از سرگذشت جنگها بسيار ميتوان آموخت. گويي جنگ زمينهاي است تا در آن انسانها ماهيت و اصالت وجود خود را به نمايش بگذارند. غيراز جنگ كجا ميتوان پستي و حيوانصفتي عريان انساني متجاوز را ديد كه مردمان بيدفاع را به خاك و خون ميكشد؟ يا كجا ميتوان چنين واضح و شفاف اوج جانفشاني و فداكاري مردماني را به تماشا نشست كه براي عزت و سرافرازي سرزمين و باورهاي خود دست از جان شسته به ميان آتش و خون ميروند؟
همينهاست كه ارزش ماندگاري جنگ را صدچندان ميكند تا از هر دو روي جنگ نسلهاي بعد براي ساختن دنيايي بهتر تجربه بيندوزند؛ هم از متجاوزي كه خوي انساني را بهدست فراموشي سپرده و هم از مدافعي كه از جان پاكش دريغ ندارد. جنگ نابرابري كه دشمن بعثي 8سال به سرزمين و مردمان ما تحميل كرد هم مستثني نبود و نيست از اين قاعده. در ثانيه به ثانيه 8سالي كه پنجه در پنجه دشمن انداخته بود سرزمين ما، حرفهاي فراواني هست براي شنيدن و صحنههاي بسياري براي ديدن كه اكنون رنگ و روي تاريخي گرفته و سند دست اولي است براي يك مقطع مهم و تأثيرگذار از تاريخ معاصر.
در ميان اين اسناد دست اول، عكسها و تصاوير جايگاهي منحصر به فرد دارند چرا كه عكس از تحريف و جعل واقعيت دور است. آنچه پيشِ روي مخاطب قرار ميدهد، همان چيزي است كه در واقعيت اتفاق افتاده است. از عكسهاي يادگاري رزمندگان و حتي مردم عادي بگير تا عكسهاي عكاسان حرفهاي كه از وسط معركه جنگ به يادگار مانده، همه و همه امروز اسنادي گويا هستند كه هر قطعه آن راوي نكتهاي از يك دوران مهم زندگي در سرزمين ماست.
شك نكنيد در ميان هنرمنداني كه در آن 8سال پا به پاي مردمان اين سرزمين براي دفاع از ايران عزيزمان دست از جان شستند تا آثاري ماندگار خلق كنند و نگذارند حماسهها در تار و پود روزگار بهدست فراموشي سپرده شوند، عكاسان جنگ جايگاهي بس رفيع دارند. حتي به گمان من عكاسي كه در شهرها از اعزام رزمندگان و بمبارانها و تشييع جنازه شهدا عكس گرفت، بسيار قابل احترامتر از هنرمندي است كه چشم بر واقعيت بست، حقيقت مردم جامعه خود را نديد و سكوت كرد. عکاسان زیادی در کنار رزمندگان و گاهي برای شکار صحنهای ناب جلوتر از رزمندگان حضور داشتند و اکنون صدها هزار فریم از آن روزگار عکس و تصویر بر جای مانده تا حماسه مردم ایران را به دست نسلهای آینده برساند. تلاش عکاسان جنگ ایران در سالهای دفاع مقدس و بعد از آن بسیار گرانقدر است؛ هر چند کمتر قدر دیده و دستمریزاد شنیدهاند از مسئولان اما هنوز دغدغه دارند و نگرانند و تو گویی جنگ برای آنها به پایان نرسیده است.