این رزمناو در واقع با هدف شرکت در رزمایش مشترک دریایی با نیروی دریایی بلغارستان در آب های این کشور حاضر شده بود. برگزاری چنین رزمایش‌ها و تمرین‌های مشترک دریایی میان آمریکا و بلغارستان موضوع تازه‌ای نیست.
اما نکته جالب توجه این بود که نیروهای آمریکایی اعلام کردند قرار است موشک های جدیدی روی تأسیسات نظامی بلغارستان و همچنین رومانی نصب شود. این خبر نگرانی2 قطب سنتی و نیرومند منطقه دریای سیاه یعنی فدراسیون روسیه و ترکیه را برانگیخته است.
به همین دلیل است که توسعه روزافزون روابط امنیتی میان واشنگتن و صوفیه اتفاقات معمولی چون حضور رزمناو موشک انداز آمریکا در آب‌های بلغارستان را امری غیرطبیعی و قابل توجه می‌کند. آمریکا وارد دریای سیاه شده است.
اتحاد آمریکا و بلغارستان
در جریان جنگ سرد، بلغارستان یکی از اقمار نزدیک مسکو به شمار می‌آمد. حضور تودور ژیوکف در رأس قدرت در بلغارستان به این نزدیکی و اتحاد دامن می‌زد. اما اکنون 15 سال بعد از فروپاشی شوروی این کشور در راه پیوستن به ائتلاف غرب است.
این مسیر از راه عضویت در ناتو و اتحادیه اروپا می‌گذرد. اگر چه بلغارستان بسیار دیرتر از دیگر کشورهای عضو پیمان ورشو به ناتو و اتحادیه اروپا می‌پیوندد اما زمان این عضویت اکنون بسیار مناسب است. در 28 آوریل 2006 ایوایلو کالفین وزیر خارجه بلغارستان و کاندولیزا رایس وزیر خارجه آمریکا توافقنامه همکاری دفاعی امضا کردند.
این توافقنامه 10 ساله به بیش از 2 هزار و 500 نیروی نظامی‌آمریکا امکان می‌دهد تا در خاک بلغارستان مستقر شوند. در این مدت شمار این نیروها می‌تواند تا 5 هزار نفر افزایش یابد و تا 30 روز هم حضور آنها طول بکشد.
بر اساس این توافقنامه نیروهای آمریکایی در 4 پایگاه بلغارستان مستقر می‌شوند. این 4 پایگاه عبارتند از مناطق آموزشی نووو و سلو، پایگاه هوایی بیزمر و پایگاه هوایی گراف.
سفارت آمریکا در بلغارستان می‌گوید هیچ پایگاه نظامی‌آمریکایی در بلغارستان وجود ندارد و نیروهای آمریکایی در پایگاه ها و مراکز بلغاری و تحت پرچم بلغارستان و تحت فرماندهی این کشور حضور خواهند داشت. به گفته سفارت آمریکا در واقع نیروهای آمریکایی برای انجام تمرین‌های خود در این مراکز با نیروهای بلغاری شریک می‌شوند.
بلغاری‌ها چندان موافق حضور نیروهای آمریکایی در خاک خود نیستند. ولن سیدروف، رهبر حزب ملی‌گرای آتاکا و از مخالفان حضور نظامی‌آمریکا در این کشور، گفته است: پایگاه های نظامی‌آمریکا در بلغارستان این کشور را به هدفی برای تروریست‌ها تبدیل می‌کند. دبیرکل اروپایی ناتو هم درباره حضور نظامی‌آمریکا در بلغارستان با تردید و بدگمانی اظهار نظر کرده است.
او چندی پیش در گفت و گویی با شبکه یک رادیو بلغارستان گفت: توافق بر سر استقرار نظامیان آمریکایی در خاک بلغارستان یک توافقنامه دوجانبه میان واشنگتن و صوفیه است و ناتو هیچ منفعت و نقشی در آن ندارد.
این در حالی است که وزارت خارجه آمریکا سال گذشته اعلام کرد که آمریکا و بلغارستان برای حمایت از طرح‌های برقراری نظم و قانون در بلغارستان توافقنامه امضا کرده‌اند. یک هفته بعد از اعلام این خبر توسط وزارت خارجه آمریکا، اعضای نیروی ویژه آمریکا برای انجام تمرین‌های هوا به هوا با واحدهای نظامی‌محلی در بلغارستان به این کشور رفتند.
بزرگی و تجهیزات ارتش بلغارستان دلیل علاقه واشنگتن به نزدیک شدن به این کشور نیست. از نظر جغرافیایی بلغارستان امکان حضور بیشتر آمریکا و ناتو را در دریای سیاه فراهم می‌کند. حضور آمریکا در دریای سیاه به معنای شدت گرفتن طرح‌هایی برای ساخت خط لوله گاز و نفت در این منطقه است.
از سوی دیگر بلغارستان به یوگسلاوی سابق نزدیک است و یوگسلاوی این روزها به خاطر بالاگرفتن تنش‌های داخلی و خارجی بر سر آن اهمیت ویژه‌ای یافته است. از همه مهم تر اینکه منطقه بالکان منطقه‌ای عبوری برای انتقال مواد مخدر به اروپاست. بلغارستان به کشورهای قفقاز مانند گرجستان که برای آمریکا اهمیت دارد هم نزدیک است.
پایگاه های نظامی‌آمریکا در بلغارستان به واشنگتن امکان می‌دهد تا کنترل خود را بر کل منطقه خاورمیانه گسترش دهد. واشنگتن اکنون از طریق حضور نظامی‌در بحرین بر جنوب خاورمیانه کنترل دارد و با حضور در بلغارستان، شمال این منطقه را هم در کنترل خود خواهد گرفت.
دلیل دیگر آمریکا برای نزدیک شدن به بلغارستان در نظر گرفتن سناریوهای احتمالی در آینده است. یکی از این سناریوها سرنوشت بلغارستان در صورت نپیوستن به سازمان‌های اروپای غربی مانند ناتو است.
اگر بلغارستان به ناتو نمی‌پیوست این احتمال وجود داشت که به حوزه نفوذ روسیه بچرخد. در سال های اخیر کشورهای آسیای میانه مانند ازبکستان بعد از مدت کوتاهی نزدیک شدن به غرب، آرام آرام به سوی روسیه چرخیده‌اند و زیر چتر نفوذ این کشور قرار گرفته‌اند.
در مورد ازبکستان این چرخش بعد از آن روی داد که غرب اسلام کریم‌اف را به خاطر قتل عام اندیجان در ماه مه سال 2005 محکوم کرد. کشورهای دیگر مانند بلاروس هم هنوز مسکو را متحد طبیعی خود می‌دانند. اگر بلغارستان در سال 2004 در ناتو پذیرفته نمی‌شد سناریوی احتمالی این بود که به متحدان روسیه بپیوندد که در این صورت به یک مشکل امنیتی برای غرب تبدیل می‌شد.
روسیه با پشتوانه نیرومند منابع انرژی خود بار دیگر سیاست خارجی تهاجمی را در پیش گرفته است و به دنبال متحد در دنیا می‌گردد. اجلاس اخیر سازمان همکاری شانگهای نمونه‌ای از این تحرکات جدید روسیه است. نقطه ضعف و تحریک روسیه در این میان آسیای میانه و قفقاز است که مسکو تلاش می‌کند به هیچ قیمتی آن را از دست ندهد.
تاثیر بلغارستان بر بالکان و مدیترانه
دوستی و نزدیکی آمریکا با بلغارستان باید در چارچوب تاثیر آن بر توازن قدرت و منافع ملی در میان قدرت‌های منطقه‌ای دیده شود. صوفیه و واشنگتن در شرایطی به هم نزدیک شده‌اند که فدراسیون روسیه در معرض تغییراتی شگرف قرار گرفته است.
درآمدهای نفتی و گازی روسیه در کنار حکومت مقتدرانه پوتین این کشور را بار دیگر به عنوانی نیرویی قدرتمند به عرصه بین‌المللی بازگردانده است.
فرماندهان نظامی‌روسیه درباره بازگشت ناوگان دریایی این کشور به آب‌های مدیترانه سخن می‌‌گویند که این به معنای تقویت حضور مسکو در دریای سیاه است. اگر چه ترکیه هم عضو ناتو است اما نمی‌خواهد واشنگتن در دریای سیاه و مدیترانه حضور داشته باشد.
ترکیه نمی‌خواهد با حضور آمریکا در این منطقه، قدرت منطقه‌ای ترکیه به خطر بیفتد. به اعتقاد مقامات روسیه و ترکیه حضور آمریکا در دریای سیاه غیرضروری است.
بلغارستان در فراهم آوردن امکان حضور آمریکا در دریای سیاه و مدیترانه روابط خود را با دیگر دوستان و متحدانش به خطر می‌اندازد.
روابط بین‌الملل به بازی شطرنج ژئوپلیتیک می‌ماند. دولت‌ها در این بازی باید درباره عواقب هر حرکت خود فکر کنند و بعد آن را انجام دهند. نزدیکی به واشنگتن آن هم در این شرایط بدون شک برای رهبران بلغارستان عواقب جدی دارد.
Pinr
30 آگوست