تا آنكه در سال‌جاري با انتشار پيام انسان‌دوستانه مقام معظم رهبري براي الزام ثبت‌نام همه دانش‌آموزان افغان، درِ مدارس به روي كودكان بازمانده از تحصيل، فارغ از آنكه قانوني يا غيرقانوني در اين كشور زندگي مي‌كنند، گشوده شد. اين در حالي است كه متأسفانه عده‌اي ضمن تفسير به رأي، فرمايش صريح ايشان را تنها به تسهيلات مربوط به عدم‌نياز به برگه هويتي محدود كردند و انگشت خود را اين بار به‌سوي دريافت شهريه‌هاي بالا و تعيين محدوديت زماني 5روزه‌اي براي ثبت‌نام نشانه گرفتند. غافل از آنكه اكنون زمان احقاق‌حقِ همين كودكان مشتاقي است كه با چشماني پراميد به انتظار زنگ مدرسه نشسته‌اند.
بنابرگزارش وزارت امور خارجه، قريب به 1.5ميليون پناهنده غيررسمي افغانستاني در كشور وجود دارد كه تنها 340هزار نفر از آنها مشغول به تحصيل‌اند و جمعيت قابل توجهي نيز به واسطه عدم‌اجراي صحيح سياست‌هاي اجرايي از تحصيل محروم مانده‌اند. درحالي‌كه عموما مهاجران شيعه‌اي هستند كه ايران را محل امن خود براي زندگي انتخاب كرده‌اند. به‌ويژه آنكه ما به‌عنوان يكي از اعضاي متعهد در كنوانسيون حقوق كودك، ملزم هستيم تا حقوق آنان را هم‌چون فرزندان خود به رسميت شناخته و مي‌بايست اقدامات لازم را براي دستيابي به اين مهم با ايجاد فرصت‌هاي برابر نظير اجباري و رايگان‌‌كردن تحصيل ابتدايي براي تمامي اقشار جامعه با هر مليت، قوميت و مذهبي به‌كار گيريم. از سوي ديگر بيسوادي با ارتكاب جرم رابطه مستقيم دارد، به‌طوري كه سال‌گذشته به گزارش سازمان نهضت سوادآموزي كشور،80درصد جرايم استان تهران توسط افراد زير 30سالي انجام گرفته كه 60درصد آنها بيسواد بوده‌اند. همين امر گواه از اهميت بارز سوادآموزي به‌عنوان اهرمي بازدارنده از ارتكاب به جرم و جنايت است. طبيعتا ورود كودكان افغان نيز به مدرسه كه بيشتر در حومه شهر و نقاط آسيب‌پذير زندگي مي‌كنند، به نوبه‌خود مي‌تواند تأثير بسزايي در جلوگيري از ورود آنها به ورطه مخاطرات اجتماعي داشته باشد.
تا‌كنون وزارت آموزش‌وپرورش مشكل اصلي را محدوديت‌هاي بودجه‌اي و قانوني برشمرده، در حالي‌كه مي‌توان بخشي از هزينه‌هاي تحصيل آنها را از محل درآمد مربوط به عوارض اتباع خارجي تأمين كرد. همانطور كه در شوراي سوم نيز مصوبه ارزشمندي براي الزام كارگران شهرداري به سوادآموزي تصويب و خود شهرداري هزينه‌هاي مربوط به تحصيل آنها را متقبل شد.
زمان به سرعت پيش مي‌رود و درنگ در اتخاذ تصميمات اجرايي، امكان ثبت‌نام دانش‌آموزان افغان را براي سال تحصيلي پيش‌رو كمتر مي‌كند. تنها مي‌ماند يك اميد خالصانه در نگاه منتظر كودكان افغان كه شايد دستي بتواند زنگ مدرسه را در روز اول مهرماه برايشان به صدا درآورد.