به‌گزارش همشهري، هنوز چند‌ماه بيشتر از بازتاب سخنان محمد‌رضا نعمت‌زاده وزير صنعت، معدن و تجارت كه در يك نشست خبري صراحتا‌گفته بود پتروشيمي بايد از بورس‌كالا خارج شود نگذشته است كه او اخيرا در تازه‌ترين نشست ستاد تنظيم بازار خواستار خروج گسترده محصولات از بورس كالا شد. او بارها در نشست‌هاي رسمي و غيررسمي از توقف معاملات پتروشيمي در بورس كالا سخن گفته است.
اين موضوع منجر به يك جنگ تمام‌عيار ميان دولت و فعالان صنعت پتروشيمي شده است و براي نخستين‌بار واكنش رسمي مقامات ارشد سازمان بورس و اوراق بهادار را نيز برانگيخته است. مسئولان بازار سرمايه مي‌گويند مقصر اصلي وزارت صنعت و ايجاد محدوديت‌هاي فروش و همچنين قيمت‌گذاري از سوي خود اين وزارتخانه است. مسئولان بورس‌كالا هم بروز مشكل در نحوه معاملات را ناشي از تعيين محدوديت‌ها مي‌دانند.
پيش از اين محمد‌رضاپور ابراهيمي نايب رئيس كميسيون اقتصادي مجلس و برخي نمايندگان ديگر مجلس نيز به‌شدت از مواضع وزير صنعت انتقاد كرده بودند حتي اتحاديه سراسري صنايع پايين‌دستي پتروشيمي در اين‌باره به حسن روحاني، نامه نوشت. در اين نامه كه رو‌نوشت آن به كميته اصل 44 دفتر مقام معظم رهبري هم رفته بود از رئيس‌جمهور خواسته شده بود نسبت به عدم‌تشويش‌آفريني در بازار صنايع پتروشيمي به همكاران خود تذكر دهد و ارزش رانتي كه درصورت خروج پتروشيمي از بورس كالا توزيع مي‌شود را بيش از700ميليارد تومان برآورد كرده بود.
- صنعت پتروشيمي عقبگرد خواهد كرد
به‌دنبال بروز تنش‌ها در مورد سخنان وزير صنعت، معدن و تجارت براي خروج پتروشيمي از بورس كالا يك مقام ارشد سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: بعضا عنوان مي‌شود كه در بورس كالا به جاي مصرف‌كنندگان واقعي، دلالان حضور دارند، اما در اين روند كاملا روشن است كه ايراد به بورس كالا برنمي‌گردد و اگر واقعا دلالاني در بازار وجود دارند، اشكال از سامانه بهين‌ياب وزارت صنعت، معدن و تجارت است.
قاسم محسني عضو هيأت مديره سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: قيمت‌هاي واقعي بايد از طريق مكانيسم آزاد عرضه و تقاضا كشف شود اما وزارت صنعت همواره علاقه‌مند به قيمت‌گذاري بوده كه تجربه نشان داده هرجا قيمت‌گذاري از سوي نهادي خاص انجام شود، امكان ايجاد رانت در معاملات فراهم مي‌شود. وي مستقيم به مواضع وزير صنعت كه معتقد است بورس كالا براي معاملات پتروشيمي انحصار ايجاد كرده است، واكنش نشان داد و گفت: بورس‌هاي كالا در همه جاي دنيا ازجمله ايران، نماد بازار و اقتصاد آزاد به شمار مي‌روند و مگر امروز مانعي براي عرضه و تقاضاي محصولات مختلف از سوي توليدكنندگان و مصرف‌كنندگان واقعي در بورس كالا وجود دارد كه برخي‌ها از واژه انحصار سخن مي‌گويند.
محسني در ادامه به بحث قيمت‌گذاري محصولات پتروشيمي اشاره كرد و گفت: سازمان بورس و بورس كالا بارها اعلام كرده‌اند كه قيمت‌گذاري مواد و محصولات با فلسفه بورس همخواني ندارد و مجموعه بازار سرمايه مايل به‌وجود اين محدوديت در معاملات بورس كالا نيست. اين مقام ارشد سازمان بورس تأكيد كرد: ما معتقديم درصورت خروج مواد پتروشيمي از بورس كالا، اين صنعت چندين سال به عقب برمي‌گردد كه اين موضوع با سياست‌هاي كلي نظام و اهداف اقتصادي دولت همسو نيست. او تصريح كرد: تمام متقاضيان خريد مواد پتروشيمي در بورس كالاي ايران از طريق سامانه بهين‌ياب وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز خريد مي‌گيرند و اگر امروز دلالاني در كنار مصرف‌كنندگان واقعي در تالار معاملات حضور دارند اين سامانه بايد اصلاح شود.
- لزوم برگزاري نشست مشترك
حسن اميري، معاون سازمان بورس و اوراق بهادار هم گفت: به نظر مي‌رسد برخي موضوعات به‌صورت كامل و درست به وزير صنعت، معدن و تجارت منتقل نشده است. او افزود: لازم است با برگزاري نشست‌هاي مشترك ميان وزارت صنعت به‌عنوان نهادي حاكميتي و بورس كالاي ايران به‌عنوان نهادي عمومي ايرادهاي مطرح شده به معاملات بورس كالا بررسي شود. عضو هيأت مديره سازمان بورس و اوراق بهادار پيشنهاد كرد: وزير صنعت، معدن و تجارت با وجود همه مشغله‌هايش اگر براي اين موضوع مهم وقت بگذارد و در جلساتي با حضور مسئولان بازار سرمايه و بورس كالا به‌طور دقيق فرايند‌هاي معاملاتي بورس را رصد كند، برخي ديدگاه‌ها اصلاح خواهد شد.
- معاملات پتروشيمي‌ها خارج از بورس يك هشدار ملي است
عضو هيأت مديره بورس كالاي ايران گفت: معاملات برخي مجتمع‌هاي پتروشيمي خارج از بورس كالا و يا تمايل به خروج آنها، يك هشدار ملي براي دولت، ناظرين و بورس است. حسين خزلي خرازي گفت: اگر منفعت‌ها، فرار مالياتي و رانت براي گروه خاص، دليل معامله خارج از بورس كالا باشد، يك فساد ملي در اقتصاد كشور در حال انجام است كه مسئولان بهتر است زودتر به آن رسيدگي كنند. وي ادامه داد: اگر رويه و قوانين بورس كالا دچار مشكلاتي است، مي‌توان با ايجاد گروه‌هاي تخصصي راهكار براي آن پيدا كرد.
- قيمت پتروشيمي چند نرخي مي‌شود
مديرعامل كارگزاري سي ولكس كالا گفت: خروج محصولات پتروشيمي از بورس كالا باعث تضييع حقوق مصرف‌كنندگان خواهد شد. محمود الهي‌فرد افزود: در گذشته و قبل از عرضه اين محصولات در بورس كالا، دسترسي مصرف‌كنندگان به اين محصولات با مشكلاتي همراه بود و در قيمت‌گذاري آنها نيز رانت‌خواري و ابهامات زيادي وجود داشت كه دولت براي جلوگيري از ادامه اين شرايط، پتروشيمي را در بورس كالا عرضه كرد. وي افزود: خروج پتروشيمي از بورس كالا قطعاً باعث چند‌نرخي‌شدن محصولات اين مجموعه‌ها و ايجاد رانت مي‌شود.