«10 تومان می‌‌دهی، کارت را می‌آورد دم در خانه، مو هم لای درزش نمی‌رود؛ طرف توی نظام وظیفه آشنا دارد». پسر با یک لحن پیروز‌مندانه‌ای این جملات را می‌گوید که آدم احساس می‌کند او بدبختی بیش نیست.
بعد آدم کنجکاو می‌شود ببیند چطور می‌شود با 10 میلیون تومان ناقابل، کارت معافیت از خدمت سربازی گرفت. بعد که پی‌‌‌اش را می‌گیری می‌بینی یکی هست که از این کارت‌ها صادر می‌کند؛ کسی که مدعی است در سازمان نظام وظیفه آشنا دارد و می‌تواند مشکلات را حل کند. بعد ته دلت وسوسه می‌شوی که این کار را بکنی... و این جوری است که با چشمان تمام باز می‌روی توی تور جاعلان حرفه‌‌ای!
«تضمین می‌کنیم!» برنده‌ترین ابزار آنهاست. وقتی می‌آیند پای معامله، جوری وانمود می‌کنند که کارشان هیچ مشکلی ندارد و حاضرند برای اثبات ادعایشان تضمین بدهند. چطوری؟ آنها به مشتری اطمینان میدهند که هیچ کس بویی از این موضوع نخواهد برد؛ برای همین نصف پول را همان اول می‌گیرند و نصف دیگر را بعد از اینکه شما توانستید با کارت جعلی‌تان گذرنامه بگیرید.
اما این همه ماجرا نیست؛ «امکان ندارد کسی بتواند با کارتی غیر از کارتی که توسط سازمان نظام وظیفه صادر شده و دارای شماره سریال است گذرنامه بگیرد؛ چرا که الان اطلاعات سازمان نظام وظیفه، اداره آگاهی و اداره گذرنامه با هم شبکه شده و هر کدام از این سازمان‌ها به این اطلاعات دسترسی دارند.
بنابراین اگر کسی با کارت جعلی برای گرفتن گذرنامه اقدام کند، بعد از استعلام دستش رو خواهد شد». سروان اسدی یکی از کسانی است که در دایره مبارزه با جعل و کلاه‌برداری پلیس آگاهی کرج، پرونده‌های جعل کارت پایان خدمت را پیگیری می‌کند.
جناب سروان می‌گوید طبق بخشنامه‌ای که حدود 5 ماه پیش صادر شده، اداره گذرنامه موظف است شرایط همه متقاضیانش را استعلام کند واگر این اتفاق بیفتد، قطعا شماره سریال و مشخصات شخصی که کارت اصلی را ندارد، با سیستم مطابقت نخواهد کرد.
پس این افراد چطور حاضر می‌شوند گرفتن قسمتی از پولشان را به صدور گذرنامه منوط کنند؟ سازمان نظام وظیفه- پاسخ می‌دهد: «کسانی که در اداره خدمات «پلیس +10» نشسته‌اند، کارشناس گذرنامه نیستند. این افراد نیروهای عادی‌ای هستند که به عنوان کارمند از بیرون استخدام شده‌اند.
بنابراین شما کارت را که دستشان بدهی، نمی‌توانند جعلی بودنش را تشخیص بدهند؛ ضمن اینکه آنها نمی‌توانند برای همه متقاضیان استعلام کنند؛ عموما برای گذرنامه در مواردی که شک کرده باشند استعلام می‌کنند».
این البته در صورتی است که کسی نخواهد از شرایط موجود سوء استفاده کند چون سکه ماجرا روی دیگری هم دارد؛ «خیلی وقت‌ها پیش می‌آید طرفی که کار صدور گذرنامه را انجام می‌دهد، حساسیت داشتن کارت پایان خدمت را نمی‌داند، برای همین جاعلین با چرب زبانی از او می‌خواهند که خیلی مته به خشخاش نگذارد و بدون استعلام، گذرنامه را صادر کند. البته بعضی‌ها هم دائما پیشنهاد رشوه میدهند و با تطمیع کارشان را جلو می‌برند. بعد هم به شما می‌گویند 8تومان بده، برایت کارت اصل بگیرم».
اینکه این قدر روی گذرنامه مانور می‌دهیم، به این خاطر است که بسیاری از افرادی که می‌خواهند با پول، کارت معافیت خدمت بگیرند، به قصد خارج شدن از کشور این کار را می‌کنند و برای همین اولین جایی که بعد از گرفتن کارت می‌روند، اداره گذرنامه یا دفاتر پلیس+10 است وگرنه بقیه سازما‌ن‌هایی که ممکن است از شما کارت پایان خدمت بخواهند، از طریق یک نامه رسمی، اصالت کارت شما را با سازمان نظام وظیفه چک می‌کنند.
مشکلت چیه ؟
کافی است از آدم‌های دوروبرتان آمار بگیرید تا پیدایشان کنید. آنها آن قدرها هم که فکر می‌کنید، تشکیلات سری ندارند؛ چرا که معمولا بیشتر جعل‌ها توسط یک نفر یا نهایتا یک گروه 3-2 نفری انجام می‌شود؛ «تحقیقات ما نشان می‌دهد که جاعلین در مورد کارت پایان خدمت به صورت متمرکز عمل نمی‌کنند؛ یعنی عوامل اصلی 3-2 نفر بیشتر نیستند، منتها کارت چند دست می‌چرخد تا به دست مشتری برسد؛ در واقع واسطه‌های زیادی در معامله حضور دارند».
سرهنگ هادئی- رئیس پلیس آگاهی استان تهران- با اشاره به این موضوع، درباره شیوه‌های جذب مشتری کسانی که کارت پایان خدمت تقلبی صادر می‌کنند، می‌گوید: «خیلی از این افراد، سوژه را از جلوی همان اداره نظام وظیفه شکار می‌کنند؛ یعنی می‌بینند طرف مشکلی دارد، بعد شروع می‌کنند به غر زدن که اینجا کسی کارتان را راه نمی‌اندازد و درنهایت به این نتیجه می‌رسند که من خودم هم چنین مشکلی داشتم و کسی را می‌شناسم که می‌تواند کارتان را راه بیندازد».
و بعد بیرون باهم قرار می‌گذارند و معامله شروع می‌شود. معمولا کسی از همان اول به شما نمی‌گوید که کارتی که برایتان صادر می‌کند جعلی است. آنها ممکن است بسته به نوع کارتی که برایتان صادر می‌کنند، از شما مدارک هم بخواهند؛ مدارکی مثل کپی شناسنامه پدر برای معافیت کفالت؛ معاینات پزشکی برای معافیت پزشکی و حتی تقاضانامه! سرهنگ هادئی در این باره می‌گوید: «اینها دقیقا همان مدارکی است که برای صدور این کارت‌ها در اداره نظام وظیفه از فرد می‌گیرند.
بعد هم مدعی می‌شوند که در نظام وظیفه آشنا دارند یا سهمیه سازمان خاصی را دارند یا این طور ادعاهای دروغین».
بیشتر کارت‌های جعلی فروخته شده، کارت معافیت هستند نه کارت پایان خدمت؛ «دلیلش مشخص است؛ چون اگر ازکسی کارت پایان خدمت تقلبی بگیرند، کاملا تابلو است که از قبل می‌دانسته دارد کارت جعلی می‌خرد ولی در مورد کارت‌های معافیت، می‌شود گفت که سرش را کلاه گذاشته‌اند».
هر چی کرمته داداش
بازار جعل، قیمت و تعرفه مشخص ندارد؛ هر کسی هر چقدر که تیغش ببرد می‌گیرد؛ برای همین قیمت‌ها از 100 هزار تومان شروع می‌شود تا 15 ـ 14میلیون تومان.
یکی از مسئولان سازمان نظام وظیفه می‌گوید: «همه چیز به تیپ و قیافه مشتری بستگی دارد، کیفیت کار خیلی تفاوتی نمی‌کند. موردی داریم که 500 هزار تومان از یک نفر گرفته و از یک نفر دیگر 4 میلیون تومان و یک کار مشابه هم به هر دوشان تحویل داده». این مسئله را کارشناس دایره مبارزه با جعل آگاهی هم تأیید می‌کند؛ «ما حتی داشتیم کسی را که 14میلیون تومان برای یک کارت اسکن شده بی‌اعتبار پول داده؛ کارتی که شاید حتی 10 هزار تومان هم نیرزد!».
واقعا جاعلین برای درست کردن کارت‌های تقلبی چقدر هزینه می‌کنند؟ اصلا روش کارشان چیست؟ کارشناسان جعل اداره آگاهی و مسئولان بازرسی سازمان نظام وظیفه، به دلیل امنیتی حاضر نیستند جزئیات کار صادرکننده‌های این کارت‌ها را رو کنند. فقط می‌شود درباره کلیت ماجرا حرف زد؛ «در جعل این کارت‌ها، فاکتورهایی وجود دارد که آدم عادی نمی‌تواند آنها را تشخیص بدهد. اکثر جاعلین، مهر سازمان را خارج از اینجا می‌سازند و می‌زنند پای کارت‌ها. حتی گاهی وقت‌ها به سازنده مهر پول بیشتری میدهند تا کار را زودتر تحویل بدهد. امضاها هم که همه جعلی است».
رئیس پلیس آگاهی استان تهران هم این توضیحات را تکمیل می‌کند؛ «الان با توجه به پیشرفت تکنولوژی، جاعلین هم ترجیح میدهند بیشتر با کامپیوتر کار کنند. خیلی‌هایشان حتی نمونه کارت، مهر سازمان و امضاها را اسکن شده روی کامپیوترشان دارند و فقط اسم و مشخصات مشتری را تغییر میدهند».
مواظب پشت سرت باش
بیشتر متقاضیان خرید کارت معافیت جعلی، تحصیلات دیپلم به پایین دارند. این را آمار کشفیات سازمان نظام وظیفه نشان می‌دهد و کارشناسان اداره آگاهی هم آن را تأیید می‌کنند؛ «تحقیقات نشان می‌دهد که هر چه سطح تحصیلات افراد بالاتر می‌رود، ترس از خلاف آنها هم بیشتر می‌شود؛ ضمن اینکه کسانی که تحصیلات پایین‌تری دارند، خیلی راحت‌تر گول وعده‌های جاعلین را می‌خورند».
اگر بخواهیم دوباره از آمار حرف بزنیم، باید به آمارهای سازمان نظام وظیفه رجوع کنیم که می‌گوید آنها فقط در سال 85، 20 باند جعل کارت پایان خدمت را گرفته‌اند. آنها همچنین پرونده‌ای داشته‌اند که 110 متهم داشته است. توجه کنید که منظور از متهم فقط جاعلین کارت‌ها نیستند؛ استفاده‌کنندگان از این کارت‌ها هم از دید قانون مجرم هستند.
کارت تمام این 110 نفر باطل شده و همگی آنها برای صدور حکم به دادسرا معرفی شده‌اند. پلیس آگاهی استان تهران هم مدعی است که آمار کشفیات در سال 86، رشد بسیار زیادی نسبت به سال‌های قبل داشته.
آنها معتقدند راه‌اندازی شبکه بین سازمان‌های ذی‌ربط و افزایش فاکتورهای امنیتی در کارت‌ها، این نتیجه را به دنبال داشته است؛ ضمن اینکه آنها موفق شده‌اند با دستگیری عوامل اصلی صدور کارت‌های تقلبی، بیشتر استفاده‌کنندگان از این کارت‌ها را هم دستگیر و به مراجع قضائی معرفی کنند. آنها درست پشت سر جاعلین ایستاده‌اند، درست پشت سرشان!
یک نمونه بامزه از پرونده‌های جعل
در پرونده‌های کسانی که به صورت غیرقانونی برای افراد کارت معافیت صادر کرده‌اند، مورد جالبی وجود دارد که به روایت یکی از مسئولان سازمان نظام‌وظیفه در اینجا می‌آوریم: «شخصی بود به نام دکتر... که تخصص اعصاب و روان داشت و از پرسنل نیروی هوایی ارتش بود. این آقای دکتر با بعضی بیمارستان‌ها تبانی کرده بود تا به اشخاصی که او معرفی می‌کند، گواهی بیماری روانی بدهند و از این طریق برای آنها کارت معافیت می‌گرفت.
این قضیه به ما گزارش شد و ایشان را گرفتیم و بعد از طی مراحل قانونی راهی زندان شد؛ ضمن اینکه در این گیر و دار، هم او را از ارتش اخراج کردند و هم پروانه مطبش لغو شد. در همین حین، ما از اعترافات او فیلمی تهیه کردیم. او در این اعترافات می‌گوید که زندگی‌اش خرج دارد و حالا که تمام منابع درآمدش را از دست داده، اگر از زندان آزاد شود، باز هم کار غیرقانونی‌اش را انجام خواهد داد. همین اتفاق هم افتاد.
دکتر 9 ماه بعد از آزادی‌اش دوباره شروع کرد! این بار هم او را گرفتیم و به دادسرا فرستادیم؛ منتها این بار طی هماهنگی‌ای که با مقام قضائی شد، بعد از طی دوران محکومیت، مجوز دایر کردن مطب به او داده شد. این آقای دکتر الان در مطبش مشغول به کار است و اگر مورد تخلفی هم ببیند به ما گزارش می‌دهد.»
زندانی می‌شوید
کار سختی نیست، به خصوص حالا که علم پیشرفت کرده؛ با رایانه و هزار و یک ابزار جدید دیگر راحت می‌شود یک امضا را درست عین اصلش جعل کرد. قانون هم برای همین سخت می‌گیرد؛ برای اینکه هر کسی جرأت نکند به راحتی پای رایانه شخصی‌اش بنشیند و امضای برخی صاحب‌منصبان افراد مملکت را جعل کند.
از نظر قانون مجازات اسلامی، جعل و تزویر عبارتند از «ساختن نوشته یا سند یا ساختن مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیر رسمی، خراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن، یا الحاق یا محو یا اثبات با سیاه کردن یا تقدیم و تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی یا الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر، یا به کاربردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن و نظایر اینها به قصد تقلب».
طبق ماده 525 قانون مجازات اسلامی، هر کس یکی از اشیای ذیل را جعل کند یا با علم به جعل یا تزویر استعمال کرده یا داخل کشور کند، علاوه بر جبران خسارت وارده، به حبس از یک تا 10 سال محکوم خواهد شد:
1 - احکام یا امضا یا مهر یا دستخط معاون اول رئیس‌جمهور یا وزرا یا مهر یا امضای اعضای شورای نگهبان یا نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا مجلس خبرگان یا قضات یا یکی از رؤسا یا کارمندان و مسئولان دولتی از حیث مقام رسمی آنان.
2 - مهر یا تمبر یا علامت یکی از شرکت‌ها یا مؤسسات یا ادارات دولتی یا نهادهای انقلاب اسلامی.
3 - احکام دادگاه‌ها یا اسناد یا حواله‌های صادره از خزانه دولتی.
4 - منگنه یا علامتی که برای تعیین عیار طلا یا نقره به کار می‌رود.
5 - اسکناس رایج داخلی یا خارجی یا اسناد بانکی نظیر برات‌های قبول شده از طرف بانک‌ها یا چک‌های صادره از طرف بانک‌ها و سایر اسناد تعهدآور بانکی.
علاوه بر جعل که خود جرم است، کسی که از جعل بودن مدارک مطلع بوده و از مدارک استفاده کند، طبق ماده 530 قانون مجازات به 2 ماه تا 2سال حبس محکوم خواهد شد.
طبق ماده 534 قانون مجازات اسلامی، هر یک از کارکنان ادارات دولتی و مراجع قضائی و مأمورین به خدمات عمومی که در تحریر نوشته‌ها و قراردادهای راجع به وظایفشان مرتکب جعل و تزویر شوند- اعم از اینکه موضوع یا مضمون آن را تغییر دهند یا گفته و نوشته یکی از مقامات رسمی، مهر یا تقریرات یکی از طرفین را تحریف کنند یا امر باطلی را صحیح یا صحیحی را باطل یا چیزی را که بدان اقرار شده، اقرار نشده و بالعکس جلوه دهند- علاوه بر مجازات‌های اداری و جبران خسارت وارده، به حبس از یک تا 5 سال یا به 6 تا 30 میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.