آرکا دیوش سولتی سیاک رییس بخش زیست باستان‌شناسی دانشگاه لهستان این مطلب را در نشست "کاوش، حفاظت و نگهداری بقایای اسکلت انسانی" که به همت پژوهشکده باستان‌شناسی در محل پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری برگزار شد مطرح کرد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، او با بیان اینکه بقایای انسانی بخش مهمی از یافته‌های باستان‌شناختی هستند که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرند تصریح کرد: این در حالی است که اطلاعاتی از قبیل کیفیت زندگی، خوراک، پوشاک و... را تنها از این طریق می‌توان به دست آورد.
به گفته سولتی سیاک برای رسیدن به بقایای انسانی در ابتدا باید کاوش صورت گرفته و بعد از آن در مرحله بعدی که به بقایای انسانی دست پیدا کردیم با روش‌های مناسب به حفظ و نگهداری آنها بپردازیم.
وی با اشاره به بررسی‌های بقایای انسانی در کوتاه‌ترین زمان خاطر نشان ساخت که بقایای انسانی تا زمانیکه در خاک هستند به طور طبیعی نگهداری می‌شوند اما زمانیکه از خاک خارج شده و در معرض هوا و تابش نور آفتاب قرار می‌گیرند دچار آسیب‌های جدی می‌شوند.
از این رو فاصله بیرون آوردن اسکلت از خاک تا رساندن آن به انبار یا آزمایشگاه نباید از یک هفته بیشتر شود.
این باستان‌شناس در ادامه کاوش، نگهداری و حفاظت از بقایای انسانی را شامل 4 مرحله تشخیص گور، تمیز کردن بقایا، مستند کردن (طراحی، عکاسی و...) و انتقال به آزمایشگاه یا انبار توصیف کرد و به بیان مختصری در مورد هر یک پرداخت.
او افزود: بعد از شناسایی و تشخیص گور به مرحله تمیز کردن می‌رسیم که در این مرحله باید تا جاییکه امکان دارد از ابزار چوبی و پلاستیکی استفاده کرد و استفاده از ابزار فلزی را به شرایط خاص محدود کرد.
وی با اشاره به یافتن بقایای انسانی در گورستان و محوطه‌های استقراری تصریح کرد که در بیشتر مواقع با گورستان سروکار داریم که البته کار در آن نیز ساده‌تر است.
او مهمترین بخش از بقایای انسانی را جمجمه و لگن اعلام کرد که از طریق مطالعه و آزمایشگاه این دو قسمت می‌توان به سن و جنس اسکلت پی برد.
این باستان‌شناس افزود: البته باید این را در نظر داشت که این دو قسمت از اسکلت باید تا جاییکه امکان دارد در آخرین مرحله از خاک بیرون کشیده شوند زیرا که نور آفتاب باعث تخریب آن می‌شود.
وی در ادامه با نمایش عکس‌هایی به بیان مطالب بیشتر پرداخت و گفت: در هنگام تمیز کردن بقایای انسانی باید این نکته را مورد توجه قرار دهیم که استخوان‌هایی که از خاک خارج می‌شوند بلافاصله خشک می‌شوند پس باید در تمیز کردن و مستند‌نگاری سرعت بیشتری داشت.
این باستان‌شناس خاطرنشان ساخت که تا حد امکان باید استفاده از مواد شیمیایی را برای تمیز کردن بقایا محدود کرد زیرا که این مواد در اکثر مواقع مخرب هستند.
او در ادامه با اشاره به مرحله مستند‌نگاری تصریح کرد که طراحی، عکاسی و نوشتن که 3 مقوله کاملا متفاوت هستند، مستند‌نگاری بقایای انسانی را تشکیل می‌دهند.
او افزود: استخوانها و بقایا باید در جعبه‌های کارتنی بسته‌بندی شوند و در صورت بسته‌بندی در جعبه‌های پلاستیکی باید 6 تا 8 سوراخ بر روی جعبه ایجاد شود تا از نفوذ رطوبت به استخوانها جلوگیری شود و البته استخوانها نباید شسته شوند زیرا که این کار باعث نفوذ قارچ و باکتریها‌ی مضر به استخوانها می‌شود.
به گفته او به منظور نمونه برداری DNA از بقایای انسانی باید نمونه پیش از مستند‌نگاری توسط تنها یک شخص برداشته شده و تا انتقال به آزمایشگاه در یخچال نگهداری شود.
او در پایان با اشاره به اینکه در شناسایی و حفظ و نگهداری بقایای انسانی باید اخلاق را نیز مد نظر داشت تصریح کرد که هنگام انجام مطالعات و آزمایش‌ها باید به مذهب و آیین مردم احترام گذاشته شود.