اما اکنون چون قانع شدن باید رأی بیاورد، آرای ممتنع و نمایندگانی که در رأیگیری شرکت نکردهاند به ضرر وزیر تمام میشود.
- بیش از نیمی از سؤالات مطرحشده از وزرا به دلیل شیوه رأیگیری به کارت زرد ختم شد
معاون امور پارلمانی رئیسجمهور در پایان خاطرنشان کرد: در 13 سؤالی که به کارت زرد ختم شد، حداقل نصف آن سؤالاتی بود که اگر طبق آییننامه رأیگیری میشدند، کارت زردی در کار نبود. چون مجموعه آرای ممتنع و نمایندگانی که در رأیگیری شرکت نکرده بودند به نفع وزیر بود. لذا فکر میکنم باید شیوه طرح سؤال در مجلس تغییر کند تا به عدالت نزدیک شود.