صبح پنجشنبه 426مسافري كه پلكان هواپيماي بوئينگ 747شركت ماهان را در فرودگاه مهرآباد بالا مي‌رفتند، اميدوار بودند ساعتي بعد وقتي از پلكان هواپيما پايين مي‌روند پاي‌شان به فرودگاه بندرعباس رسيده باشد اما 2دقيقه بعد از شروع پرواز ناگهان اتفاق عجيبي رخ داد و هواپيما مجبور به فرود اضطراري شد تا مسافران از همان پلكاني كه چند دقيقه قبل بالا رفته بودند پايين بيايند. اما اين اتفاق عجيب و غريب چه بود؟
لحظات كمي از پرواز گذشته و مسافران كمربندها را محكم كرده بودند كه هواپيما با صداي مهيبي تكان خورد. صدايي شبيه انفجار، ترس و وحشت عجيبي را در دل مسافران انداخت.قطعاتي از يكي از موتورهاي هواپيما بعد از آنكه از بدنه جدا شد، سقوط كرد. هيچ‌كس به درستي نمي‌دانست چه اتفاقي افتاده است.
بعضي‌ها از ترس صندلي‌هايشان را محكم گرفته بودند و برخي ديگر با نگاهي توأم با ترس بيرون را نگاه مي‌كردند. ترس و وحشت بر 426مسافر چيره شده بود اما وقتي آنها پي بردند خلبان بر اوضاع تسلط دارد آرامشي نسبي بر فضاي هواپيما حاكم شد. در چنين شرايطي كاپيتان اوضاع را به برج مراقبت مهرآباد گزارش كرد و درحالي‌كه فقط 2دقيقه از تيك‌آف مي‌گذشت، هواپيما فرود اضطراري كرد تا ترس و وحشت مسافران جاي خود را به آرامش دهد.
- كشف موتور هواپيما در زمين‌هاي كشاورزي
دقايقي بعد از اين حادثه به مركز فرماندهي آتش‌نشاني خبر رسيد شيء مشكوكي در زميني كشاورزي حوالي چهاردانگه كشف شده است. دقايقي بعد وقتي آتش‌نشانان به محل حادثه رفتند معلوم شد شيء كشف شده موتور هواپيماست. به‌تدريج اطراف محل سقوط موتور هواپيما شلوغ و پرازدحام شد و با جست‌وجوي اطراف محل سقوط معلوم شد اجزاي ديگري از موتور هواپيما نيز در شعاع چند متري آن سقوط كرده است.
- سقوط موتور در 8هزار پايي
ساعتي بعد از اين حادثه فرامرز سروي معاون مهندسي و تعميرات شركت هواپيمايي ماهان در گفت‌وگو با خبرگزاري صدا و سيما جزئيات بيشتري از اين حادثه را بازگو كرد و گفت: خلبان پس از آنكه 2قطعه از موتور هواپيما جدا شد و با بدنه آن برخورد كرد تصميم به بازگشت و فرود در فرودگاه مهرآباد گرفت و خوشبختانه هواپيما بدون مشكل در فرودگاه مهرآباد به زمين نشست و مسافران در سلامت كامل از هواپيما پياده و با پرواز ديگري عازم بندرعباس شدند.
وي ادامه داد: هواپيما در اين پرواز 426مسافر داشت و در ارتفاع 8هزارپايي دچار نقص فني شد و طبق مقررات بين‌المللي اقدام به بازگشت و فرود در فرودگاه مهرآباد كرد. وي درباره مشخصات فني اين هواپيما گفت: اين هواپيما در سال 1990ساخته شده و از هواپيماهاي خوب و مدرن است كه در اختيار ناوگان هوايي كشور قرار دارد.
- تشكيل كميته بررسي سانحه
به‌دنبال اين حادثه كميته ويژه‌اي براي بررسي علت آن در سازمان هواپيمايي كشوري تشكيل شد. محمد شهبازي مديركل دفتر ايمني و مهندسي سوانح سازمان هواپيمايي كشوري در اين‌باره به پايگاه خبري وزارت راه و شهرسازي گفت: با توجه به اينكه بوئينگ 747 يكي از هواپيماهاي پيشرفته در دنيا محسوب مي‌شود اين يك اتفاق غيرقابل پيش‌بيني بود.
وي افزود: پيش از پرواز بررسي‌هاي لازم روي اين هواپيما انجام شده بود اما هنگام پرواز متأسفانه موتور شماره3 هواپيما دچار نقص فني و بخشي از آن نيز از هواپيما جدا شد. شهبازي ادامه داد: موتور اين هواپيما حدود 2 دقيقه بعد از بلندشدن از فرودگاه مهرآباد دچار نقص فني شد كه هواپيما با درايت خلبان خوشبختانه بدون آسيب به مسافران مجددا به مهرآباد بازگشت.
- 8 پرسش كليدي
جداشدن موتور هواپيما و فرود اضطراري هواپيماي بوئينگ 747تهران - بندرعباس موجب شگفتي كارشناسان صنعت هوايي شده است. يكي از اين كارشناسان در گفت‌وگو با همشهري به بررسي فني اين حادثه پرداخت. وي گفت: «احتمال بروز چنين مشكلي در 2.7ميليون نشست و برخاست يك مورد است اما علت آن را مي‌توان به 2عامل برخورد شيء خارجي با موتور (FOD) و جدا شدن اجزاي داخلي موتور و برخورد آن با ساير اجزا دانست.»
وي ادامه داد: «مطابق با شواهد و قرائن موجود مانند عدم‌وجود اثرات برخورد شيء خارجي بر فن، كه مجراي ورودي موتور است احتمال بروز FOD برموتور حادثه ديده منتفي و جدا شدن يكي از اجزاي داخلي موتور و اصابت آن به اجزا و تشديد اين موضوع با وجود دور بالاي موتور عامل اصلي اين حادثه است.» اين كارشناس فني هواپيما در ادامه 8پرسش را در اين‌باره مطرح كرد:
آيا موتور مذكور موتوري نو بوده يا موتوري بوده كه در مركز فني مورد تعميرات قرار گرفته است؟
آيا موتور مذكور داراي مجوزهاي لازم بوده است؟
آيا اين موتور توسط بخش اطمينان مرغوبيت (QA) بازرسي شده و مورد تأييد سازمان هواپيمايي كشوري قرار گرفته است؟
پس از دريافت موتور مذكور آيا اين موتور مطابق با دستورالعمل سازنده به‌صورت مناسب نگهداري شده است؟
آيا متخصصان بازرسي‌هاي قبل از نصب موتور را انجام داده اند؟
آيا نصب موتور توسط فرد متخصص داراي صلاحيت انجام شده است؟
آيا از زمان نصب تا زمان بروز مشكل در پروازهاي قبل گزارشي توسط خلبان ثبت شده است؟
درصورتي كه در پروازهاي قبلي موتور مذكور با مشكلات روبه‌رو بوده آيا مشكلات مرتفع شده يا عدم‌توجه به اين مشكلات اسباب بروز اشكال در موتور را فراهم كرده است؟
اين كارشناس در ادامه گفت: در اين پرواز يكي از موتورهاي هواپيما به‌طور كلي از دست رفت و هواپيما با 3موتور مجبور به فرود اضطراري شد اما اگر هر 4موتور هواپيما نيز از دست مي‌رفت، باز هم هواپيما قابليت كنترل و فرود را داشت و تنها هواپيما تكان‌هاي شديدي مي‌خورد.
وي بررسي دقيق چنين حوادثي را براي پيشگيري از حوادث احتمالي بعدي حائز اهميت دانست و گفت: چندي قبل نيز چرخ جلوي يك فروند هواپيماي مسافربري در فرودگاه رفسنجان هنگام حركت روي باند بسته شد. طي پيگيري‌هاي به‌عمل آمده اين اتفاق بسيار نادر بود و متأسفانه بررسي‌هاي دقيقي در اين‌باره انجام نشد.