قرار است خط لوله انتقال آب از بكرترين منطقه جنگل ابر عبور كند آنطور كه فعالان محيطزيست ميگويند عبور اين خط لوله علاوه بر قطع حداقل 2هزار درخت تناور، خسارات جبران ناپذيري به تنوع زيستي منطقه وارد ميكند.
حالا 5روز است كه غرش رعدآساي ماشينهاي سنگين راهسازي آرامش بكرترين نقطه جنگل ابر را به هم زده است. ماشينها به جان طبيعت افتادهاند تا با ايجاد زخمي عميق در جنگل، مسير عبور لوله را از قلب رويشگاه انبوه عبور دهند. عمليات اجرايي عبور خط لوله آب در حالي در دست اجراست كه نزديك به يك سال و نيم از ارتقاي اين اكوسيستم جنگلي به منطقه حفاظت شده ميگذرد؛ اما بهنظر ميرسد وقتي پاي عمليات عمراني در ميان باشد عنوان منطقه حفاظت شده هم نميتواند مانع از تخريبها شود.
نماينده تشكلهاي زيستمحيطي شهرستان شاهرود درباره عبور لوله از داخل جنگل ابر به همشهري ميگويد: ماجرا به چند سال پيش بر ميگردد، زماني كه قرار شد آبشرب شاهرود را از سرچشمههاي قطري كه در بخش شرقي جنگل ابر و در 50كيلومتري شاهرود واقع شده است، تأمين كنند.
اميرحسين وليان افزود: در آن زمان اعلام شد كه دبي آب اين چشمهها 500ليتر در ثانيه است ولي بعدا محاسبات نشان داد كه عدد واقعي 50ليتر درثانيه است. با وجود اين، با احتساب همان 500ليتر در ثانيه، لولههايي به قطر 48اينچ در دامنه كوه دفن شد و بنا به اعلام مسئولان محلي 23ميليارد تومان براي اين طرح هزينه شد.
وليان خاطرنشان كرد: مسئله اين است كه 2كيلومتر از خط لوله از جنگل ابر و از سطحي پوشيده از درختان انبوه عبور ميكند كه شيبي 50درجه دارد. براساس قرارداد و موافقت اوليه قرار بود كه عمليات عبور لوله از اين بخش بهصورت دستي انجام بگيرد تا آسيبي به درختان جنگل و اكوسيستم منطقه وارد نشود اما با از سر گرفتن عمليات اجرايي حدود 5روز است كه مجري طرح ماشينآلات سنگين راهسازي را وارد جنگل كرده تا با جنگل تراشي علاوه بر حفر كانال براي لولهگذاري، مسير دسترسي هم ايجاد كنند.
اين فعال محيطزيست با اشاره به اينكه گزينهاي كه براي عبور لوله در حال اجراست بدترين گزينه براي عمليات اجرايي است، تأكيد كرد: سال گذشته ستاد مردمي حفاظت از طبيعت شاهرود، تيمي از كارشناسان را تشكيل داد و براي ارزيابي و مكانيابي به منطقه اعزام كرد، بررسيهاي اين تيم نشان داد كه ميتوان خط لوله را از مسير بدون درخت عبور داد اما بيتوجه به اظهارات تيم كارشناسي، گزينه فعلي در دستور كار قرار گرفت، گزينهاي كه علاوه بر خسارات زيستمحيطي جبران ناپذير، هزينه آن چندبرابر گزينه پيشنهادي تيم كارشناسي ستاد مردمي حفاظت از طبيعت شاهرود است.
آنطور كه وليان ميگويد: برآوردها نشان ميدهد عمليات اجرايي در 2كيلومتر مورد نظر علاوه بر نابودي پوشش گياهي و درختچهاي - با احتساب يك درخت در هر مترمربع - باعث قطع حداقل 2هزار درخت تناور ميشود و آسيب فراواني به اكوسيستم منطقه وارد ميكند.
- از نگاه رئيس مركز جنگلهاي خارج از شمال
مهندس فريبرز غيبي، رئيس مركز جنگلهاي خارج از شمال سازمان جنگلها و مراتع كشور كه جنگل ابر در حوزه مسئوليت وي قرار دارد، اواخر سال 93و همزمان با تلاش فعالان محيطزيست براي ارتقاي جنگل ابر به منطقه حفاظت شده در مصاحبه اختصاصي به همشهري گفت كه جنگل ابر با توجه به گونههاي جانوري و گياهي منحصربهفرد از اهميت جهاني برخوردار است و يكي از جنگلهاي بينظير دنيا محسوب ميشود.
غيبي در آن گفتوگو، خاطرنشان كرد: جنگل ابر از قابليت فراواني ازجمله چشماندازهاي زيبا و آب براي گردشگري برخوردار است و ميتواند به قطب گردشگري تبديل شود، برهمين اساس نبايد هيچگونه فعل وانفعالي اعم از عمليات عمراني خللي در اين مجموعه اكوسيستمي ايجاد كند.
وي با اشاره به اينكه اجراي طرحهاي جنگلداري در اين جنگل در دستور كار قرار دارد، گفت: جنگل را بايد بهصورت يك مجموعه اكوسيستمي ديد و بديهي است كه اجراي يك طرح اجرايي مغاير با معيارهاي محيطزيست ميتواند آسيب جدي به اكوسيستم وارد كند بهويژه آنكه اين اكوسيستم، جنگل ابر باشد.
رئيس جنگلهاي خارج از شمال سازمان جنگلها ومراتع با تأكيد بر اينكه ارتقاي جنگل ابر به منطقه حفاظت شده مانع از هرگونه دخل و تصرفي در اين اكوسيستم بينظير جنگلي ميشود، تصريح كرد: انتظار ميرود ارتقاي جنگل ابر به منطقه حفاظت شده در نخستين فرصت در شورايعالي حفاظت محيطزيست به تصويب برسد تا براي هميشه پرونده ساخت جاده در اين جنگل مختومه اعلام شود. ا كنون حدود ششماه از اين گفته رئيس مركز جنگلهاي خارج از شمال گذشته و جنگل ابر هم به منطقه حفاظت شده ارتقا يافته است اما آنطور كه بررسيهاي همشهري نشان ميدهد سازمان حفاظت محيطزيست با تعيين حقابه براي جنگل و حيات وحش مجوز انتقال آب و عبور لوله از بكرترين رويشگاه جنگلي را صادر كرده و سازمان جنگلها و مراتع كشور هم با سكوت خود بر اين مجوز صحه گذاشته است.
گفتني است جنگل ابر شاهرود قسمتي از زيباترين جنگلهاي هيركاني است. اين جنگل با ۳۵ هزار هكتار وسعت در ادامه جنگلهاي سرسبز شمال كشور و در 45كيلومتري شمال شاهرود در مسير جاده شاهرود به آزاد شهر واقع شده و بهدليل اينكه در اغلب مواقع فضاي اين جنگل را اقيانوسي از ابر فرا ميگيرد به جنگل ابر مشهور است.
- استمداد فعالان محيط زيست براي جلوگيري از تخريب جنگل ابر
سكوت مسئولان سازمان حفاظت محيطزيست و همراهي مديركل منابع طبيعي سمنان با عبور خط لوله از منطقه حفاظت شده جنگل ابر سبب شد تا ستاد مردمي حفاظت از طبيعت شاهرود براي نجات جنگل ابر دست به دامان مسئولان ارشد نظام شود. اميرحسين وليان به همشهري گفت كه نامهاي را براي تقديم به مقام معظم رهبري تنظيم كرده كه بهزودي نسخهاي از آن در اختيار رسانهها قرار ميگيرد. اين فعال محيطزيست به همشهري گفت كه با توجه به فرمايشات مقام معظم رهبري در جمع مسئولان محيطزيست و منابع طبيعي كشور انتظار ميرفت در دولتي كه يكي از شعارهايش حفظ محيطزيست است تخريب محيطزيست به حداقل برسد اما اكنون ميبينيم يكي از بكرترين رويشگاههاي جنگلي كه اهميت جهاني دارد در شرف تخريب است.