يدالله صمدي كه سيمرغ بلورين بهترين كارگرداني جشنواره فيلم فجر را هم در كارنامه دارد، بخش زيادي از 63سال عمر خود را صرف ساختن فيلمهايي چون «ساوالان»، «دمرل»، «ساراي»، «دو نفر و نصفي»، «آپارتمان شماره13»، «معجزه خنده» و... كرده و علاقهاي خاص به آثار طنز دارد. او بعد از توليد 2سريال «شوق پرواز» و «هفت سين» در اواخر دهه 80 و 6سال دوري از سينما، «پدر آن ديگري» را ساخت؛ فيلمي كه بهزعم برخي منتقدان ميتواند خانوادهها را به سالنهاي تاريك سينما بكشاند.
- پدر آن ديگري يك فيلم اقتباسي است. چرا اين روزها اقتباس در سينماي ايران كمتر اتفاق ميافتد؟
در تاريخ سينماي ايران فيلمهاي اقتباسي خوبي ساخته شده كه ميتوان از آنها بهعنوان آثار ماندگار سينما ياد كرد؛ آثاري چون «گاو»، «تنگسير» و... اين فيلمها نشان ميدهد اگر بخواهيم در حوزه سينماي اقتباسي كار كنيم، بهطور حتم موفق خواهيم بود. البته انتخاب داستان و اينكه بتوان آن را به زبان تصوير درآورد چندان ساده نيست.
فيلمساز با خواندن رمان از داستان خوشش ميآيد و تصميم ميگيرد آن را تصويري كند اما بايد به اين هم فكر كند كه آيا اين اثر قابليت تصويري دارد يا با اقبال عمومي روبهرو ميشود؟ فيلمسازي كه ميخواهد اقتباس كند بايد مخاطب و جامعه خود را خوب بشناسد. اينكه فيلمسازان كمتر سراغ آثار اقتباسي ميروند يك دليلش اين است كه متأسفانه همه رمان نميخوانند و شايد هم داستاني كه قابليت تصويري شدن داشته باشد، پيدا نميكنند. گرچه فيلمسازان بايد به خواندن قصه عادت داشته باشند.
- چرا ساختن فيلم از زمان انتخاب سوژه اينقدر طول كشيد؟
امتياز رمان پدر آن ديگري را 9سال پيش از پريوش صنيعي گرفته بودم اما فيلم در اين سالها به دلايل مختلف ساخته نشد كه يكي از آنها نداشتن سرمايهگذار و تهيهكننده بود. در نهايت سال گذشته فيلم را با مشاركت بنياد سينمايي فارابي ساختيم. ابتدا قرار بود سازمان بهزيستي هم در توليد مشاركت كند كه متأسفانه عقب نشست و فيلم به سختي توليد شد.
- چرا رمان پدر آن ديگري را براي ساختن فيلم تازه خود انتخاب كرديد؟
وقتي رمان را خواندم، متوجه شدم جاي موضوع قصه در سينما خالي است. محور داستان پدر آن ديگري اخلاق و تربيت است و تبعيضي كه در رفتار با كودكان شكل ميگيرد. بهنظرم براي آنكه بتوان رمانها و قصههاي خوب را شناخت و به تصوير كشيد، بايد كارگروههايي در بنياد فارابي و ديگر مراكز سينمايي وجود داشته باشند و با بررسي آثار، داستانهايي را كه قابليت سينمايي دارند، به علاقهمندان معرفي كنند.
- البته اين كارگروهها زماني در سازمانهاي مرتبط شكل گرفته بود.
بله اما در نهايت چون كارگروهها جناحي و سليقهاي رفتار ميكنند، كار اصلي انجام نميشود، فعاليت آنها بازتاب بيروني مؤثر ندارد و در نهايت مشكلساز ميشود. نكته ديگر اينكه كارگروهها بايد بدانند چه كارگردانهايي توانايي تبديل كردن رمان را به يك اثر سينمايي دارند.
- پدر آن ديگري يك فيلم خانوادگي است و ما از اين نوع فيلمها در سينماي ايران كم داريم.
به قول يكي از تهيهكنندگان، يك دسته از فيلمها محفلي هستند و وجودشان براي ذائقههاي محفلي ضروري است اما بايد اين را درنظر بگيريم كه مخاطبان ما به فيلمهاي خانوادگي نياز دارند. اينكه چند فيلم سينمايي براي خانوادهها در سال ساخته ميشود بسيار مهم است. دولت بهعنوان حامي در حوزه هنر بايد در طول سال براي توليد آثار سينمايي در موضوعهاي مختلف برنامهريزي كند. بهطور مثال بگويد در اين سال بايد 10فيلم خانوادگي توليد شود. اين كار در بخش خصوصي امكانپذير نيست و دولت بايد به داد اينگونه فيلمها برسد.
- بايد حمايت شويم
فيلمهايي از جنس پدر آن ديگري نيازمند حمايت دولتي هستند. البته اين را بگويم كه اين حمايت تنها وظيفه سينماگران و وزارت ارشاد نيست بلكه نهادهاي مرتبط و حتي رسانهها براي حمايت از فيلمهاي آموزنده و اخلاقي وظيفه دارند. اين حمايت بايد همهجانبه باشد. فيلمهاي خانوادگي كمك ميكنند همه اعضاي يك خانواده با هم به سينما بيايند.