به گزارش ايرنا، روزنامه گاردین انگلیسی می نویسد: ' «سانوسی لامیدو سانوسی» (Sanusi Lamido Sanusi)، امیر ایالت کانو و امیر الحجاج نیجریه مقصر دانستن زائران از سوی عربستان سعودی را اشتباه می داند.
وی در گفت و گو با برنامه 'جهان در یک' رادیو 4 بی بی سی گفت: 'ما تاکید می کنیم مسئولان سعودی نباید سرپیچی حجاج از دستورات را علت این حادثه بدانند. آنان در عوض باید مسائل منجر به این فاجعه را واکاوی کنند.'
در ادامه این گزارش آمده است: ' محمد جعفری مشاور حج و عمره تراول(نخستین تورگذار حج در انگلستان)، بسته شدن راه ها را عامل موثر در فشردگی حجاج دانست. وی در مصاحبه با برنامه 'امروز' رادیو 4 بی بی سی گفت: 'سعودی ها پس از هر فاجعه ای می گویند« قضا و قدر» بود. این قضا و قدر نیست، بی کفایتی انسان است.'
گاردین در بخش دیگری از این گزارش نوشت:' «لیاقت حسین» یکی از حجاج عضو هیأت امنای مسجد جامع بردفورد (Bradford) در شمال انگلستان در مصاحبه با برنامه تلویزیونی 'صبح بخیر انگلستان' شبکه آی تی وی این کشور می گوید: 'جمعیت به هیچ وجه مدیریت نمی شد. راهنمایی و هدایت مردم را به درستی انجام نمی دادند.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است:' «سابرینا رزاق حسین» که به تازگی از مراسم حج به انگلستان بازگشته است، می گوید: 'خوب می دانم چرا صدها نفر له شدند و جان باختند.
نمی شود با 'قضا و قدر' این واقعه را توجیه کرد. ریشه اصلی مدیریت ضعیف حج، عملکرد دولت عربستان سعودی است. واضح است مسئولان اماکن مقدس اجازه تصمیم گیری مستقل ندارند. وقتی که از اعضای خاندان سلطنتی و مهمانانشان به عنوان اشخاص مهم استقبال می شود، انگیزه ای برای مسئولان نمی ماند تا سیستم کارا و ایمنی فراهم کنند.'
امسال در فاجعه منا حدود پنج هزار نفر از حجاج و زائران بیت الله از کشورهای مختلف جهان جان باخته یا مصدوم شدند. تاکنون بسیاری از حجاجی که به کشورهای خود بازگشتند ضمن رد اظهارات مقامات سعودی مبنی بر قضا و قدر بودن این حادثه ، سوء مدیریت عربستان را عامل اصلی تلفات بالای این فاجعه دانستند.