يكي از مهم‌ترين بندهاي اين اصلاحيه، كاهش مدت معافيت خودروهاي نو از 5سال به 2سال است.اين لايحه 29ماده دارد. عمده مواد اين لايحه به راهكارهاي كاهش آلودگي هوا اختصاص دارد. همچنين به موضوع حمل‌ونقل عمومي و معاينه فني به شكل ويژه پرداخته شده است، هرچند كه علت عمده آلودگي هواي تهران تردد بي‌ضابطه خودرو است كه بايد بيشتر به آن توجه كرد؛ البته دراين لايحه بر ايجاد كمربندهاي سبز در سطح شهر و نحوه واگذاري زمين‌ها به شهرداري نيز تأكيد شده است.
نمايندگان مجلس از سال 91، طرحي را براي كاهش ريزگردها دنبال مي‌كردند كه در كنار آن طرح و لايحه‌اي نيز براي برخورد با آلودگي هوا مورد پيگيري قرار گرفت. ازآنجايي كه 2موضوع با يك هدف مشترك مطرح شده بود تصميم بر ادغام اين موارد گرفته شد و كميسيون اصلي و تصميم‌گيرنده اين موضوع كميسيون كشاورزي، آب و منابع طبيعي مجلس شد. براساس برآورد نمايندگان مجلس، دقت‌هاي لازم براي تضمين اجراي اين لايحه به عمل آمده است. هم‌اكنون قوانين جامعي براي كاهش آلودگي هوا وجود دارد اما متأسفانه از سوي مسئولان به اجراي آن توجه نشده است. براي نمونه 75درصد جابه‌جايي‌ها در شهرها بايد با حمل‌ونقل عمومي صورت گيرد اما متأسفانه اين ميزان درحال حاضر 30تا 35درصد است.
مهرداد بائوج لاهوتي، عضو هيأت رئيسه فراكسيون محيط‌زيست مجلس در اين‌باره به همشهري گفت: كاهش سن معاينه فني در لايحه اصلاح قانون نحوه جلوگيري از آلودگي هوا ديده شده است. متأسفانه اقدام مجلس در افزايش ميزان مدت معافيت معاينه فني خودرو از 2به 5سال اقدامي غيرقابل‌قبول بود كه تاكنون موجب افزايش آلودگي هوا در پايتخت شده است.
همچنين سخنگوي فراكسيون محيط‌زيست و توسعه پايدار مجلس با انتقاد از نگاه تشريفاتي موجود به معضل آلودگي هوا به همشهري گفت: 5ساله‌بودن معافيت معاينه فني خودروها بر معضل آلودگي هواي تهران افزوده است. به‌گفته مويد حسيني‌صدر، عمده‌ترين علت آلايندگي هواي تهران ترافيك سنگين خيابان‌هاست.
در تهران روزانه 15ميليون ليتر بنزين سوخت مي‌شود و افزايش مدت معاينه فني به‌عنوان يك معضل بر آلوده‌كردن پايتخت تأثير بسياري داشته است. حسيني صدر گفت: معلوم نيست نهادهاي اجرايي قرار است تا چه زماني با معضل آلودگي هوا تشريفاتي برخورد كنند و درحد توصيه در انتظار رفع اين معضل باشند، درحالي‌كه بايد جدي‌تر با اين مشكل مقابله شود و به‌دنبال راهكار اساسي براي آن بود كه اصلي‌ترين راه، تقويت راهكار حمل‌ونقل عمومي است. از همين‌رو مجلس با بررسي لايحه اصلاح قانون نحوه جلوگيري از آلودگي هوا گامي عملي در اين راه بر‌مي‌دارد.
- افزايش روزهاي پاك نتيجه اقدامات مسئولان نيست
در پي افزايش روزهاي پاك در چند سال اخير برخي مسئولان آن را مايه مباهات دانستند اما اين وضع نتيجه اقدامات مسئولان نيست و باد و باران موجب كاهش آلودگي هوا شده است. به‌گفته ولي آذروش مديرعامل ستاد مركزي معاينه فني خودروهاي تهران براي كاهش آلودگي هوا بايد از تردد خودروهاي فرسوده و فاقد صلاحيت و شرايط معاينه فني نيز طبق قانون ممانعت به عمل آيد.
در اين راه ضروري است كه قانون معافيت معاينه فني از 2سال به 5سال در مجلس شوراي اسلامي اصلاح شود و كليه خودروها ملزم به اخذ معاينه فني شوند و پليس طبق قانون نسبت به اعمال جريمه درخصوص خودروهاي متخلف و فاقد معاينه فني اقدام كند و اين وضعيتي كه در حال حاضر بالغ بر 80درصد از خودروها در شهر تهران فاقد معاينه فني هستند اصلاح شود.
- تبعات يك تصميم عجيب
نگاه درآمدزايي به معاينه فني دوره‌اي خودروها در اسفند89 نمايندگان مجلس هشتم را برآن داشت تا ذيل اصلاح قانون جرايم رانندگي، معافيت معاينه فني خودروهاي نو را از 2سال به 5سال افزايش دهند. به گزارش شركت كنترل كيفيت هواي تهران و براساس شواهد به‌دست آمده از شاخص‌هاي آلودگي هوا، اين اصلاحيه موجب شد آلايندگي‌ها در كلانشهرها به نحو اثرگذاري افزايش يابد. در پي انتشار نتايج اين تصميم غيركارشناسي، شهرداري تهران، سازمان حفاظت محيط‌زيست، وزارت كشور و ساير دست‌اندركاران و كارشناسان اعلام كردند اين مصوبه عامل تشديد آلودگي هوا شده و بايد اصلاح شود اما هنوز مجلس اين قانون غيركارشناسانه را اصلاح نكرده است.