تاریخ انتشار: ۳ آبان ۱۳۹۴ - ۲۳:۰۰

۱۲ سال طول کشید تا تونی بلر، نخست‌وزیر سابق انگلیس سرانجام به‌خاطر جنگ عراق عذرخواهی کند؛۱۲ سالی که به قیمت مرگ صدها هزار عراقی تمام شد.

بلر كه در سال 2003به همراه جورج بوش، رئيس‌جمهور وقت آمريكا تجاوز نظامي به عراق را كليد زد حالا در آستانه انتشار گزارش كميته تحقيق حمله به عراق موسوم به گزارش چيلكات به‌دليل اشتباهات جنگ عراق عذرخواهي كرده و گفته كه در اين ادعا كه جنگ عراق باعث قدرت گرفتن گروه داعش شده، «رگه‌هايي از حقيقت» وجود دارد.

بلر، 62ساله كه همچنان به‌خاطر مدارك ساختگي وجود تسليحات كشتار جمعي درعراق تحت فشار قرار دارد در گفت‌وگو با شبكه تلويزيوني سي‌ان‌ان گفت: ما كه صدام را بركنار كرديم در قبال وضعيت امروز عراق تا حدودي مسئوليم. او پس از چندين سال انكار واقعيت، به‌صورت صريح به‌خاطر استفاده از اطلاعاتي گمراه‌كننده و ضعف در برنامه‌ريزي براي عراق پس از حمله عذرخواهي كرد.
رهبر سابق حزب كارگر كه 10سال نخست‌وزير انگليس بود گفت: من درباره اين واقعيت كه اطلاعات دريافت شده ما اشتباه بوده است عذرخواهي مي‌كنم. من همچنين بابت برخي اشتباه‌ها در برنامه‌ريزي ازجمله درك نادرست درباره اينكه پس از بركناري يك رژيم چه اتفاقي مي‌افتد عذرخواهي مي‌كنم.

نخست‌وزير سابق انگليس هر چند تأكيد كرده كه جنگ عراق در شكل‌گيري داعش نقش داشته اما اعلام كرد كه بابت بركنار كردن صدام از قدرت پوزش نمي‌خواهد.انگليس به‌عنوان بخشي از ائتلاف تحت رهبري آمريكا در سال 2003و بدون دستور و تأييد سازمان ملل و پس از ارائه مدارك نادرست درباره وجود تسليحات كشتار جمعي در عراق به اين كشور حمله كرد. اين اقدام انگليس با انتقادهاي جدي روبه‌رو شد به‌طوري كه مخالفان بلر او را به‌خاطر شركت در اين تجاوز نظامي جنايتكار جنگي مي‌خوانند.


بلر در پاسخ به پرسشي درباره اينكه حمله به عراق باعث به‌وجود آمدن گروه تروريستي داعش شده است گفت: فكر مي‌كنم كه رگه‌هايي از حقيقت در اين رابطه وجود دارد. نمي‌توان گفت كساني كه در سال 2003صدام را از قدرت خلع كردند درباره وضعيت اين كشور در سال 2015هيچ مسئوليتي ندارند.

  • فرار رو به جلو

عذرخواهي بلر اما در شرايطي صورت گرفته كه بيشتر يك فرار رو به جلو در آستانه فرارسيدن موعد انتشار كميته تحقيق چيلكات به‌حساب مي‌آيد. نيكولا استروژن، وزير اول اسكاتلند، در واكنش به عذرخواهي بلر اعلام كرده كه اين اقدام «شروع عمليات» رسانه‌اي بلر در دفاع از جنگ عراق است. گزارش‌ها نشان مي‌دهد كه احتمالا طي چند هفته آينده گزارش كميته چيلكات منتشر مي‌شود و بلر تلاش دارد تا آسيب‌هاي نتايج تحقيق كميته تحقيق جنگ عراق را براي خود كاهش دهد. كميته تحقيق جنگ عراق به رياست سرجان چيلكات كه مقام‌هاي مختلفي را طي 6سال گذشته مورد سؤال قرار داده تاكنون بيشتر از 10ميليون پوند براي رسيدن به نتيجه هزينه كرده است.

اين در حالي است كه به تازگي رسانه‌هاي انگليس براساس اسناد به‌دست آمده گزارش دادند كه توني بلر يك سال پيش از اشغال عراق نسبت به همراهي لندن با واشنگتن در جنگ عراق تعهد داده بوده است. براساس گزارش‌هاي منتشر شده نتايج كميته تحقيق عراق تأكيد دارد كه مدارك نادرست و ساختگي از سوي دولت وقت انگليس براي موجه جلوه دادن حمله به عراق ارائه شده است. دولت انگليس در سپتامبر 2002 ارزيابي اطلاعاتي از وضع نظامي عراق منتشر كرد كه در آن اعلام شده بود ارتش عراق 45دقيقه پس از صدور فرمان صدام قادر به استفاده از سلاح‌هاي كشتار جمعي است.

پس از حمله به عراق اما هيچ وقت تسليحات كشتار جمعي در اين كشور كشف نشد. بلر طي سال‌هاي گذشته بارها اعلام كرده بود كه جنگ عراق اقدام درستي بوده حالا در مقابل اسنادي مستدل مجبور به تغيير موضع براي دفاع از خود شده است. عذرخواهي او به همين‌خاطر يك بازي رسانه‌اي و نه يك اظهار تأسف واقعي توصيف شده است.

  • كميته‌‌اي به نام چيلكات

كميته تحقيق درباره شركت انگليس در جنگ عراق به رياست سر جان چيلكات سال 2009شكل گرفت و تاكنون ديپلمات‌ها و مقام‌هاي بلندپايه نظامي و اطلاعاتي ازجمله شخص توني بلر به سؤال‌هاي آن پاسخ داده‌اند. در كميته تحقيق جان چيلكات، رودريك لاين(ديپلمات سابق)، لارنس فريدمن (محقق مسائل جنگي) و اوشا پراشار(كارشناس مسائل حقوقي و قانوني) شركت دارند. اين كميته با اين هدف تشكيل شد كه نحوه تصميم‌‌گيري شركت انگليس در جنگ عراق را بررسي كند. اين كميته اختيارات قانوني ندارد اما به‌علت تأثير‌گذاري گزارش اين كميته مدت‌هاست انتشارنتايج تحقيقاتش به تأخير افتاده است.

  • همه دروغ‌هاي بلر

بوش براي حمله به عراق برنامه‌ريزي كرده بود، اما انجام چنين عملياتي از نظر قانوني نمي‌توانست توجيهي داشته باشد. توني بلر به همين‌خاطر به كمك او شتافت. بلر كه توانايي ويژه رسانه‌اي دارد افكار عمومي را با ايده‌ها و دروغ‌هاي مشخص شده‌اي مانند حرف‌هاي زير براي حمله، توجيه كرد.

هدف ما (در عراق) خلع سلاح است. هيچ‌كس به‌دنبال جنگ نظامي نيست.
در هر مرحله ما بايد از وقوع جنگ جلوگيري كنيم.
ما در عراق جنگ را به طرز مغرورانه‌اي پيروز شديم.
صدام برنامه‌هاي فعال نظامي دارد و مي‌خواهد از سلاح‌هاي شيميايي و بيولوژيكي كه ظرف مدت 45دقيقه فعال خواهند شد، استفاده كند.
من مي‌خواهم موضوع عراق و سلاح‌هاي كشتار جمعي را از طريق سازمان ملل حل كنم و به اين تلاش خود ادامه خواهم داد.
من هيچگاه سربازان انگليسي را در جنگي كه اشتباه يا غيرضروري باشد درگير نمي‌كنم.