با وجود اينكه انتقادهاي زيادي به وضعيت كيفي خودروهاي داخلي وارد شده، اما همچنان استفاده از كالاهاي توليد داخل مورد تأكيد قرار دارد و از آن به‌عنوان لازمه تقويت بنيه اقتصاد ملي ياد مي‌شود.
- ركورددار واردات خودروي چيني
طبق آماري كه يكشنبه‌شب در برنامه تلويزيوني پايش منتشر شد، ايران نخستين مقصد خودروهاي چيني در جهان بوده است. بر اين اساس در سال2013 تعداد 109هزار خودروي چيني به ارزش يك ميليارد دلار به ايران آمده است. پس از ايران، آسه‌آن با واردات 83هزار دستگاه، الجزاير با واردات 82هزار دستگاه، روسيه با 62هزار دستگاه و ويتنام با 31هزار دستگاه در رتبه‌هاي بعدي واردات خودرو از چين در سال2013 بوده‌اند. از خودروهاي چيني به‌عنوان اصلي‌ترين رقيب خودروسازان داخلي ياد مي‌شود. در نظرسنجي برنامه پايش نيز اكثريت آرا به سمت خودروهاي چيني به‌عنوان رقيب خودروي توليد داخل حركت كرده است.
بر اين اساس از 4گروه اقتصاددانان، نمايندگان، خبرنگاران و كارآفرينان پرسيده شده است كه اگر مردم خودروهاي نو نخرند، احتمال افزايش فروش خودروهاي چيني بيشتر است يا كاهش قيمت خودروهاي داخلي. ميانگين پاسخ‌ها نشان مي‌دهد كه 64درصد پيش‌بيني كرده‌اند كه افزايش فروش خودروهاي چيني اتفاق بيفتد و 36درصد كاهش قيمت خودروهاي داخلي را محتمل دانسته‌اند.
البته اين آمار در شرايطي به دست آمد كه گفت‌وگوي روزهاي گذشته همشهري با كارشناسان نشان مي‌دهد بايد به خودروسازان فشار آورد تا به استفاده از قطعات بي‌كيفيت در توليداتشان پايان بدهند، قانون حمايت از حقوق مصرف‌كنندگان خودرو با دقت اجرا شده و از آن طرف هم بازار توليد خودروي داخلي رقابتي شده و دولت از شركت‌هاي خودروساز جديد براي شكستن انحصار دو خودروساز فعلي استقبال كرده و زمينه فعاليت آنان را فراهم كند.
- كارشناسان چه مي‌گويند؟
مرتضي قرائي، كارشناس صنعت خودرو در اين برنامه با مقايسه كشورهاي هم‌رده ايران در اقتصاد جهاني گفت: تعرفه خودرو در ايران به‌عنوان اقتصاد بيست‌ونهم دنيا به نسبت كشورهايي كه به لحاظ اقتصادي شبيه كشور بوده و صنعت خودرو دارند، كمتر است. وي ادامه داد: كشورهايي كه از لحاظ اقتصادي به ايران نزديك بوده و صنعت خودرو نيز دارند بايد با ايران مقايسه شوند. تايلند اقتصاد سي‌ودوم دنيا بوده و حدود 2ميليون‌و300 هزار خودرو توليد كرده و تعرفه خودروهاي اين كشور 80درصد است. وي افزود: مالزي كشور بعدي است كه قابل مقايسه با ايران بوده و اقتصاد سي و پنجم دنيا را دارد. تعرفه در اين كشور 30درصد و ماليات فروش نيز 60درصد است. در مالزي نيز 90درصد است.
آنوش رهام، ديگر كارشناس صنعت خودرو نيز در واكنش به صحبت‌هاي قرائي گفت: آمارهاي عددي ارائه شده توسط قرائي درست است ولي توليد خودرو در ايران به‌ويژه طي 10سال اخير بسان لباسي است كه 10سال تن يك فرد كرده و هر سال فقط دكمه‌هاي آن را تغيير دهيد. وي افزود: توليدي كه در ايران بوده را نبايد با توليد كشور مالزي مقايسه كرد. در مالزي هر 3 يا 4سال طراحي خودرو تغيير پيدا كرده و قابل مقايسه با ايران نيست.
رهام در مورد فضايي كه اخيرا عليه خودروي داخلي ايجاد شده، گفت: همه دلايل اين جرياني كه ايجاد شده صرفا مردم نبوده و در حواشي آن عده‌اي روي اين موج در حال منفعت‌طلبي خود هستند. ازجمله اين افراد سودجو مي‌توان به برخي وارد‌كنندگان و دلالان بورس اشاره كرد. وي عنوان كرد: مردم قسمت اصلي ماجراي كمپين نخريدن خودروهاي ايراني هستند ولي اين كمپين به شكلي مورد سوءاستفاده برخي ديگر از افراد شده است. اگر واقعا اين مسئله مطالبه مردم بوده چرا زماني كه دلار 5هزار تومان شد و قيمت خودرو در يك مدت كوتاهي به 2برابر رسيد، مردم اين خواسته‌ها را نداشتند. البته نارضايتي وجود داشته ولي تا اين حد نبود.
قرائي نيز در واكنش به اين صحبت‌ها گفت: در حال حاضر قيمت پرايد در بازارهاي جهاني معمولا بين 7500 تا 8هزار دلار است. در بازار عراق قيمت خودرو پرايد نزديك به 30ميليون تومان بوده و درواقع قيمت پرايد پلاك شده در اين كشور 9500دلار است.
قرائي يادآور شد: خيلي از اطلاعاتي كه از قيمت خودروها در خارج از كشور در تبليغات براي مردم ارائه شده در واقع مبلغ اوليه بوده و ليزينگي كه از سوي بانك براي خريد آن خودرو پرداخت مي‌شود، در ارائه اطلاعات اوليه لحاظ نمي‌شود.
در ادامه رهام يادآور شد: در گذشته مردم به‌خودروي توليد چين حتي نگاه هم نمي‌كردند، ولي اكنون آمار واردات نشان داده كه 70درصد واردات خودرو به ايران از خودروهاي توليد كشور چين بوده است.رهام بيان كرد: بايد اين ضعف را پذيرفت كه خودروسازي ايران نه مدل‌هاي جذابي را توليد كرده و نه كيفيت قابل‌قبولي دارد. علت چنين مسئله‌اي هم اين است كه سرمايه‌گذاري وجود نداشته است. به‌عنوان نمونه، قطعه‌سازان اقدام به خريد كالاي چيني كرده و اينگونه خودروسازان زمينگير مي‌شوند. 113درصد واردات خودرو از چين به كشور افزايش پيدا كرده و واردكننده خودرو نيز در نهايت بي‌انصافي ارزان‌ترين خودروي چيني را وارد مي‌كند.
- عذرخواهي سايپا از مردم
مهدي جمالي، مديرعامل گروه خودروسازي سايپا از مشتريان بابت كيفيت پايين محصولات اين شركت عذرخواهي كرد. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، جمالي روز گذشته گفت: در گذشته اكثر محصولات شركت ما با كيفيت مناسب تحويل مشتريان نشده كه من به نوبه خود از مشتريان محترم اين شركت عذرخواهي مي‌كنم. وي گفت: برنامه‌هاي ويژه‌اي براي ارتقاي كيفيت در حوزه توليد و خدمات پس از فروش خودروهاي خود داريم.