دولت مقدونيه با هدف كنترل اوضاع، حالت فوقالعاده اعلام كرده است. طبق اعلام پليس يونان، در زد و خورد ميان نيروهاي مرزي مقدونيه و آوارگان، دستكم 8نفر زخمي شدهاند.
طي ماههاي اخير، بيش از 150هزار نفر از پناهجويان خود را از طريق خاك تركيه به جزاير پنجگانه يوناني نزديك سواحل تركيه رساندهاند. اين افراد در تاريكي شب و با استفاده از قايقهاي لاستيكي به اين جزاير وارد ميشوند. يونان مدتهاست كه درگير بحران اقتصادي است و در نتيجه مقصد مناسبي براي پناهجويان بهشمار نميرود. مقصد اصلي پناهجويان، كشورهاي شمال و غرب اروپاست.
- مسير سياه
بيشتر پناهجوياني كه در مرز مقدونيه تجمع كردهاند، آوارگان سوري، افغاني و پاكستاني هستند كه از جنگ و درگيري و خشونتهاي قوميتي در كشورهايشان گريختهاند. آوارگان سوري در اين ميان بيشترين سهم را بهخود اختصاص دادهاند. طبق اعلام سازمان ملل، بيش از 4ميليون نفر از مردم سوريه از اين كشور گريختهاند و هرماه بخشي از آنها راهي اروپا ميشوند.
در ميان مسيرهاي موجود براي رسيدن به اروپا، 3مسير «مديترانه غربي»، «مديترانه مركزي» و «بالكان غربي» مسيرهاي اصلي هستند. آوارگاني كه از خاورميانه و آسيا قصد ورود به اروپا را دارند، مسير بالكان غربي را انتخاب ميكنند كه از كشورهاي تركيه، يونان، مقدونيه و صربستان عبور ميكند و به مجارستان و سپس كشورهاي شمال و غرب اروپا ميرسد. اين مسير را «مسير سياه» هم مينامند.
مقدونيه و صربستان كشورهاي عضو اتحاديه اروپا نيستند، از نظر اقتصادي شرايط مطلوبي ندارند و از پناهجويان هم حمايت نميكنند. در نتيجه، اين دو كشور تنها مسير عبور براي رسيدن به كشورهاي عضو اتحاديه اروپا و كشورهاي ثروتمندتر شمال و غرب اروپا هستند. پناهجويان درصورتي كه بتوانند از اين دو كشور عبور كنند و خود را به مجارستان برسانند، وارد منطقه شنگن شدهاند. 26كشور عضو شنگن مرزهاي خود را برچيدهاند، بنابراين تردد در اين منطقه براي پناهجويان راحتتر خواهد بود.
دولت مقدونيه كه طي ماههاي اخير، خود را در كنترل و مديريت شرايط آوارگان ناتوان ميديد، با تصويب قانوني به آنها اجازه داده درصورتي كه در بدو ورود در مرز جنوبي ثبت نام كنند، طي 72ساعت بعدي بهصورت قانوني و با استفاده از وسايل حملونقل عمومي خود را به مرز صربستان در شمال مقدونيه برسانند و از اين كشور خارج شوند. طبق اعلام دولت مقدونيه، در يكماه اخير نزديك به 40هزار نفر در مرز جنوبي ثبت نام كردهاند.
به گفته وزير امورخارجه مقدونيه بهطور متوسط در هر روز 2هزار نفر از خاك مقدونيه عبور ميكنند تا خود را به صربستان برسانند. نيكولا پوپوسكي در گفتوگو با خبرنگاران اعلام كرد كه طي روزهاي اخير شمار آوارگاني كه قصد ورود به مقدونيه را داشتهاند به بيش از 3هزار و 500نفر در روز رسيده و همين مسئله كنترل شرايط را از دست نيروهاي مرزي خارج كرده است؛ موضوعي كه به درگيري روز جمعه منتهي شد.
- مقابله با پناهجويان از جنوب تا شمال اروپا
آوارگان اگر موفق شوند مسير طولاني جنوب تا شمال صربستان را هم به كمك قاچاقچيان انسان يا از راههاي غيرقانوني ديگر طي كنند، عبور از مرز اين كشور با مجارستان كار سادهاي نيست. طبق اعلام وزير امور خارجه مجارستان، دولت اين كشور براي مقابله با ورود پناهجويان در حال ساخت حصاري فلزي به ارتفاع 4متر در طول مرز 180كيلومتري مجارستان و صربستان است.
آن دسته از پناهجوياني كه بهخصوص از شمال آفريقا و از طريق مسيرهاي مديترانه مركزي و غربي خود را به ايتاليا و اسپانيا ميرسانند، در نهايت مسير كشورهايي چون آلمان، فرانسه و انگليس را در پيش ميگيرند. طي هفتههاي اخير تجمع تعداد زيادي از اين افراد در شمال فرانسه و در ورودي تونل مانش نيز به زدوخورد ميان آنها و نيروهاي امنيتي منجر شده است. اين افراد سعي دارند با عبور از اين تونل خود را به خاك انگليس برسانند. در انگليس، برخي روزنامهها حتي از دولت اين كشور خواستهاند براي مقابله با اين پناهجويان از نيروهاي ارتش استفاده كند.
در جنوب اروپا و در حاشيه درياي مديترانه، طي 8ماه اخير نزديك به هزار و 900نفر از پناهجوياني كه قصد رسيدن به ايتاليا را داشتهاند جان خود را در ميانه امواج از دست دادهاند. نيروهاي گارد ساحلي در اين مناطق در بسياري موارد براي نجات افرادي كه قايق هايشان دچار حادثه شده اقدام كردهاند اما در مواردي هم تنها ماموريت خود را حفاظت از مرزهاي آبي اعلام كرده و شاهد غرقشدن پناهجويان بودهاند.
درحاليكه آتش جنگ در خاورميانه و آفريقا همچنان شعلهور است، بحران پناهجويان در اروپا رفته رفته دامنه گسترده تري بهخود ميگيرد و مقامهاي اتحاديه اروپا را دچار سردرگمي كرده است. آنگلا مركل هفته گذشته در عكسالعمل به اين موضوع هشدار داد كه ممكن است شرايط بهگونهاي پيش برود كه اين بحران براي اتحاديه اروپا به چالشي بزرگتر از بحران اقتصادي يونان تبديل شود.