يدالله پرمون اين سخن را در كارگاه نقش رسانهها در ارتقاي سطح آگاهيهاي عمومي پيرامون ميراث فرهنگي ناملموس مطرح كرد. مركز منطقهاي ميراث فرهنگي ناملموس يونسكو در تهران صبح ديروز همزمان با روز جهاني سوادآموزي در مراسمي نقش رسانهها در ارتقاي سطح آگاهيهاي عمومي از ميراث فرهنگي ناملموس را مهم توصيف كرد.
- ميراث ناملموس و سوادآموزي به 757ميليون بيسواد
استركيش لاروش مدير و نماينده منطقهاي يونسكو در تهران اما بخش زيادي از سخنان خود را به روز جهاني سوادآموزي و بيسوادي بزرگسالان اختصاص داد. او گفت كه ۷۵۷ ميليون بزرگسال در جهان بيسواد هستند و دوسوم از اين تعداد را زنان تشكيل ميدهند. وي گفت كه منطقه آسيا و اقيانوسيه كه ايران نيز در آن قرار دارد جايگاه اكثريت جمعيت بزرگسالان بيسواد جهان است؛ بهطوري كه بيش از نيمي از بزرگسالان بيسواد جهان را در خود جاي داده است. مدير و نماينده دفتر منطقهاي يونسكو در تهران از بيسوادي 70درصد زنان آسيا خبر داد كه بيشترين تعداد آنها در افغانستان، پاكستان و بنگلادش زندگي ميكنند. استركيش لاروش تأكيد كرد كه بايد با برنامهريزي دقيق مانع از تداوم اين وضعيت شد. لاروش اما بدون اشاره به ميزان بيسوادي در ايران، درك فرهنگهاي محلي و ميراث فرهنگي ناملموس را عنصر مهم در طراحي و اجراي برنامههاي مؤثر سوادآموزي خواند. ژانت بليك استاد حقوقدانشگاه شهيد بهشتي و البته مشاور دفتر منطقهاي ميراث ناملموس تهران كه از او بهعنوان مشاور بينالمللي يونسكو نيز نام برده شده است، نيز نقش رسانهها در شناساندن و پاسداري از ميراث فرهنگي ناملموس را مهم ميداند. به گفته او، رسانهها ميتوانند دولتها و بخش خصوصي كشورها را در پاسداري از ميراث فرهنگي ناملموس به تلاش وادار كنند. ژانت بليك همچنين ايران را داراي ظرفيت بالا در حوزه ميراث ناملموس جهان اعلام كرد و گفت: بخش زيادي از ميراث فرهنگي ناملموس در زندگي مردم ايران جريان دارد كه بايد شناسايي و حفاظت از آنها انجام شود.
- ثبت جهاني ميراث ناملموس زمانبر است
يدالله پرمون رئيس مركز منطقهاي ميراث ناملموس در تهران اما معتقد است كه ثبت، پايان يك اثر ناملموس نيست بلكه پاسداري از آن اهميت بيشتري دارد. او برخلاف رسانهها و برخي كارشناسان كه بر سر ثبت جهاني ساز تار به نام كشور آذربايجان يا ثبت جهاني نان لواش به نام كشور ارمنستان و همچنين بازي با چوب روي اسب قرهداغ كه در رسانهها چوگان خوانده شده بود به نام كشور آذربايجان اعتراض داشتند، معتقد است: براساس كنوانسيون 2003يونسكو در موضوع ميراث فرهنگي ناملموس هيچ كشوري حق ندارد بگويد كه چرا ساز تار يا نان لواش يا مثلا بازي روي اسب قرهداغ به نام كشور ديگر به ثبت رسيدهاند.او گفت: ايران هم ميتواند ساز تار را با استفاده از عباراتي ديگر مثلا هنر تارنوازي و تارسازي ايراني به ثبت جهاني برساند.
پرمون البته نقبي به ثبت جهاني ورزش چوگان زد و گفت كه براساس كنوانسيون 2003يونسكو ورزشهاي داراي فدراسيون در جهان بهدليل ترس از تجاريسازي يك اثر به ثبت جهاني نميرسند و دليل آنكه فدراسيون چوگان نيز تاكنون نتوانسته در ثبت جهاني چوگان موفق شود، همين است.
در حاشيه اين نشست، خبرنگار همشهري از يدالله پرمون پرسيد كه چرا با وجود آنكه ايران ميتوانست بلافاصله پس از اقدام آذربايجان تار ايراني و چوگان ايراني را با بهرهگيري از برخي كلمات در پرونده ثبتي به ثبت جهاني در حافظه ناملموس يونسكو برساند اين دو پرونده تاكنون به طول انجاميده و ثبت آنها پس از اقدام كشور همسايه اين اندازه زمانبر شده است؟
يدالله پرمون در پاسخ به اين سؤال ميگويد: وقتي يك پرونده را براي ثبت جهاني ميفرستيد بايد اين پرونده تا روز يازدهم فروردين روي ميز دبيرخانه يونسكو باشد و اگر يك روز از آن تاريخ بگذرد رسيدگي به آن به سال بعد موكول ميشود. همچنين از زمان اعلام وصول پرونده تا زمان مطرح شدن آن در كميته ثبت ميراث ناملموس يونسكو، ۱۸ماه زمان نياز است. به اين موضوع محدوديتهاي مالي و پرسنلي يونسكو را نيز اضافه كنيد كه اين مسائل نيز موجب ميشود تا پروندههاي ثبتي زمان بيشتري براي مطرح شدن نياز داشته باشند.
- ميراث فرهنگي ناملموس از نگاه يونسكو:
بنا به اعلام يونسكو«ميراث فرهنگي ناملموس عبارت است از اعمال، ارائهها، بيانها، دانش، مهارتها، همراه با ابزارها، اشيا و مصنوعات و فضاهاي مرتبط با آنها كه اجتماعات، گروهها و افراد آن را بخشي از ميراث فرهنگي خود ميدانند كه همزمان با انتقال از نسلي به نسل ديگر بهطور مستمر توسط اجتماعات و گروهها در پاسخ به محيط در تعامل با طبيعت و در طول تاريخ بازآفريني شده و از طريق القاي حسي حاكي از هويت و استمرار، ارتقاي شناخت نسبت به تنوع فرهنگي و خلاقيت بشري را در پي خواهد داشت.»