ناو يواساس لاسن روز گذشته وارد محيط 12مايل دريايي مورد ادعاي چين شد تا طبق اعلام وزارت دفاع آمريكا اقدامي باشد در راستاي اجراي برنامه «آزادي دريانوردي» كه از سوي اين كشور با هدف «جلوگيري از ادعاهاي سرزميني نسبت به اقيانوسها» دنبال ميشود.
وزارت امورخارجه چين با صدور بيانيهاي اقدام آمريكا را «غيرقانوني و تحريكآميز» خواند و اعلام كرد كه اينگونه اقدامهاي آمريكا باعث خواهد شد چين برنامه ساخت جزاير خود در منطقه را سرعت بخشد. در اين بيانيه آمده است: «چين اقدام تحريكآميز هيچ كشوري را بدون پاسخ نخواهد گذاشت.» وزارت دفاع چين نيز اعلام كرد ورود ناو آمريكايي به آبهاي نزديك جزاير مصنوعي اين كشور با وجود «اخطارهاي متعدد» نيروي دريايي صورت گرفته است. شينهوا، خبرگزاري رسمي چين هم نوشت: «آمريكا منطقه درياي جنوبي چين را به منطقهاي پرتنش تبديل كرده و مردم چين از هرگونه رويارويي با اين كشور هيچ هراسي ندارند.»
نزديك شدن ناو جنگي آمريكا به جزاير مصنوعي چين، جديترين اقدام صورت گرفته از سوي آمريكاييها طي ماههاي اخير است. 5ماه پيش نيروي دريايي چين با اخطار به يك هواپيماي جاسوسي آمريكا كه بر فراز يكي از جزاير در حال ساخت چين پرواز ميكرد، از آن خواستند منطقه را ترك كند؛
موضوعي كه به تنش لفظي ميان 2كشور منجر شد. پس از آن بود كه اشتون كارتر، وزير دفاع آمريكا، انتقادهاي شديدي را عليه چينيها مطرح كرد و گفت: «آمريكا باز هم در هر جايي كه حقوق بينالملل اجازه ميدهد حضور خواهد داشت و پرواز خواهد كرد. اينكه صخرهاي را زير دريا پيدا كنيم و سپس جزيرهاي بر آن بنا كنيم، نميتواند باعث ايجاد حق حاكميت بر آن شود.» او ساخت و سازهاي چين را «خارج از قواعد بينالمللي» خواند و گفت: «چين حدود 800هكتار فضا در اين دريا ايجاد كرده و معلوم نيست تاكجا ميخواهد پيش برود.»
در پي بروز تنش دوباره ميان چين و آمريكا، روز گذشته خبرگزاري رويترز گزارش داد وزارت امورخارجه چين سفير آمريكا در پكن را فراخوانده و اقدام اخير ناو آمريكايي را ناقض امنيت و تماميت ارضي چين دانسته است.
- درياي جنوبي چين، آبراهي استراتژيك
آبهاي منطقه درياي جنوبي چين مسير اصلي تردد كشتيهاي باري و نفتكش در اقيانوس آرام است. حدود نيمي از كالاهاي تجاري دنيا از اين منطقه عبور ميكنند و حدود يك سوم نفت خاورميانه هم از اين مسير به كشورهاي حوزه پاسيفيك فرستاده ميشود.
موضوع ادعاهاي سرزميني در درياي جنوبي چين قرنهاست كه ادامه دارد. چين تمام اين منطقه را جزو قلمرو سرزميني خود ميداند و در 2رشته جزاير بسيار كوچك و صخرههاي موجود در آبهاي اين منطقه در حال ساخت جزاير مصنوعي است. تحليلگران اقدام چين در ساخت جزاير مصنوعي در آبهاي مورد مناقشه درياي جنوبي چين را اقدامي در راستاي به چالش كشيدن نظم منطقهاي ميدانند كه آمريكا در جنوب شرق آسيا و در مقابل چين ايجاد كرده است. هلال همپيمانان آمريكا در اين منطقه از شبهجزيره كره شروع ميشود و تا ژاپن و فيليپين ادامه پيدا ميكند.
به اعتقاد اين تحليلگران نگرانيهاي چين از زماني بيشتر شد كه باراك اوباما در سال 2008به رياستجمهوري آمريكا رسيد و سياست خود را چرخش به سمت مناطق آسيا و جنوب شرق آسيا اعلام كرد. پس از آن بود كه آمريكا تمركز نيروهاي خود در اقيانوس اطلس در مقايسه با اقيانوس آرام را از 60به 40به 50-50تغيير داد؛ اقدامي كه نشان از اهميت منطقه جنوب شرق آسيا براي آمريكا داشت.
با وجود اعتراضهاي كشورهاي حاشيه درياي جنوبي چين يعني كشورهاي ويتنام، فيليپين، مالزي، برونئي و تايوان كه هر يك ادعاهاي سرزميني مشابهي نسبت به اين منطقه دارند، چينيها از 2سال پيش ساخت جزاير مصنوعي را آغاز كردهاند. طبق تصاوير ماهوارهاي منتشر شده، اين كشور در 2جزيره نيز باند فرود هواپيما ساخته كه ميتواند مورد استفاده جنگندههاي اين كشور قرار گيرد.
حجم مبادلات تجاري چين و آمريكا طي سال گذشته ميلادي بيش از 592ميليارد دلار گزارش شده است بنابراين ناظران بروز درگيري نظامي ميان دوطرف را رد كردهاند. اما با توجه به اينكه آمريكاييها اعلام كردهاند ورود ناو لاسن به آبهاي مورد ادعاي چين نخستين ماموريت از اين سلسله ماموريتهاست، ادامه تنش ميان دوطرف اجتنابناپذير خواهد بود. اكنون چشمها به چين دوخته شده تا اقدام متقابل يا پيشگيرانه اين كشور را شاهد باشند.