اما مدير يك مؤسسه بينالمللي طب سنتي به همشهري ميگويد: دولتمردان در تمام دولتها در زمينه احيا، ترويج و ساماندهي طب سنتي ايراني، فقط وعده بدون عمل دادهاند و اين قولهاي واهي، به طب سنتي ايراني، آسيب جدي زده است.
به گفته دكترمهدي فهيمي، بهرغم آنكه ايران خاستگاه طب سنتي است و انواع گونههاي گياهي با خواص دارويي فراوان، متنوع و با كيفيت بالا دارد اما طب سنتي در ايران همواره مظلوم واقع شده و مورد انكار قرار گرفته است و از ظرفيتهاي بالاي آن براي درمان استفاده نميشود و اين در حالي است كه در اسناد بالادستي همچون سند راهبردي ملي توسعه طب سنتي و سياستهاي كلي سلامت از سوي مقام معظم رهبري و همينطور برنامه پنجم توسعه كشور، بر ترويج، بازشناسي، نهادينهكردن و احياي طب سنتي ايراني، تأكيد شده است.
ايران كشوري ممتاز از نظر غناي گياهي و تنوعزيستي است. تعداد گونههاي گياهي ايران در حدود ۸ هزار گونه است كه از نظر تنوع گونهاي حداقل دو برابر قاره اروپاست.
چند روز قبل، دكتر علياكبر ولايتي در كنگره بينالمللي طب مكمل و جايگزين اعلام كرد كه ايران غنيترين كشور در منابع طب سنتي است و هيچ كشوري به لحاظ كيفيت و كميت در منابع طب سنتي جايگاه ايران را ندارد.
متأسفانه نسل امروز ما نه از بعد تاريخي بلكه از بعد علمي هم با اين افراد بيگانه است. انتظار ميرفت كه طي 20 تا 30سال اخير قدمهاي زيادي در طب سنتي برداشته شود.ظرفيتي كه در اين زمينه ميتوانست بينالمللي شود، حتي ملي هم نشده و بستههايي را كه در اين زمينه معرفي كرديم.»
- سازمان بهداشت جهاني و طب سنتي
بهكارگيري طب سنتي آنقدر مهم است كه سازمان جهاني بهداشت، بيش از 30سال است كه از كشورها خواسته به طب سنتي توجه كنند. اين سازمان، دليل اين تصميم را عدمدسترسي بسياري از افراد به خدمات اوليه بهداشتي درماني و همچنين عدمرضايت از درمانهاي طب جديد بهخصوص بيماريهاي مزمن و عوارض جانبي داروهاي شيميايي اعلام كرده است. دكتر اميرعباس جعفري، كارشناس طب سنتي و مدرس دانشگاه به همشهري ميگويد: درحاليكه طب سنتي ريشه در تاريخ فرهنگ و آداب و سنن ايراني دارد اما دولتها براي ترويج آن در ايران موفق عمل نكردهاند. بنابراين، بهنظر ميرسد كه بهتر است طب سنتي به مردم يا بهتر بگويم به بخش خصوصي واگذار شود؛ البته با نظارت دولت تا طب سنتي از اين سردرگمي نجات يابد. اين كارشناس طب سنتي معتقد است كه كم كاري دولتها در زمينه طب سنتي آنقدر زياد كه سبب شده طب سنتي ايراني كه خاستگاه بومي دارد، نتواند بومي و بجا رشد كند.
- بيمحلي بيمهها
حسين خيرانديش، چهره سرشناس طب سنتي ايران ميگويد: فقط ۱۰ميليارد تومان اعتبار به بخش طب سنتي تخصيص داده ميشود كه خيلي ناچيز است و بدتر از آن اينكه هنوز بيمارستان تخصصي طب سنتي اسلامي در كشورمان وجود ندارد.
رئيس انجمن طب سنتي ايران هم ميگويد: در حال حاضر هيچيك از بيمههاي كشور هزينههاي درمان با استفاده از طب مكمل را پوشش نميدهند.
اين گلايهها در حالي از سوي كارشناسان طب سنتي بيان ميشود كه در ديگر كشورها طب سنتي جدي گرفته ميشود.
طب سنتي چين 40درصد خدمات بهداشتي درماني را در اين كشور برعهده دارد. در چين 30دانشگاه طب سنتي و 170مركز تحقيقات طب سنتي وجود دارد. دكتر محمود خدادوست، معاون طب سنتي وزارت بهداشت به همشهري ميگويد: اينكه سالهاست دستاندركاران و مسئولان نتوانستهاند طب سنتي را آنگونه كه بايسته است ترويج كنند، مقاومتهايي است كه همواره نسبت به طب سنتي وجود داشته است.
اين مقاومتها اتفاقا بيشتر از سوي جامعه پزشكي است چرا كه طب سنتي هيچگاه طب رايج كشور نبوده است علاوه بر آن، بهدليل آنكه جامعه پزشكان در هيچيك از مقاطع تحصيلي خود آموزش رسمي درباره طي سنتي نديدهاند از قابليتهاي طب سنتي بياطلاع هستند و به همين دليل براي ترويج و پذيرش آن مقاومت ميكنند. ما سعي كردهايم در اين زمينه فرهنگسازي كنيم و در 2سال اخير دورههاي بازآموزي طب سنتي را براي پزشكان برگزار كرديم.
علاوه بر اين، براي ترويج طب سنتي نياز به نيرويهاي آموزشديده داشتيم چرا كه بايد لوازم ساماندهي طب سنتي را فراهم كنيم. به همين دليل، براي تأمين نيروي انساني، هماكنون در 17رشته محل دانشگاهي، دكتري تخصصي طب سنتي و در 8رشته داروسازي سنتي ايجاد شده است. هماكنون فارغالتحصيلان طب سنتي حدود 70نفر هستند.
- كمبود سلامتكدهها
به گفته خدادوست ،هماكنون 20كلينيك يا سلامتكده دانشگاهي فعال وجود دارد؛ البته او ميگويد: براي آنكه بهتر بتوانيم در جهت ترويج آن حركت كنيم، تفاهمنامهاي به امضا رسيده تا بتوانيم از توان بخش خصوصي البته با شرايطي استفاده كنيم؛ به اين ترتيب كه دانشگاههاي علوم پزشكي نيرو تربيت كنند و در اختيار بخش خصوصي بگذارند. علاوه بر اين، براي ساماندهي اقدامات برخي از پزشكان هم كه علاقه و تجربه در اين زمينه دارند اما مجوز ندارند، آييننامهاي تنظيم شده است كه زيرنظر معاونت درمان و معاونت آموزش وزارت بهداشت، ساماندهي شوند و به مردم ارائه خدمت كنند. به گفته معاون طب سنتي وزير بهداشت، قرار است تا پايان سال، مقدمات اجرايي ساخت 20سلامتكده ديگر طب سنتي شروع شود. او از اجراي پايلوت ادغام خدمات طب سنتي در شبكه بهداشت و درمان كشور هم خبر داد.
- طب سنتي در كشورهاي توسعهيافته
در بيشتر كشورهاي توسعه يافته نيز طب سنتي و مكمل توسط تعداد فراواني از افراد اين جوامع پذيرفته شده است؛ بهطوري كه 48درصد مردم استراليا، 70درصد جمعيت كانادا، 42درصد مردم آمريكا، 38درصد بلژيكيها و 75درصد مردم فرانسه، حداقل يك بار در سال از خدمات طب مكمل بهره ميبرند. در استراليا 80ميليون دلار، در كانادا 4/24ميليارد دلار، در انگليس 3/2ميليارد دلار و در آمريكا 2/21ميليارد دلار، در سال صرف خدمات طب مكمل ميشود.