چرا گردشگران جوان اروپايي بازار ايران را سخت انتخاب مي‌كنند و سفر به تركيه و تايلند و دوبي را ترجيح مي‌دهند؟ كاستي‌هاي گردشگري ايران براي پاسخگويي به نياز گردشگران خارجي چيست؟ آيا نياز است كه صنعت گردشگري ايران دونرخي باشد؟ يك نرخ براي بازديد‌كنندگان ايراني موزه‌ها و يك نرخ براي خارجي‌ها، يك نرخ براي اقامت ايراني‌ها و يك نرخ براي خارجي‌ها؟ اينها سؤالاتي است كه روزنامه همشهري با تيزيانا چياوارديني، روزنامه نگار ايتاليايي در حوزه گردشگري مطرح كرده است تا از نگاه يك گردشگر، روزنامه نگار و انسان شناس فرهنگي بدانيم در حوزه گردشگري كجاي جهان ايستاده‌ايم.
- برخي گردشگران خارجي كه پيش‌تر و در دوران تحريم‌ها به ايران سفر مي‌كردند به روزنامه‌نگاران مي‌گفتند وقتي موضوع سفر به ايران را در كشورشان مطرح كرده‌اند، خانواده و دوستانشان آنها را از سفر منع مي‌كردند.
درست مي‌گفتند. چون تبليغات سياسي منفي عليه ايران وجود داشت. اما الان پس از تفاهم هسته‌اي تبليغات سياسي نادرست عليه ايران از بين رفت. تبليغات منفي عليه ايران به اندازه‌اي بود كه مردم اروپا فكر مي‌كردند ايران كشور بسيار بسته با محدوديت‌هاي بسيار است. آنها هرگز به ايران سفر نكرده بودند و شايد به‌دليل همان تبليغات منفي بود كه به دوستانشان توصيه مي‌كردند به ايران سفر نكنند. شايد برايتان جالب باشد كه بدانيد نخستين سفر من به ايران 12سال پيش در سال 2004بود كه وقتي همان زمان هم گفتم مي‌خواهم به ايران سفر كنم همه گفتند ديوانه‌ام. به ايران سفر كردم و پس از آن شروع به نوشتن مقالاتي در مورد گردشگري در ايران كردم. با توجه به اينكه يك انسان‌شناس فرهنگي هستم توانستم درك بهتري از زندگي مردم در ايران داشته باشم. بنابراين در نوشته هايم از مردم خواستم كه به ايران سفر كنند و واقعيت‌هاي اين كشور را ببينند. پس از تفاهم هسته‌اي نيز گردشگري در ايران رونق گرفت. البته با روي كار آمدن رئيس‌جمهور روحاني نيز سيگنال‌هاي بسيار خوبي براي مردم اروپا در مورد سفر به ايران ارسال شد.
- فكر مي‌كنيد مسيرهاي گردشگري ايران پاسخگوي نياز گردشگران خارجي باشد؟
بايد مسيرهاي جديد به مسيرهاي گردشگري در ايران افزوده شود. سفر در ايران نبايد محدود به همان مسير كلاسيك تهران و اصفهان و شيراز شود. شما منطقه زيباي گيلان را داريد. در جنوب ايران جزاير زيبا مانند جزيره كيش وجود دارد كه مي‌توان در ساحل دريا قدم زد. مناطق طبيعي و غارهاي بسيار زيبا در ايران وجود دارند. مي‌توانيد اقوام مختلف را در مناطق كويري و بياباني مشاهده كنيد. مي‌توانيد به روستاها برويد و زندگي روستاييان را از نزديك ببينيد. اينها جاذبه‌هاي مهمي است كه بايد اجازه داد گردشگران خارجي به كشف آنها بروند. از نگاه من ايران توانايي تبديل شدن به رتبه نخست گردشگري در منطقه خاورميانه را دارد. ايران كشور قوي و با ثبات است كه مي‌تواند در آينده نزديك ايران مقصد بسياري از گردشگران اروپايي باشد. مناطق زيبا و تاريخي بسياري نيز در ايران وجود دارد. بنابراين بايد كنار مسيرهاي كلاسيك گردشگري ايران، مسيرهاي جديد براي علاقه‌مندان به ديگر شاخه‌هاي گردشگري ايجاد شود.
- نيازهاي گردشگري ايران چيست؟
گردشگران ايتاليايي و اروپايي هنوز نياز دارند براي گرفتن ويزاي ورود به ايران در انتظار بمانند. اما اتباع كشورهايي همچون مصر، تركيه و سوريه و برخي ديگر از كشورها مي‌توانند بدون ويزا به ايران سفر كنند. پس تسهيل در صدور ويزا و حتي برداشتن آن اهميت زيادي براي گردشگران دارد. با اين اقدام آنها احساس مي‌كنند براي سفر به نقطه‌اي از جهان آزاد هستند. مسئولين ايران بايد فكري به حال وضعيت ويزا كنند. گردشگران خارجي همچنين بسيار اميدوار هستند كه پس از تفاهم هسته‌اي بتوانند از كارت‌هاي اعتباري بين‌المللي در ايران استفاده كنند. چون نمي‌توانند با به همراه داشتن پول زياد به مناطق مختلف سفر كنند. در دوران تحريم البته امكان استفاده از كارت‌هاي اعتباري وجود نداشت. بنابراين ويزا و كارت‌هاي اعتباري و... در اولويت است. البته كه آشنايي رانندگان تاكسي با زبان انگليسي نيز نيازهاي جدي گردشگران خارجي است. يك گردشگر خارجي اگر در شهري مانند تهران گم شود واقعا نمي‌داند چگونه بايد به مقصد برسد. آشنايي رانندگان با زبان انگليسي كمك مي‌كند تا گردشگران در شهرهاي بزرگ ايران از امنيت رواني برخوردار باشند.
- بسياري از هتل‌هاي ايران نيز قديمي و مربوط به 35سال پيش هستند. سال گذشته يافتن اتاق در هتل‌هاي شيراز و اصفهان انجام نمي‌شد چون همه اتاق‌ها رزرو بودند.
ببينيد اينترنت حتي بيشتر از رعايت حجاب براي گردشگران خارجي اهميت دارد. اينترنت فيلتر شده در ايران گردشگران را با مشكل مواجه كرده است. براي گردشگري كه به ايران سفر مي‌كند انتشار تصاوير خود در شبكه‌هاي اجتماعي بسيار مهم است. جالب است كه رئيس‌جمهور روحاني نيز از توييتر و فيسبوك استفاده مي‌كند. بنابراين بايد دانست كه دسترسي به اينترنت واي فاي و البته بدون فيلتر براي گردشگر خارجي بسيار مهم است. همچنين بايد بدانيد كه انفجار گردشگري ايران نزديك است و بايد براي آن زمان آماده بود.
- اولويت گردشگران خارجي در ايران چيست؟
آنها مي‌خواهند ايران را ببينند. بخشي از آنها گردشگر فرهنگي و بخشي ديگر گردشگر مذهبي هستند. برايشان جالب است بدانند اسلام در ايران چگونه است؟ معماري مساجد چطور است؟ دوست دارند مراسم زرتشتي‌ها را در ايران از نزديك ببينند. ارامنه و مسيحيان در ايران زندگي مي‌كنند و معماري اسلامي در اصفهان و همه نقاط ايران به شكل بسيار زيبايي وجود دارد. آنها فقط براي تماشاي ايران مي‌آيند. براي خوانندگان روزنامه ريپابليكا نوشته‌ام كه چگونه مي‌توان در كوهستان‌هاي ديزين و شمشك اسكي كرد. سال گذشته نيز مقاله‌اي در مورد انفجار گردشگري در ايران نوشتم كه رسانه‌هاي ايران نيز آن‌را منتشر كردند. مقالات من در وبسايت سفارت‌هاي ايران و ايتاليا نيز قرار گرفته است. همچنين مقاله‌اي در مورد كمپين مردمي MustSeeIran# نوشتم.
- فكر مي‌كنيد كمپين MustSeeIran# چه اندازه در جذب گردشگر به ايران موفق عمل كرده است؟
اين كمپين به گردشگران خارجي كمك كرد كه بدانند چه جاذبه‌هايي در ايران وجود دارد. درحالي‌كه قبلتر بايد براي دانستن اين موضوع به يك دفتر گردشگري مراجعه مي‌كردند. اما حالا به اين كمپين رايگان اينترنتي سر مي‌زنند و جاذبه‌هاي گردشگري ايران را آن‌لاين مشاهده مي‌كنند. اين كمپين در براي برقراري گفت‌وگو بين فرهنگ‌ها از طريق گردشگري بسيار مفيد عمل كرده است.
- به‌نظر شما كمپين ايران را بايد ديد توانسته از ايران هراسي جلوگيري كند؟
البته كه توانسته چون كمك كرده كه مردم در اروپا و غرب درك بهتري از ايران داشته باشند. آنها با سبك زندگي در ايران آشنا شده‌اند و جاذبه‌هاي طبيعي و گردشگري ايران را در اين فضا مشاهده كرده‌اند. توانسته‌اند مناطقي از ايران را در آن جست‌وجو كنند كه هرگز پيش‌تر آن مناطق را نديده‌اند.
- برخي گردشگران يا روزنامه‌نگاران خارجي در خاطرات سفر و يا مقالات خود مي‌گويند ايراني‌ها تعارفي هستند.
ايراني‌ها بسيار مهربان هستند اما برخي اوقات بسيار تعارف مي‌كنند. اين ويژگي بخشي از فرهنگ مردم ايران است كه نمي‌توان و نبايد آن‌را تغيير داد. از نگاه مردم‌شناسانه وقتي يك گردشگر به نقطه‌اي سفر مي‌كند بايد خودش را با فرهنگ آن منطقه سازگار كند. بنابراين تعارفي‌بودن ايراني‌ها هيچ مشكلي ندارد و نبايد هم تغيير كند.
- معمولا گردشگران جوان اروپايي به ايران سفر نمي‌كنند چگونه مي‌توان آنها را ترغيب به سفر به ايران كرد؟
ببينيد من از رم آمده‌ام. رم يك شهر تاريخي است. وقتي 20ساله بودم رفتن به موزه‌هاي شهر و حتي ديدن كلوزيوم برايم بسيار خسته‌كننده بود. لذت بخش‌تر از ديدن كلوزيوم براي من ديدن ساحل دريا بود حتي اگر مجبور مي‌شدم براي ديدن آن به خارج از رم سفر كنم. بسياري از گردشگران جوان اروپايي هم به تركيه مي‌روند تا از جاذبه‌هاي تفريحي و طبيعي آن كشور استفاده كنند. آنها براي ديدن بسفر يا مسجد سلطان احمد به تركيه سفر نمي‌كنند.