بعد از روزهاي دردناك و سخت دياليز و پيداشدن مورد مناسب پيوند حالا نوبت خانواده بيمار پيوندي است تا كفشي از جنس آهن به پا كنند تا شايد بتوانند داروهاي پس از پيوند را تقريبا بدون دردسر تهيه كنند. اگر چه بسياري از داروهايي كه براي پيوند استفاده مي‌شود از سوي دولت بيمه شده و معمولا بيماران داروي بيمه شده را تهيه مي‌كنند اما گاهي اوقات سنگ‌هايي همچون كمبود برخي داروها، كم كاري بيمه‌ها در بيمه كردن داروها و ارائه داروي مشابه به جاي داروي تجويز‌شده به بيماران جلوي پاي اين بيماران قرار دارد. اما نكته عجيب در اين ميان مربوط به بيماراني است كه تحت پوشش بيمه تأمين اجتماعي قرار دارند. به گفته اين بيماران، سازمان تأمين اجتماعي بيماران پيوندي را تا 3ماه بعد از انجام عمل پيوند به‌عنوان بيمار خاص شناخته و بعد از طي اين مدت اين بيماران به‌عنوان بيمه‌شدگان عادي تأمين اجتماعي تلقي مي‌شوند. بيمه شده عادي تلقي شدن به اين معني است كه داروهاي پيوندي ديگر به‌صورت رايگان در اختيار اين بيماران قرار نمي‌گيرد.
محمد صادقي، يكي از بيماراني است كه 4ماه قبل، بعد از مدت‌ها دياليز، پيوند كليه انجام داده و بعد از گذشت 3ماه از انجام پيوند وي كه به‌عنوان بيمار خاص شناخته مي‌شد تبديل به بيمه شده عادي شده. وي با انتقاد از اين وضعيت به همشهري مي‌گويد: بعد از اينكه كانديداي انجام عمل پيوند كليه شدم با توجه به كارت پيوند عضوي كه داشتم جزو بيماران خاص محسوب مي‌شدم و به وسيله آن مي‌توانستم داروهاي پس از عمل را به‌صورت رايگان تهيه كنم اما بعد از سپري شدن 3ماه از عمل پيوند تأمين اجتماعي من را به‌عنوان بيمار خاص تلقي نمي‌كند و براي تهيه داروهاي مورد نيازم بايد هزينه زيادي را پرداخت كنم. وي مي‌گويد: هر يك‌ماه و نيم يك‌بار بايد داروي سلسپت و نئورال را كه به‌صورت سهميه‌اي است حتما خريداري كنم در غيراين صورت عضو پيوندي‌ام پس مي‌زند اما با اين اقدام سازمان تأمين اجتماعي اين‌ماه براي خريد اين دو قلم دارو ناچار شدم 260هزار تومان پرداخت كنم. اين در حالي است كه سال‌هاي طولاني حق‌بيمه ماهانه‌ام را پرداخت كرده‌ام و حالا كه به كمك بيمه احتياج دارم تأمين اجتماعي از همكاري سر باز مي‌زند. صادقي مي‌گويد: تنها اقدامي كه اين بيمه برايم انجام داده اين است كه نيمي از هزينه آزمايشم را كه 84هزار و 500تومان مي‌شده پرداخت كرده و نيم ديگر را خودم پرداخت كرده‌ام. اما اگر پزشك معالجم برايم سونوگرافي رنگي يا معمولي و گاما اسكن هسته‌اي تجويز كند آن وقت بايد حدود يك ميليون تومان هزينه كنم كه با اين وضعيت درآمدي، اصلا امكان پرداخت اين هزينه‌ها را ندارم.
- كم كاري تأمين اجتماعي
مشكل بيمه بيماران پيوندي ظاهرا مربوط به سازمان تأمين اجتماعي است، آنطور كه مديرعامل انجمن حمايت از بيماران كليوي مي‌گويد اين مشكل در ساير بيمه‌هاي سلامت و خدمات درماني و نيروهاي مسلح وجود ندارد و اين بيمه‌ها بيماران پيوندي را بدون محدوديت زماني تحت پوشش قرار داده‌اند. هاشم قاسمي در اين‌باره به همشهري مي‌گويد: بيماران پيوندي تا پايان عمر بايد اين داروها را مصرف كنند، يعني تا پايان عمر اين افراد جزو بيماران خاص هستند و نمي‌شود گفت چون عمل‌پيوند عضو انجام داده‌اند از زمره بيماران خاص خارج شده‌اند. وي مي‌گويد: هر فرد دياليزي 276هزار تومان هزينه براي دولت دارد و اگر عضو پيوندي وي به هر علتي پس‌بزند هزينه‌هاي نگهداري آنها براي دولت بسيار زيادتر خواهد بود. وي مي‌گويد: بيمه نيروهاي مسلح بهترين خدمات درماني را براي بيمه شدگانش به همراه دارد و بيمه سلامت ايرانيان و خدمات درماني و ساير بيمه‌ها نيز از اين بيماران حمايت مي‌كنند.
تنها بيمه تأمين اجتماعي است كه تا 3ماه بعد از پيوند اين بيماران را پشتيباني مي‌كند و بعد با آنها همانند بيمه‌شدگان عادي رفتار مي‌كند اين در حالي است كه حدود 76هزار بيمار پيوندي تحت پوشش انجمن حمايت از بيماران كليوي قرار دارند كه فقط آنهايي كه تحت پوشش تأمين اجتماعي هستند با اين مشكل مواجهند. با اين حال يكي از مهم‌ترين داروهاي بيماران پيوندي داروي سلسپت است كه مدت‌هاست توزيع آن دچار مشكل شده كه البته «سيتوگان» و «سوپريمون» كه نمونه‌هاي ايراني اين دارو هستند در داروخانه‌ها موجودند. اما از آنجا كه به بيماران توصيه مي‌شود بعد از پيوند از يك نوع دارو استفاده كرده و داروي خود را عوض نكنند و به‌رغم اينكه گفته مي‌شود نحوه عملكرد نمونه‌هاي مشابه ايراني داروي سلسپت با نمونه اصلي آن هيچ مغايرتي ندارد با اين حال بيماران ترجيح مي‌دهند نمونه سلسپت اين دارو را مصرف كنند كه براي تهيه آن هم ناچارند مدام با داروخانه‌هاي هلال احمر تماس گرفته تا از زمان توزيع اين دارو مطلع شوند. دارويي كه تعداد توزيع آن در اين داروخانه‌ها نيز محدود است و معمولا تمام بيماران نمي‌توانند در زمان معين اين دارو را تهيه كنند.
البته چندي پيش رسول ديناروند، رئيس سازمان غذا و دارو درباره مشكل كمبود داروي سلسپت گفته كه تقاضا براي اين برند دارويي بيشتر از نوع ژنريك آن است به همين دليل نوع برند آن سهميه‌بندي شده ولي در عوض نوع ژنريك اين دارو نصف قيمت برند هزينه دارد.
- تأمين اجتماعي چه مي‌گويد
به‌رغم تمام اعتراضاتي كه بيماران پيوندي تحت پوشش بيمه تأمين اجتماعي از كم كاري اين بيمه دارند اما دكتر محمد علي همتي، معاون درمان اين سازمان معتقد است خدماتي كه به اين بيماران ارائه مي‌شود براساس مصوبه شوراي‌عالي بيمه است و تا زماني كه اين بيماران به داروهاي پس از پيوند احتياج داشته باشند مي‌توانند خدمات بگيرند. وي درخصوص اعتراض بيمه‌شدگان پيوندي درباره محدوديت زماني3ماهه براي بيماران خاص مي‌گويد: تأمين اجتماعي هيچ محدوديت زماني براي بيماران ندارد و تا زماني كه پزشك معالج داروي مورد نياز اين بيماران را تحويز كند مي‌توانند با استفاده از دفترچه بيمه تأمين اجتماعي اين داروها را تهيه كنند و مشخص نيست اين عدد 3ماه براي بيماران خاص از كجا آمده است. به گفته وي مشخص كردن زمان براي بيماران خاص هيچگاه در بيمه تأمين اجتماعي وجود نداشته است و تا زماني كه بيمار داروي تجويز‌شده براي پس نزدن عضو پيوندي را مصرف مي‌كند خدمات بيمه‌اي به وي داده مي‌شود و بعد از آن مثل ساير بيمه‌شدگان تأمين اجتماعي بيمار عادي تلقي مي‌شود و مي‌تواند خدمات بيمه‌اي را مانند سايرين دريافت كند.