وزير آموزش وپرورش مي‌گويد اين دانش‌آموزان ديرآموز بوده‌اند و درست ارزيابي نشده‌اند، درحالي‌كه رئيس اين سازمان تلويحا سخنان وزير را رد مي‌كند.
علي‌اصغر فاني، وزير آموزش و پرورش در حاشيه جشنواره الگوهاي برتر تدريس درس تفكر و سبك زندگي اعلام كرد: «برخي از دانش‌آموزان مردودي، ديرآموز بودند و قبل از ورود به مدرسه مشكلات يادگيري داشتند. با تأمين آموزش براي معلمان و به‌كارگيري روش‌هاي نوين تدريس تلاش مي‌كنيم اين افت را به حداقل برسانيم.»
اما درحالي‌كه وزير آموزش و پرورش دلايل مردودي 47هزار دانش‌آموز دبستاني را ديرآموز بودن آنها و كم‌كاري در سنجش تحصيلي و آمادگي جسماني مي‌داند، رئيس سازمان آموزش و پرورش استثنايي تأكيد مي‌كند كه «در موضوع 47هزار دانش‌آموز مردودي، هيچ اشكالي به پايگاه‌هاي سنجش دانش‌آموزان وارد نيست، سالانه30تا50هزار دانش‌آموز ديرآموز در مدارس عادي ثبت‌نام مي‌شوند و تنها برخي از آنها در آمار مردودي‌ها قرار دارند.»
آنطور كه مجيد قدمي به ميزان گفته تنها برخي از اين مردودي‌ها، افراد ديرآموزي هستند كه در مدارس عادي تحصيل مي‌كنند و با توجه به اينكه سنجش دانش‌آموزان ديرآموز در 2مرحله انجام مي‌شود هيچ اشكالي بر پايگاه‌هاي سنجش سلامت دانش‌آموزان وارد نيست.
- انتقاد از آموزش و پرورش
اعلام خبر 47هزار دانش‌آموز مردودي در مقطع ابتدايي، آن هم در نظام ارزيابي توصيفي، از سوي برخي كارشناسان يك زنگ خطر براي كاهش كيفيت آموزش در مدارس - عمدتا دولتي- توصيف مي‌شود. يك كارشناس آموزش و پرورش در اين‌باره به همشهري مي‌گويد: «مردودي 47هزار دانش‌آموز ابتدايي دلايل مختلفي دارد كه يكي از آنها جدي‌نگرفتن سنجش آمادگي تحصيلي و سلامت نوآموزان در پايگاه‌هايي است كه به همين منظور در كشور داير مي‌شوند. با توجه به هزينه زياد تحصيل دانش‌آموزان در مدارس استثنايي، احتمالا آموزش و پرورش تصميم گرفته دانش‌آموزان كمتري را به اين مدارس بفرستد اما يكي ديگر از اين دلايل به‌كارگيري نيروهاي دوره‌نديده است. در برخي مدارس نيروهايي مشغول به تدريس هستند كه دوره‌هاي لازم را طي نكرده‌اند و صرفا براي خالي نبودن كلاس‌هاي درس از آنها استفاده مي‌شود.»
وي معتقد است كه در برخي مدارس واگذار شده به مؤسسان مدارس غيردولتي اين موضوع كاملا نمايان است، زيرا براي مؤسسان مدارس غيردولتي به لحاظ اقتصادي مقرون به صرفه نيست كه در اين مدارس از نيروهاي مجرب استفاده كنند. البته اين نكته در مدارس واگذار شده به بخش خصوصي در ساير دوره‌هاي تحصيلي نيز كم و بيش ديده مي‌شود.
كارشناس آموزش و پرورش تشكيل كلاس‌هايي با تراكم بالا را يكي ديگر از دلايل مردودي دانش‌آموزان ابتدايي مي‌داند و توضيح مي‌دهد: «در بسياري از مدارس عادي دولتي شهرهاي بزرگ كلاس‌هاي 40نفره و بالاتر تشكيل مي‌شود و طبيعي است كه معلم نمي‌تواند بر وضعيت تحصيلي اين تعداد دانش‌آموز نظارت كافي داشته باشد. بي‌توجهي به جايگاه مشاوران مدارس و وضعيت معيشت معلمان، جو عمومي نامناسب در كلاس و مدرسه، ناآشنا بودن معلمان و مديران با حوزه روانشناسي و مسائل رواني و عاطفي دانش‌آموزان، از ديگر عواملي است كه در مردودي دانش‌آموزان تأثيرگذار است.»
فتحي با تأكيد بر اينكه بايد به واقعيات موجود در آموزش و پرورش توجه جدي و از توجيه خودداري شود، مي‌گويد: «اينكه بگوييم دانش‌آموزان مردودي ديرآموز بوده‌اند يا... سخن صحيحي نيست، اين تعداد مردودي با وجود نظام ارزشيابي توصيفي قدري تامل‌برانگيز است. بحث مردودي و افت تحصيلي بسيار جدي است و بايد مسئولان آموزش و پرورش براي رفع اين مشكل چاره‌انديشي كنند.»
- اهميت پايه اول
يك كارشناس بازنشسته آموزش و پرورش نيز در اين‌باره به همشهري از اين اظهارات وزير انتقاد مي‌كند و مي‌گويد:«واقعا چند درصد از اين تعداد جزو دانش‌آموزان ديرآموز بوده‌اند؟»
حسين اميرحسيني با بيان اينكه سخنان فاني به نوعي توجيه‌كننده كم‌كاري تصميم‌سازان آموزش و پرورش است مي‌گويد:«اين آمار تأييد استفاده از نيروهاي آموزش‌نديده و فاقد صلاحيت در دوره ابتدايي به‌ويژه پايه اول است. اين در حالي است كه كارشناسان تربيتي معتقدند پايه اول از بالاترين حساسيت و اهميت برخوردار است و معلماني كه در اين پايه تحصيلي تدريس مي‌كنند بايد از ويژگي‌هاي شخصيتي و رفتاري نوآموزان آگاه باشند تا بتوانند آنها را به تحصيل علاقه‌مند كنند.»
وي با اشاره به سخنان فاني كه گفته با تأمين آموزش براي معلمان و به‌كارگيري روش‌هاي نوين تدريس سعي مي‌كنيم اين افت را به حداقل برسانيم تأكيد مي‌كند: «وزير آموزش و پرورش بيش از هر مسئولي مي‌داند كه چه نيروهايي در برخي دبستان‌ها به‌كار گمارده شده‌اند و نتيجه آن چيزي است كه اكنون مشاهده مي‌شود. به فرض ديرآموز بودن برخي از دانش‌آموزان مردودي، بازهم اين ايراد به آموزش و پرورش وارد است كه چرا مشكلات نوآموزان در بدو ورود به دبستان در پايگاه‌هاي ارزيابي سنجش سلامت و آمادگي تحصيلي كه از سوي وزارتخانه‌هاي آموزش و پرورش و بهداشت داير شده تشخيص داده نشده‌است.»