اين جمله مقام معظم رهبري پشت دفترچه‌هاي بيمه به چاپ رسيده اما وقتي علاوه بر مشكلاتي مانند تأخير در پرداخت هزينه‌ها، قرارداد بستن‌هاي نصفه و نيمه مراكز درماني با تأمين اجتماعي و... تنها براي صدور يك دفترچه ساده بيمه زمان زيادي معطل بمانيد، شايد به معناي واقعي اين جمله توجه نشده است.
نام تأمين اجتماعي با دفترچه‌هاي بيمه گره خورده است؛ دفترچه‌هايي كه قرار است دردي از دردهاي صاحبانشان كم كنند اما خودشان گاهي تبديل به يك گرفتاري مي‌شوند. هرچندداشتن دفترچه بيمه بهتر از نداشتن آن است اما رفع و رجوع برخي مشكلات ساده كه گاه فقط با اضافه كردن پرسنل و شعب خدمات‌رساني مي‌توان آن را انجام داد موضوعي است كه ظاهرا از ديد مسئولان پنهان مانده است.
- معطلي پشت معطلي
شعب كارگزاري بيمه تأمين اجتماعي كه وظايفي چون تمديد و عوض كردن دفترچه بيمه و دريافت ليست كارفرمايان و بيمه‌شدگان خويش فرما را به‌عهده دارند هر روز صبح مملو از افرادي هستند كه قبل از وارد شدن به اين دفاتر بايد تمام كارهاي خود را كنار بگذارند. آنها گاهي مجبورند يك نصفه روز معطل بمانند تا بتوانند ليست كارگران را تحويل دهند و يا دفترچه بيمه خود را تمديد و يا تعويض كنند. فرايند ساده تعويض دفاتر بيمه در شعب كارگزاري تأمين اجتماعي زماني بيش از 3ساعت لازم دارد. شعبه كارگزاري تأمين اجتماعي در خيابان طالقاني در طبقه دوم يك ساختمان قديمي واقع شده كه براي رسيدن به دفتر كارگزاري بايد حدود 40پله را طي كني. «نعيمه.ت» براي گرفتن دفترچه جديد بيمه پسر خردسالش كه قرار است در بيمارستان بستري شود به اين كارگزاري آمده، مي‌گويد: «از 8صبح براي گرفتن دفترچه آمده‌ام. با وجود اينكه كارمندان همه در دفتر بودندهيچ‌كس پيگير كارم نشد و الان كه ساعت9:45 است هنوز منتظرم.» او درباره اينكه چرا اينقدر معطل شده توضيح مي‌دهد: «وقتي وارد دفتر شدم كارمندان براي خوردن صبحانه دور يك ميز بودند و تنها خانمي هم كه پشت يكي از باجه‌ها نشسته بود به من گفت كه مسئول دريافت سي‌دي‌هاي مربوط به كارفرمايان است و بايد منتظر بمانم.» او مي‌گويد كارمندي كه مسئول صدور دفترچه است معمولا صبر مي‌كند تا چند ارباب رجوع با هم بيايند و دفترچه‌ها را تحويل مي‌گيرد و يك مرتبه براي همه با هم دفترچه صادر مي‌كند كه همين كار باعث مي‌شود تا مدت طولاني در انتظار صدور يك دفترچه باشيم. «حسين. س» نيز حرف اين خانم را تأكيد كرده و مي‌گويد: «هربار براي صدوردفترچه به دفاتر كارگزاري مراجعه كرده‌ام چندين ساعت معطل شده‌ام تا بتوانم يك دفترچه بگيرم.» چند دقيقه بعد مسئول صدور دفترچه اين دفتركارگزاري يك‌باره شروع به خواندن اسامي براي تحويل گرفتن دفترچه مي‌كند و در چند ثانيه بيشتر از 10نام خوانده مي‌شود تا براي گرفتن دفترچه پشت باجه بروند؛ افرادي كه حداقل 2ساعت در انتظار بودند تا بتوانند يك دفترچه جديد تحويل بگيرند.
- اين ارباب رجوع مظلوم
شعبه تأمين اجتماعي خيابان فاطمي هم وضعيت مشابهي دارد. تنها تفاوت وجود يك آبسرد كن در راه پله‌ها و آسانسوري است كه ظرفيت 4نفر را دارد.اينجا هم ثبت مشخصات كارگران در يك لوح فشرده به همراه برگه‌اي كه مشخصات در آن ثبت شده باعث شده تا كارفرمايان معطلي كمتري نسبت به ديگر بيمه شده‌ها داشته باشند. اما اگر فردي خودش مراجعه كند زمان بيشتري معطل خواهد شد. محمد رسول بيگي با بيان اينكه با وجود تمام تبليغ‌ها براي بيمه شدن متأسفانه خدمات‌رساني چندان مطلوب نيست، مي‌گويد: «زماني كه مي‌خواهند فردي را ترغيب به بيمه شدن كنند كلي از مزاياي بيمه شدن و آسان بودن كارها و الكترونيكي شدن تمام مراحل و... صحبت مي‌كنند اما وقتي پاي عمل به ميان مي‌آيد ما مي‌شويم ارباب رجوعي كه ظاهرا در پيشاني مان نوشته شد بايد ساعت‌ها معطل بمانيم و در برابر غرولند كارمندان جرأت صحبت‌كردن نداشته باشيم چرا كه به محض كوچك‌ترين اعتراضي خانم يا آقاي بيمه‌گر قهر مي‌كند و دريچه شيشه‌اي باجه را مي‌بندد و براي دقايقي طولاني سر كارش حاضر نمي‌شود.» آقاي ميانسالي هم كه خود را اكبر حاتمي معرفي مي‌كند، مي‌گويد: «امان از وقتي كه سر ظهر به اين دفاتر بيايي. به محض رسيدن عقربه‌هاي ساعت روي 12كارمندان يكي يكي باجه‌ها را ترك كرده و براي ناهار به‌مدت يك ساعت و نيم محل كارشان را ترك مي‌كنند و مراجعه‌كنندگان بايد منتظر باشند تا ناهار آنها تمام بشود.»
- باجه زياد؛ كارمند كم
شعبه18 تهران هم از شعب شلوغ و پررفت‌وآمدي است كه مراجعه‌كنندگان به آن هم چندان دل خوشي از كارمندان ندارند. اگرچه تعداد باجه‌هاي اين شعبه زياد است اما ظاهرا يك قانون نانوشته در تأمين اجتماعي تعداد باجه زياد و كارمند كم است. باجه‌هاي خالي كه كارمندي پشت آنها نيست و درعوض صف طويلي در انتظار انجام شدن كارشان در 2 تا 3 باجه هستند. آقايي با عصبانيت با كارمندي كه پشت باجه نشسته صحبت مي‌كند.علت عصبانيت او معطلي 2ساعته براي گرفتن دفترچه بيمه و درنهايت گرفتن دفترچه همسرش است كه جنسيت او را مرد درج كرده‌اند. او با عصبانيت به مسئول باجه مي‌گويد: «فرض كه اسم همسر من جزو اسامي مشترك با آقايان است ولي وقتي عكس همسرم را با حجاب كامل به دفترچه الصاق كرديد باز هم متوجه نشديد او زن است و مرد نيست؟» مسئول باجه اما خيلي خونسرد به مرد مي‌گويد: «اين موضوع خيلي هم مهم نيست، هر جا براي درمان هم كه بروي به شماره بيمه نگاه مي‌كنند و كسي متوجه اشتباه در ساير موارد چاپ شده نمي‌شود. اين كار براي ما هزينه دارد و ممكن است من جريمه شوم. شما با همين دفترچه كارت را انجام بده، براي دفترچه بعدي درستش مي‌كنيم.» اين حرف‌ها باعث مي‌شود تا مراجعه‌كننده عصباني‌تر شده و صدايش بلندتر از قبل شود كه با پادرمياني ساير كارمندان قرار بر اين مي‌شود كه دفترچه جديدي خارج از نوبت براي وي صادر شود. حتما كه در بسياري از شعب تأمين اجتماعي كارها با دقت و درست انجام مي‌شود اما نمي‌توان منكر وجود اين مشكلات هم شد. هرچند در مقايسه با سال‌هاي قبل اوضاع بسيار بهتر شده است اما نارضايتي‌ها همچنان هست؛ مشكلاتي كه گاهي فقط با كمي نظارت حل شدني است.
- در انتظار يك طرح
در شرايطي كه مدت‌هاست وعده الكترونيك شدن دفترچه‌هاي بيمه به تعويق افتاده، دفترچه‌هاي كاغذي همچنان دردسر‌هاي خودشان را دارند. حذف دفترچه‌هاي بيمه طرحي كه قرار بود بنا بر تأكيد قانون برنامه پنجم توسعه درباره الكترونيكي كردن فعاليت‌هاي بيمه‌اي از شهريور‌ماه اجرايي شود، با تأخير مجدد به‌دليل فراهم نبودن زيرساخت‌ها به زماني نامعلوم و احتمالا اواخر سال‌جاري موكول شد. اواسط مردادماه بود كه تقي نوربخش مديرعامل سازمان تأمين اجتماعي از روند حذف تدريجي دفترچه‌هاي بيمه تأمين اجتماعي از شهريور خبر داد و البته اين وعده محقق نشد. حالا بيش از يك دهه مي‌شود كه خانواده بزرگ تأمين اجتماعي چشم انتظار عملي شدن اين طرح است؛ طرحي كه اگر محقق شود، بسياري از مشكلات مردم كم خواهد شد.