در سطح کلان، اقتصاد، فرهنگ، اجتماع و حتی سیاست از فضای مجازی متأثر شده و برنامههای جامع توسعه و پیشرفت بدون توجه زیرساختی و کلیدی به مباحث فنی و محتوایی این حوزه، ابتر باقی مانده و شکست میخورند.
فضای مجازی دنیایی را خلق کرده است که زندگی در آن همچون زندگی در دنیای واقعی، مستلزم آداب، آیین، قوانین و مقررات است. پرواضح است بیاعتنایی، کوتاهی و حتی تأخیر در تنظیم روابط و مقررات در این حوزه، منجر به هرج و مرج و بینظمی میشود و در اینصورت نه تنها اثرات و کارکردهای مثبت تحت تأثیر قرار میگیرد، بلکه ممکن است در کشورهای مصرفکننده، منجر به تصمیات بیپایه، احساسی و محدودکننده در مسیر توسعه و پیشرفت از سوی سیاستمداران و تصمیمگیران ناآشنا با قدرت و امکانات این فضا شود.
در ایران ما که به دلیل برخورداری از سرمایههای نفتی، کمتر به هزینههای فرصتسوزی و هزینههای ناشی از عدم تصمیمگیری بهموقع توجه میشود، فضای مجازی نیز آنگونه که لازم یا متناسب با سرعت تغییر و تحولات آن بوده، بهموقع، کامل و دقیق مورد توجه قرار نگرفته است. حتی از دستاوردهای اولین شورایعالی فضای مجازی که توسط رهبر معظم انقلاب در 17 اسفند 1390 شکل گرفت، ابراز رضایت حداقلی هم وجود ندارد و شاید همین عامل باعث شده که ایشان در حکم انتصاب اعضای شورای دوم، به تعیین راهبردها و الزاماتی که باید مورد توجه اعضا قرار گیرد، اشاره کردهاند؛ راهبردهایی که به نظر میرسد با تحقق آنها روند سیاستگذاری، تصمیمگیری، اجرا و هماهنگیهای این حوزه بیشتر از گذشته سامان یافته و به انتظارات موجود پاسخ داده شود.
تقویت نگاه مسؤولان و توجه فراقوهای به وظایف و سیاستگذاریهای شورایعالی فضای مجازی، لزوم حذف شوراهای موازی و موازیکاریها، فعالتر شدن مرکز ملی فضای مجازی بهویژه در حوزه تنظیم مناسبات میان وزارتخانهها و سازمانهای محتلف در این بخش، بازنگری در قوانین و مقررات موجود، رفع موانع موجود بر سر راه فعالیت مؤثرتر بخش خصوصی و اتخاذ سیاستهای تشویقی برای سرمایهگذاریهای داخلی و خارجی در این بخش با هدف رونق کسب و کار، از جمله اقداماتی است که میتواند باور تحرک بیشتر شورای عالی فضای مجازی در دور دوم فعالیتش را در اذهان فعالان، ایجاد کند. به نظر میرسد مزایای اثباتشده توسعه آگاهانه فضای مجازی و فرصتهای فراوان آن، ثروت سرشاری را نصیب کشور میکند؛ حتی بیشتر از نفت!
* کارشناس ارتباطات