به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری علیرضا سرداری مسئول بخش نجاتبخشی پژوهشکده باستانشناسی و عضو هیات باستانشناسی خابور شرقی با اعلام این خبر خاطرنشان ساخت که آثار کشف شده شامل تعداد زیادی تپههای بزرگ و کوچک، غارها، پناهگاههای سنگی و ...است.
سرداری در گفت وگو با خبرنگار سایت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری (richt.ir) افزود: امسال در فصل سوم پروژه شناسایی خابور شرقی به سرپرستی پائولا اسکونزو و سامان حیدری گوران بررسی و تکمیل اطلاعات فصول قبلی در قسمتهای شمالی و مرکزی استان دهوک در محوطهای به وسعت یکصد کیلومتر مربع ادامه یافت.
وی گفت: تاکنون از این بررسی حدود 130 محوطه و اثر شناسایی شده که شامل پیمایش فشرده در بخشهای مختلف است.
سرداری درادامه تصریح کرد: آثار شناسایی شده شامل تعداد زیادی تپههای بزرگ و كوچک، غارها، پناهگاههای سنگی و محوطههای روباز دوره پارینه سنگی است که شواهد زیادی از ابزارهای سنگی از آنها به دست آمده است.
همچنین بناها و ساختارهای معماری نیز شناسایی شده که برخی از آنها مستندسازی نیز شده است.
سرداری تصریح کرد: در برنامه روشمند تپهها و محوطهها تلاش شد در ابتدا موقعیت این آثار از طریق تصاویر هوایی مورد ارزیابی قرار گیرد و سپس در برنامه میدانی با سرکشی به محل و بررسی سطحی مدارک سفالی و دیگر یافتههای احتمالی آن جمعآوری گردد.
سرداری در رابطه با برنامه کاوش باستانشناسی محوطههای تاریخی گفت: محوطههای موردکاوش شامل تپه مقبله 1 مربوط به دوره مفرغ و آشور، مقبله 2 مربوط به دوره مس سنگ جدید و محوطه تل باسط کی مربوطه به دوره مفرغ میانی و جدید است.
به گفته وی دو محوطه اول با وسعتی یک هکتاری در محدودهای قرار دارند که تحت حفاظت فرودگاه در حال ساخت است.
سرداری خاطر نشان ساخت که محوطه کلیدی و بزرگ باسط کی که در کنار جاده اصلی دهوک به مرز ترکیه قرار دارد با وسعتی حدود 7 هکتار و ارتفاع 15 متر یکی از شهرهای مهم دوره آشوری بوده است.
وی گفت: سطح این محوطه در دوران حاکمیت صدام هموار و آسفالت شده و به عنوان پایگاه نظامی و باند فرود بالگرد استفاده شده است.
حضور هیات ایرانی در بررسیهای باستانشناسی کردستان عراق براساس تفاهمنامه همکاری پژوهشی بین پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و دانشگاه توبینگن آلمان صورت میگیردکه در بهمن 1393 به امضا رسیده است.
دو طرف متعهد شدهاند در زمینههای تبادل پژوهشگر و دانشجو درطرحهای بلندمدت یا کوتاهمدت، همکاری پژوهشی، باستانشناسی، حفاظت و مرمت، تاریخ، زبانشناسی و ...همکاری داشته باشند.
استان دهوک به عنوان غربیترین بخش کردستان عراق با سوریه و ترکیه هم مرز است که مرکز آن شهر دهوک است این شهر در قدیم از مراکز تجاری آشوریان بوده است.
از مهمترین آثار تاریخی این شهر میتوان از قلعه زعفرانیه، قلعه ساباتی، مسد بزرگ دهوک و کلیسای ایث لاهای مقدس نام برد.