فهیمه پناه‌آذر: ۳ سال از اکران «خاکستر و برف» در سی‌ویکمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر می‌گذرد و سرانجام این فیلم فرصت یافت تا در هفته پایانی شهریور در گروه هنر و تجربه اکران شود.

روح‌الله سهرابي كارگردان سينما كه مسئوليت قائم‌مقامي انجمن سينماي انقلاب و دفاع‌مقدس را نيز عهده‌دار است بعد از ساخت فيلم «محدوده ابري»، خاكستر و برف را ساخت. فيلم خاكستر و برف درباره تبعات بعد از جنگ است. سهرابي معتقد است كه فيلم‌هاي دفاع‌مقدس تاريخ مصرف ندارند و مي‌توانند در هر زماني بعد از توليد اكران شوند.

  • فرزند زمانه خود

روح‌الله سهرابي كه اين روزها در تدارك اكران فيلمش است، درباره وقفه 3 ساله در نمايش عمومي فيلمش به همشهري مي‌گويد: به‌نظرم بسيار مطلوب بود كه فيلم بعد از نمايش در جشنواره فيلم فجر، اكران خود را شروع كند اما اين برنامه‌ريزي دست كارگردان نيست. البته اين موضوع را نبايد ناديده گرفت كه هر فيلم فرزند زمان خودش است و شايد طولاني شدن زمان اكران به نمايش فيلم و حتي مخاطبان لطمه بزند اما فيلم‌هايي كه در حوزه دفاع‌مقدس ساخته مي‌شوند هيچگاه تاريخ مصرف ندارند. وي ادامه مي‌دهد: موضوع جنگ، موضوعي پيش‌پا افتاده نيست كه شامل مرور زمان شود و قطعا در هر مقطعي از زمان مخاطبان دغدغه‌مند خود را دارد و مي‌تواند ارتباط خوبي با مخاطب بگيرد.

سهرابي كه چند سالي است در انجمن سينماي انقلاب و دفاع‌مقدس حضور دارد، در پاسخ به اين سؤال كه چرا اين روزها كمتر كارگرداني به موضوعات بعد از جنگ تحميلي نمي‌پردازد، مي‌گويد: عدم‌پرداخت به موضوعات جنگ و اثرات اجتماعي آن تنها به مديران باز نمي‌گردد؛ برخي فيلمسازان نيز در اين زمينه، ‌خودشان مسئول هستند.

  • 4ضلع تأثيرگذار

وي مديران و دست‌اندركاران سينمايي، تغيير ذائقه مخاطب، پخش، توليد و اكران فيلم‌هاي دفاع‌مقدس و كارگردانان را چهارضلعي اصلي مي‌خواند و يادآور مي‌شود: در اين حلقه‌اي كه وجود دارد ضعف و نقص در هر بخشي مي‌تواند در كم و كيف آثار سينمايي دفاع‌مقدس تأثيرگذار باشد. كار در حوزه دفاع‌مقدس به لحاظ اجرايي و مالي پرهزينه است و اين هزينه به لحاظ اعتباري هم وجود دارد. بعضا كساني كه به حوزه دفاع‌مقدس ورود مي‌كنند، توسط برخي تخطئه شده و حتي به حاشيه رانده مي‌شوند. اگر يك فيلم دفاع‌مقدسي با هزاران دغدغه و اميد ساخته شود، جايي در اكران ندارد. با اين شرايط فيلمساز به ساخت فيلم‌هايي با موضوع دفاع‌مقدس فكر نمي‌كند و انگيزه‌اي براي ورود به اين حوزه ندارد.

  • جاي خالي فيلم‌هاي دفاع‌مقدس

وي در ادامه با اشاره به تغيير ذائقه مخاطبان نيز مي‌گويد: مردم به موضوع دفاع‌مقدس اهميت مي‌دهند اما روند اكران فيلم‌ها به‌گونه‌اي شده كه ذائقه مخاطب تغيير كرده و اين به يك يا 2 سال قبل برنمي‌گردد. در اين وانفساي اكران و ترافيك فيلم‌ها براي نمايش، اساسا فرصتي براي اكران فيلم‌هاي دفاع‌مقدس نيست و مخاطب نيز قدرت انتخاب ندارد.

در اين فضاي شلوغ اكران چه‌كسي به دفاع‌مقدس فكر مي‌كند؟ويترين فيلم‌هاي در نوبت اكران آنقدر رنگارنگ است كه جايي براي فيلم‌هاي ديگر باقي نمانده است.اين كارگردان سينما با بيان اين مطلب كه كليت اكران در سينماي ايران وضع خوبي ندارد و در اين ميان سينماي دفاع‌مقدس هرگز نمي‌تواند يك گام به جلو بردارد، تأكيد مي‌كند:

سينماي جنگ نيز جزئي از سينماي ايران است. خانواده امروزي كه فرصتي براي تفريح ندارد، اگر بخواهد به همراه اعضاي خانواده‌ به سينما برود، ترجيح مي‌دهد به تماشاي يك فيلم شاد و مفرح بنشيند چراكه به سينما يك نگاه سرگرمي دارد. با توجه به وضعيت سينماي امروز بعيد مي‌دانم كه سينماي دفاع‌مقدس به روال عادي و مناسب سال‌هاي خيلي دور بازگردد. سهرابي در ادامه به ساخت فيلم خاكستر و برف اشاره كرده و مي‌گويد: اين فيلم زاييده ذهن مصطفوي است. بعد از تحقيقاتي كه انجام شد، ساخت فيلم را آغاز كرديم و در مسير و فضاي درامي كه ايجاد شد به كليت كار رسيديم.

اين كارگردان درباره اكران فيلمش در گروه هنر و تجربه نيز مي‌گويد: هميشه مي‌گويند خلاقيت‌ها از محدوديت‌ها ايجاد مي‌شود، شايد همين محدوديت در اكران و مافياي اكران كه حالا به يك كليشه تبديل شده، باعث ايجاد گروه هنر و تجربه شده. اكران فيلم‌ها در اين گروه، خون تازه‌اي در رگ‌هاي سينماي ايران جاري كرده. هنر و تجربه بيشتر مخاطب‌پرور در سينماست تا مخاطب‌محور.

  • اتفاقات بعد از جنگ در خاكستر و برف

فيلم خاكستر و برف داستان فردي به نام احسان است كه بعد از پايان جنگ تحميلي و پس از 25سال به ايران برمي‌گردد تا با صميمي‌ترين دوست خود كه زندگي‌اش را مديون اوست براي آخرين بار تجديد ديدار كند و همين مسئله، اتفاقات ناخواسته ديگري را براي او رقم مي‌زند. ميترا حجار و كامبيز ديرباز بازيگران اصلي فيلم هستند.