بر اساس این طرح بانکها از بنگاهداری و انجام خدمات سرمایهگذاری دور خواهند شد و به سمت ارائه خدمات بانکداری به معنای واقعی و خالص خواهند رفت.
طهماسب مظاهری در جمع خبرنگاران، درباره طرح خود برای حذف سود تسهیلات بانکی گفت: ایدهای که برای سود بانکی مطرح کردهام چند وقتی است روی آن کار میکنم و موضوعی است که گریبانگیر اکثر کشورها خصوصاً کشورهای دارای تورم بالاست.
وی افزود: در کشورهای با تورم پایین، مابهالتفاوت کاهش ارزش پول سپردهگذاران و یا رابطه بین سپردهگذاران و وامگیرندگان آنقدر جدی نیست و در قالب هزینههای کارمزد پوشش داده میشود. اما در کشورهای با تورم بالا مثل ترکیه، برزیل و ایران بحث تورم و ارزش پول موضوعی جدی است که باید به آن توجه شود.
وی افزود: من هم از این زاویه این بحث را مطرح کردهام که با ملاحظه تورم بتوانیم نگاه دیگری به نظام بانکی کشور و خدمات بانکی که بایستی به مردم ارائه شود انجام دهیم و ایدهای مطرح کردهام و کارهای مختلفی روی آن شده است و امیدوارم که پس از پردازش آن، زاویه دیگری برای اجرای قانون بانکداری بدون ربا فراهم شود و فرصت اجرای آن پیش بیاید.
مظاهری ادامه داد: بانکداری با این الگو 2 اصل دارد؛ یکی این است که مبنای مسائل فقهی و شرعی در آن رعایت شود و در فرمولها و روابط بین بانک با وامگیرنده و سپردهگذار به حیطه ربا نیفتد و این نکته اصلی قوانین بانکداری بدون ربا است؛ دوم آن است که ما بتوانیم بانک را از بنگاهداری و انجام خدمات سرمایهگذاری یا ورود به سرمایهگذاری با مشتریان (چه سپردهگذار و چه وامگیرنده) دور کنیم و بانک را به سمت آن ببریم که خدمات بانکداری (به معنای خالص آن) بدهد.
رئیس کل جدید بانک مرکزی افزود: سیستم بانکی در بحث سود هم باید در ارائه خدمات هر چه بهتر، ارزانتر و کارمزد کمتر گرفتن باشد و بانکها به دنبال رقابت در ارائه خدمات ارزان بانکی بروند که رونق بیشتری هم پیدا خواهند کرد. سود بانکی و بهره هم در این الگو چیزی نیست که از قبل تعیین شود یا شائبه ربوی بودن آن پیش بیاید. این یک ایده جدید است و سود بدان معنا در این سیستم وجود ندارد و ملاک نیست و بانک باید از کارمزد خدمات بهره ببرد.
وی ادامه داد: پیشنهاد من این است که برای این کارمزد، سقفی تعیین شود و زیر آن سقف بانکها رقابت کنند و این کارمزد، هزینهای واقعی است. مجموعه کارمزد خدمات بانکی بین 5/1 تا 3 درصد است که بستگی به مشتری دارد و مشتریای که هر روز با بانک تبادل دارد نسبت به کسی که سالانه از آن استفاده میکند، چون از خدمات بانک بیشتر استفاده میکند، قاعدتاً کارمزد بیشتری باید بپردازد.
مظاهری این طرح را در قالب مقالهای در همایش بانکداری اسلامی ارائه کرد.
تکلیف ربا را مشخص کنید
ابراهیم شیبانی، رئیسکل مستعفی بانک مرکزی دیروز در حاشیه همایش بانکداری اسلامی از حضور در جمع خبرنگاران خودداری کرد و به آنان وعده داد که پس از مراسم تودیع در مصاحبهای مطبوعاتی شرکت خواهد کرد.
وی در سخنانی در این همایش از فقها و متخصصان دینی خواست تکلیف ربا و تفاوت آن با سود معادل تورم پول را مشخص کنند.
وی تورم بالا را مانع اجرای کامل قانون بانکداری بدون ربا خواند و گفت: هرچند این قانون با نواقصی در اجرا روبهرو بوده اما اگر در شرایط تورم پایین اجرا میشد، مطمئناً تاکنون مردم طعم شیرین بانکداری اسلامی را چشیده بودند.
شیبانی همچنین درباره طرح طهماسب مظاهری درباره حذف سود تسهیلات بانکی تاکید کرد که لازمه اجرای این الگو، کاهش نرخ تورم است.
داود دانش جعفری، وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز در سخنانی در این همایش، بازنگری قانون بانکی بدون ربا را ضروری خواند و گفت: از سال 1362 تاکنون قانون بانکداری بدون ربا مورد بازنگری قرار نگرفته و به بخشی از چالشها پاسخ مناسبی داده نشده است.