بعد از اين حادثه جانكاه جرياني در فضاي مجازي و رسانه‌اي به‌دنبال تطهير مقامات آل‌سعود برآمد تا كوتاهي و بي‌مسئوليتي مقامات عربستان را كمرنگ جلوه داده و با طرح مسائل حاشيه‌اي از ابعاد فاجعه كاسته و اطلاعات غلط به افكار عمومي بدهد.
گرچه بي‌كفايتي مسئولان آل سعود در ادوار برگزاري مناسك حج به تجربه ثابت شده و براي همگان روشن شده است اما وجود چنين جرياني در برخي رسانه‌هاي وابسته به آل‌سعود و فضاي مجازي بايد مورد توجه قرار گيرد.به‌عنوان يكي از شاهدان عيني از نزديك شاهد جان باختن زائران خانه خدا در اوج بي‌نظمي و بي‌تدبيري آل سعود بودم؛ زماني كه بدون هيچ دليل عقلاني و منطقي تمام راه‌هاي اصلي و فرعي به سمت رمي‌جمرات يكباره بسته شد و سيل جمعيت زائران به‌دليل نبود فضاي كافي و آفتاب سوزان عربستان روي زمين مي‌افتادند و جان مي‌دادند.
اين حادثه در حالي رخ داد كه مسئولان سعودي به‌راحتي مي‌توانستند جلوي عمق اين فاجعه را بگيرند اما تدبيري براي اين موضوع انديشيده نشده بود.حادثه سرزمين منا و كشته شدن بيش از 4هزار زائر خانه خدا بيش از 3ساعت به طول انجاميده و قطعا در اين فرصت نيروهاي امدادگر مي‌توانستند حداقل با رساندن آب به حجاج، جان خيلي از آنها را نجات دهند. اما با بي‌كفايتي كم كاري كردند.
شاهدان عيني حادثه و كارشناسان معتقدند كه به راحتي و با اقدامات بسيار ساده، مي‌شد صحنه را مديريت كرد درحالي‌كه مأموران سعودي تنها نظاره‌گر جان‌باختن صدها زائر خانه خدا بودند.اما در كنار اتفاقي كه براي حجاج در عربستان رخ داد جرياني ديگر هم در فضاي مجازي اين موضوع را بهانه كرده تا فريضه مهم حج را زير سؤال ببرد؛ جرياني با حرف‌هاي غيركارشناسي و سطحي اينگونه القا مي‌كند كه به جاي رفتن به حج بايد هزينه آن‌را براي محرومان كمك كرد.
اسلام دين كامل و جامعي است و همانطور كه كمك به محرومان در آن توصيه شده به رشد معنوي فردي و اجتماعي نيز تأكيد شده است و بايد دين را كامل فهميد. بايد مراقب بود تا در جريان اين حادثه به جاي همگرايي و همسويي درگير حاشيه‌هايي كه برخي آگاهانه يا ناآگانه، به عمد يا غيرعمد ايجاد مي‌كنند نشويم.
نكته آخر اينكه هم‌اكنون مهم‌ترين مسئله مشخص شدن وضعيت مفقودان است. خانواده‌هاي بسياري در ايران چشم انتظارند تا وضعيت يكي از اعضاي خانواده يا دوستانشان كه در فهرست مفقودان قرار دارند مشخص شود. لذا بايد فضاي اجتماعي و سياسي كشور به‌گونه‌اي مديريت شود كه پيش از هر چيز، نمك به زخم خانواده‌هاي داغدار پاشيده نشود و بعد از مشخص شدن وضعيت مفقودان و جان‌باختگان؛ فضا براي نقد هر حوزه‌اي فراهم است.
- كارشناس مسائل فرهنگي