به گزارش همشهري، وزير صنعت كه به تازگي با امضاي يك نامه عجيب به همراه 3 وزير ديگر از قيمت‌گذاري دولتي كالا گلايه كرده است، هفته گذشته در چرخشي آشكار در ستاد تنظيم بازار خواستار خروج تعداد زيادي از محصولات ازجمله پتروشيمي از بورس كالا شد، اين در حالي است كه هيأت دولت در يك رويه كاملا متفاوت موادي از لايحه قانون تنظيم برخي از احكام و مقررات برنامه‌هاي توسعه كشور را تصويب كرد كه يكي از مواد مورد تصويب، خريد كالا يا خدمات از طريق بورس كالا بود.
- ماجرا از چه قرار است؟
قضيه از اين قرار است كه هفته پيش ستاد تنظيم بازار تشكيل جلسه داده است و در اين نشست محمدرضا نعمت‌زاده طرح خروج تعداد زيادي از محصولات پتروشيمي را از بورس كالا روي ميز گذاشته است. از قرار معلوم وزيران عضو ستاد تنظيم بازار در ابتدا با نظر وزير صنعت، معدن و تجارت مخالفت كرده‌اند اما وقتي كه با اصرار آقاي وزير مواجه مي‌شوند موضوع را به كارگروه تنظيم بازار ارجاع مي‌دهند تا اين كارگروه مشخص كند كه چه كالاهايي از بورس خارج شوند و چه كالاهايي در اين بورس بمانند. همزمان هفته گذشته نشست هيأت دولت به رياست حسن روحاني رئيس‌جمهور برگزار شد.
در اين نشست، دولت در يك تصميم كاملا متضاد با ديدگاه‌ها و اقدامات وزير صنعت، موادي از لايحه قانون تنظيم برخي از احكام و مقررات برنامه‌هاي توسعه را تصويب كرد. يكي از مواد مورد تصويب، خريد كالا يا خدمات از طريق بورس كالاست. البته اين نخستين مصوبه دولت با چنين محتوايي نيست هيأت دولت بارها خواستار تقويت بورس كالا از طريق عرضه گسترده‌تر محصولات قابل عرضه در اين بازار شده است.
- چرا خروج پتروشيمي از بورس كالا مهم است؟
سال‌ها پيش كه هنوز معاملات پتروشيمي در بورس كالا انجام نمي‌شد، محموله‌هاي پتروشيمي در تناژ‌هاي مختلف به‌صورت حواله‌اي و تحت نفوذ افرادخاصي مبادله مي‌شد. براساس آنچه فعالان بازار پتروشيمي نظر مي‌دهند اين سيستم از آن جهت كه رانت و فساد زيادي ايجاد كرده بود تصميم گرفته شد محصولات پتروشيمي در بورس كالا با نظارت چشم‌هاي بيدار خريداران و فروشندگان انجام شود.
اما از زمان ورود پتروشيمي به بورس كالا وزارت صنعت به اينكه معاملات بازار مزبور به‌صورت آزادانه انجام شود رضايت نداد و قرار شد با تاسيس سايت بهين‌ياب مجوز‌هاي لازم را براي خريداران و فروشندگان صادر كند و از سوي ديگر قيمت‌ها براساس فرمولي كه اين وزارتخانه تعيين مي‌كند، انجام شود.
كارشناسان تأكيد مي‌كنند اگر مشكلي هم در بازار معاملات پتروشيمي وجود داشته باشد ناشي از تصميم‌هاي عجيب وزارت صنعت است و تنها راه انجام بهينه معاملات پتروشيمي در بورس كالا، آزاد‌سازي كامل معاملات پتروشيمي است.
- خروج پتروشيمي از بورس كالا تبعات سنگيني دارد
دبيران كل كانون كارگزاران بورس و كانون نهادهاي سرمايه‌گذاري ايران نسبت به خروج محصولات پتروشيمي از بورس كالا واكنش نشان داده و تبعات اين تصميم را براي اقتصاد ايران سنگين اعلام كردند. روح‌الله ميرصانعي، دبير كل كانون كارگزاران در اين‌باره گفت: تنها ماحصل خروج محصولات پتروشيمي از بورس كالا، افزايش رانت و رواج دلالي است. او افزود: موضوعي كه امروز جاي تعجب دارد، انتقاد وزارت صنعت از رويدادهايي است كه خود اين وزارتخانه سر منشأ آن اتفاقات در بورس كالا بوده است.
براي مثال سامانه بهين‌ياب اين وزارتخانه مجوز حضور شركت‌ها براي خريد محصولات در بورس كالاست، به اين ترتيب اين نهاد دولتي خود سازوكار رقابت آزاد در بورس كالا را برهم زده و از طرفي بورس نيز تا آنجا كه امكان داشته با سياست‌هاي اين وزارتخانه راه آمده است.
او اضافه كرد: با خروج محصولات پتروشيمي باز هم شاهد اختلاف قيمت اعلامي از سوي دولت و قيمت‌هاي بازار خواهيم بود كه همين اختلاف قيمت، رانت و فساد را در بازار گسترش مي‌دهد. بهروز خدارحمي، دبيركل كانون نهادهاي سرمايه‌گذاري هم گفت: افزايش رانت، دلالي، فرار مالياتي و كشف نرخ غيرشفاف، كمترين تبعات اين تصميم است.او تصريح كرد: تأكيد بر معامله محصولات پتروشيمي در بازار غيررسمي به معني ايجاد بازار غيرشفاف است كه با ابلاغيه رئيس‌جمهور مبني بر شفافيت فعاليت‌هاي اقتصادي در تضاد است.