به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فر هنگی و گردشگری سعید امیرحاجلو سرپرست گروه باستان‌شناسی با اعلام این خبر گفت: فصل نخست کاوش در مجموعه قلعه سنگ بر کاوش‌های پیگردی و خواناسازی شواهد معماری بخش شمالی و شرقی مجموعه متمرکز است و پس از انجام این کاوش‌ها، برنامه مرمت و حفاظت یافته‌های کاوش و بخش‌هایی از شواهد معماری موجود در دستور کار قرار خواهد گرفت.
وی هدف از این کاوش‌ها را، بررسی منظر فرهنگی محوطه قلعه سنگ سیرجان و تعیین حریم آن بر اساس شواهد سطحی، پیگردی و خواناسازی شواهد معماری به منظور انجام عملیات حفاظتی و مرمتی و تبدیل به پایگاه گردشگری میراث فرهنگی سیرجان، تدوین و مستندسازی دقیق نقشه و عناصر فضایی پیرامون قلعه سنگ به ویژه در محدوده دامنه‌های شمالی و شرقی آن، مستندسازی، تدوین پرونده ثبتی و مطالعه شواهد باستان‌شناختی قلعه بی بی دن در جنوب قلعه سنگ و تبیین ارتباط فرهنگی میان آن و قلعه سنگ ذکر کرد.
به گفته امیرحاجلو اجرای این برنامه از دو منظر قابل توجه و اهمیت است: نخست با توجه به مسأله معارضان محوطه تاریخی قلعه سنگ سیرجان و وجود زمین‌های کشاورزی و باغات پسته در دو سوی شمالی و جنوبی آن، اجرای این برنامه به منظور بررسی منظر فرهنگی این محوطة ارزشمند و مشخص شدن حریم سطحی آن و همچنین تعیین وضعیت مالکیت زمین‌های پیرامون آن ضروری است.
وی افزود: متأسفانه زمین‌های کشاورزی، باغات پیرامون محوطه و شرکت‌ها و صنایع واقع در غرب و جنوب غربی محوطه قلعه سنگ به دلیل روشن نبودن وضعیت حریم محوطه، و از سوی دیگر، فعالیتهای معدنکاران در کوه بی بی دن و تعرض آنها به منظور بهره‌برداری از سنگ مرمریت بستر آن، موجودیت این دو اثر را تهدید می‌کنند.
امیرجاجلو اهمیت و ضرورت دوم این طرح را با توجه به موقعیت ویژه جغرافیایی سیرجان و تردد فراوان گردشگران از مسیرهای ارتباطی این شهرستان، تبدیل محوطه قلعه سنگ به سایت ـ موزه و پایلوت گردشگری این شهر که از اولویتهای فرمانداری سیرجان در سال 1394 بوده عنوان کرد.
او افزود: ساماندهی منظر فرهنگی قلعه سنگ (به عنوان بخش حاکم‌نشین شهر قدیم سیرجان) و همچنین پیگردی و خواناسازی شواهد معماری و حفاظت و مرمت آن، امکان ترسیم سیمایی بهتر و دقیق تر را از پیشینه تاریخی این شهر کهن برای گردشگران فراهم خواهد کرد.
مجموعه آثار معماری قلعه سنگ، در محدوده‌ای به وسعت بیش از 40 هکتار با باروهای تودرتو و بیش از 40 برج دیده‌بانی محصور شده‌اند.
امیرحاجلو با اشاره به پراکندگی قطعات سفال شاخص سطحی در محوطه قلعه سنگ گفت: این پراکندگی نشان‌دهندة تداوم سکونت در آن دست کم از سده چهارم هجری تا دوره صفوی است.
شدة سنگی در دامنه شمالی مجموعه قلعه سنگ و دو کوره بزرگ با حجم انبوهی از سرباره‌های ذوب فلز در دامنه جنوبی قلعه سنگ از عناصر مهم این مجموعه است همچنین برخی ساختارهای معماری سنگی و آجری بر فراز کوه ایجاد شده که در میان مردم به شاه‌نشین و حمام معروف است.
ارگ تاریخی «قلعه سنگ» و شارستان و باروهای پیرامون آن در 10 کیلومتری جنوب شرقی شهر سیرجان در استان کرمان و در حاشیه جنوب شرقی نجف شهر قرار دارد.
این اثر، بخشی از منظر فرهنگی شهر کهن سیرجان است و در حاشیة غربی این شهر و بر گرداگرد کوهی منفرد به ارتفاع 100 متر شکل گرفته است.
شهر کهن سیرجان در دوران ساسانی پایه‌گذاری شده و تا سده چهارم هجری کرسی ایالت کرمان بوده است پس از آن، با انتقال کرسی از سیرجان به بردسیر (شهر کرمان فعلی)، به عنوان دومین شهر مهم ایالت کرمان به حیات خود ادامه داده است.
فصل نخست کاوش‌های باستان‌شناسی قلعه سنگ سیرجان با مجوز رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی وگردشگری از 25 مهر 1394 آغاز و تا 30 آبان ماه ادامه خواهد یافت.