مقامهاي تركيه اعلام كردند 2جت جنگنده اف-16ارتش تركيه در پي اخطار به يك جت جنگنده سوخو-24روسي كه حريم هوايي اين كشور را نقض كرده بود، آن را هدف قرار داده و ساقط كردهاند. در مقابل روسيه اعلام كرده اين هواپيما در حريم هوايي سوريه قرار داشته و به هيچ وجه وارد حريم هوايي همسايه شمالي سوريه نشده است.
كرملين هدف قرار گرفتن جت جنگنده روسيه را «رخدادي جدي» خواند. سرگئي لاوروف وزير امور خارجه روسيه سفر امروز خود به آنكارا را لغو كرد و دولت روسيه از اتباع خود خواست تا اطلاع ثانوي به تركيه سفر نكنند. ولاديمير پوتين رئيسجمهور اين كشور نيز كه در شهر بندري سوچي ميزبان عبدالله پادشاه اردن بود اقدام تركيه را «خنجر زدن از پشت» توصيف كرد كه «توسط همدستان تروريستها انجام شده است». پوتين گفت: «اين اقدام از سوي كشوري اتفاق ميافتد كه مدعي مبارزه با تروريسم است.»
او گفت هواپيماي روسيه 4كيلومتر داخل مرز سوريه قرار داشته كه هدف قرار گرفته است. پوتين همچنين تركيه را يكي از حاميان مالي داعش دانست و گفت اين كشور مشتري اصلي نفتي است كه توسط داعش ازچاههاي نفت سوريه استخراج ميشود. رئيسجمهور روسيه اعلام كرد كه اقدام تركيه «تبعات جدي» در روابط 2كشور خواهد داشت.
احمد داوود اوغلو نخستوزير تركيه نيز كه پس از اعلام اعضاي كابينه خود با خبرنگاران صحبت ميكرد اقدام ارتش تركيه را تأييد كرد و گفت: «تركيه اين حق را دارد كه در مقابل نقض حريم هوايياش از خود دفاع كند.» همزمان وزارت امور خارجه تركيه سفير روسيه در آنكارا را فراخواند.
اين نخستين باري است كه يك جت جنگنده روس بر فراز آسمان پرتردد سوريه ساقط ميشود. جنگندههاي نيروهاي هوايي روسيه از 2ماه پيش وارد سوريه شدهاند تا به مقابله با گروه تروريستي داعش بپردازند. پيش از روسها، جنگندههاي نيروهاي ائتلاف بينالمللي به رهبري آمريكا عمليات خود عليه مواضع داعش را در خاك سوريه آغاز كرده بودند.
خبرگزاري آناتولي تركيه بلافاصله پس از سقوط جنگنده روسيه ويدئويي را منتشر كرد كه اين هواپيما را پس از هدف قرار گرفتن در آسمان و در حال سقوط نشان ميدهد. همچنين شبكه سيانان ترك ويدئوي ديگري را منتشر كرد كه در آن 2خلبان جت سوخوي روسيه را پس از باز شدن چترهايشان در آسمان نشان ميدهد. هليكوپترهاي ارتش روسيه بلافاصله در جستوجوي خلبانها به منطقه اعزام شدند. همزمان نيروهاي تركمن مخالف دولت اعلام كردند هر دو خلبان هواپيما به هنگام فرود با چتر كشته شدهاند. رويترز نيز ويدئويي منتشر كرده كه جنازه يكي از خلبانها را نشان ميدهد.
ساقط شدن جنگنده روسيه در منطقه «جبل تركمن» در مرز سوريه با تركيه يكماه پس از آن اتفاق ميافتد كه يك هواپيماي بدون سرنشين متعلق به روسيه در خاك تركيه مورد هدف جتهاي ارتش تركيه قرار گرفت. روسيه در آن زمان اعلام كرد هيچيك از هواپيماهاي بدون سرنشينش هدف قرار نگرفتهاند.ماه گذشته پس از آنكه تنش ميان 2كشور بر سر ورود جتهاي جنگنده روسيه به حريم هوايي تركيه و اخطار جنگندههاي اين كشور به جنگندههاي روسيه بالا گرفت، يك هيأت بلندپايه از سوي نيروهاي هوايي روسيه به آنكارا رفت تا با طرفهاي ترك به مذاكره بنشينند.
در آن زمان تصور ميشد مشكل ميان 2كشور حل شده است. اكنون برخي تحليلگران بر اين اعتقادند كه هدف قرار گرفتن جت روسيه با بمباران مواضع نيروهاي شبهنظامي تركمن در شمال سوريه ارتباط مستقيم دارد. هفته گذشته تركيه با فراخواندن سفير روسيه از اين كشور خواسته بود بمباران مواضع نيروهاي تركمن را متوقف كند. اين نيروها مورد حمايت دولت تركيه هستند.
- تشكيل جلسه ناتو به درخواست تركيه
برخورد تركيه و روسيه نخستين برخورد مسلحانه مستقيم يك عضو سازمان ناتو با روسها به شمار ميرود. احمد داوود اوغلو نخستوزير تركيه بلافاصله پس از ساقط شدن جت جنگنده روسيه از وزير امور خارجهاش خواست با سازمان ناتو به «مشورت» بپردازد. ناتو نيز در پي درخواست تركيه، ديروز در بروكسل نشست اضطراري تشكيل داد تا برخورد پيش آمده با روسها را مورد بررسي قرار دهد. پوتين اين اقدام تركيه را مورد انتقاد قرار داد و گفت: «تركيه به جاي اينكه با ما تماس بگيرد با ناتو تماس گرفته است؛ انگار كه ما جت آنها را ساقط كردهايم.» ناتو در بيانيهاي اعلام كرد جلسه روز گذشته زير بند 4 اساسنامه پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو) با هدف بررسي «تهديد عليه تماميت ارضي، استقلال و امنيت يكي از اعضا» برگزار شده است.
- شرح ماجرا از زبان روس ها
يكي از هواپيماهاي جنگنده روسيه كه در حال عمليات بر فراز آسمان سوريه بوده، احتمالا از روي زمين هدف موشك قرار گرفته و سقوط كرده است. اين هواپيما در ارتفاع 6هزار متري پرواز ميكرده است. خلبانهاي هواپيما پيش از برخورد هواپيما با زمين با چتر نجات به بيرون پريدهاند. اين جنگنده در تمام مدت پرواز، درون حريم هوايي سوريه و داخل مرز اين كشور قرار داشته است. تمام اطلاعات مربوط به مسير پرواز اين جنگنده ضبط شده و روسيه اثبات خواهد كرد كه حريم هوايي تركيه را نقض نكرده است.
- شرح ماجرا از زبان ترك ها
جتهاي تركيه امروز هواپيماي سوخو-24روسيه را درحاليكه حريم هوايي تركيه را نقض كرده بود، در نزديكي مرز با سوريه ساقط كردند. اين هواپيما در منطقه مرزي در شمال سوريه در نزديكي شهـــر تركمن نشين بايربوكاك ساقط شده است. حمله جنـــگندههاي تركيه براساس قواعد درگيري در ارتش انجام شده است. اين اتفاق پس از آن افتاد كه در مدت 5دقيقه 10بار به جنگنده روسيه اخطار داده شد تا حريم هوايي تركيه را ترك كند.