در اين جلسه رئيس دادگستري استان تهران، رئيس كميته امداد امام خميني، فرمانده نيروي انتظامي تهران بزرگ، مسئولان سازمان بهزيستي، شهردار تهران به همراه تمامي معاونين شهردار و نمايندگان ارگان‌هاي ديگر گرد هم آمده بودند تا با يكديگر هم‌قسم شده فكري براي شيوع گسترده و لجام‌گسيخته آسيب‌هاي اجتماعي كنند.
محمدباقر قاليباف، شهردار تهران به‌عنوان سخنران نخست اين جلسه از تهيه سند جامع طرح ارتقاي كيفيت زندگي در مركز تاريخي تهران و پروژه محله هرندي خبر داد و گفت: «اين سند هم‌اكنون دراختيار رئيس شوراي شهر تهران قرار دارد و آماده است تا در قالب لوح فشرده دراختيار همه اعضاي شورا و نهادهاي متولي قرارگيرد.»
به‌گفته قاليباف، ما نيازمند آن هستيم كه بدانيم حل آسيب‌هاي اجتماعي چگونه، با چه روحيه، نگاه، نگرش و الزاماتي بايد صورت گيرد. وي به اين نكته هم اشاره كرد كه حل مشكل آسيب‌هاي اجتماعي قهرمان نمي‌خواهد بلكه نيازمند حضور خدمتگزار است. شهردار تهران در ادامه يادآور شد: «بنابراين بحث ساختار و نحوه مديريت دراين موضوع بسيار مهم است و تأكيد دارم كه اين امري مشاركتي ميان مردم با مردم، بخش دولتي با مردم و دستگاه‌هاي دولتي بايكديگر است.»
وي با اشاره به اينكه ماهيت اين طرح امري فرهنگي و اجتماعي است، گفت: «در جلسه 3 ساعته‌اي كه در حضور مقام معظم رهبري با شركت روساي 3 قوه، وزرا و دستگاه‌هاي ذيربط داشتيم يكي از نكاتي كه حضرت آقا به آن تأكيد داشتند اين بود كه در موضوع آسيب‌هاي اجتماعي غفلت شده است و من نيز در همان جلسه توضيح دادم كه انكار كردن آسيب‌ها موجب غفلت شده است اما حداقل خودم طي 20سال گذشته از نزديك با آسيب‌هاي اجتماعي در تماس بوده و هستم.» قاليباف افزود: «از آ‌نجايي كه ما مدل بومي تجربه‌شده براي مبارزه با آسيب‌هاي اجتماعي نداريم بايد از علم روز، دانش و تجربيات گذشته استفاده كنيم.»
شهردار تهران ريشه اصلي آسيب‌هاي اجتماعي را كج‌كاركردي‌هاي نظام اداري و اجرايي در كشور اعلام كرد. وي درادامه صحبت‌هاي خود براين نكته تأكيد كرد كه هركاري در حوزه آسيب‌هاي اجتماعي بايد حتما باحضور قوه قضاييه، نيروي انتظامي، كميته امداد، بهزيستي، آموزش و پرورش، وزارت بهداشت و خانواده‌ها همراه باشد زيرا شهرداري قادر نيست به تنهايي از پس حل اين معضلات برآيد. قاليباف همچنين از تشكيل دبيرخانه و ستاد لازم در منطقه12 خبر داد تا همه دستگاه‌هاي ذيربط بتوانند در اين محل با يكديگر تعامل داشته باشند. وي تأكيد كرد كه حتما بايد از ظرفيت مردم شهر نيز استفاده شود چراكه در اين عرصه بيش از هر چيز مشاركت معني‌دار يا ساختاري مردم مورد نياز است.
- اعلام آمادگي براي حضور همه‌جانبه
مهدي چمران رئيس شوراي شهر تهران پس از پايان اظهارات شهردار تهران در سخناني گفت: «شايد لازم بود وزير جهاد هم دراين جلسه حضور مي‌داشت زيرا 60درصد افراد بي‌خانمان و معتاد، شهرستاني هستند و براي كار به تهران آمده‌اند.» وي درعين حال پيشنهاد داد: «به جاي ستاد يك قرارگاه در منطقه12 تشكيل شود تا بتواند كارخودش را به‌صورت منظم و درست انجام دهد.» چمران با تأكيد بر اينكه شهرداري تهران به تنهايي نمي‌تواند كاري از پيش ببرد، گفت: «هم‌اكنون معضلات اجتماعي نه فقط در محله هرندي كه درميدان عودلاجان، چاله‌ميدان، سيداسماعيل و... هم مشاهده مي‌شود.»
پرويز فتاح رئيس كميته امداد امام خميني نيز كه در جلسه ديروز شوراي شهر حاضر بود، اظهار داشت: «كميته امداد كارش نوعي پيشگيري است، ما نبايد بگذاريم خانواده‌اي كه به ما پناه مي‌آورد دچار آسيب شود بنابراين كار ما از جنس فرهنگي، امدادي، حمايتي و عاطفي است.» به‌گفته فتاح، افرادي كه به كميته امداد مراجعه مي‌كنند تحت پوشش هيچ كجا يا وابسته جايي نيستند و ما بايد اين قصور صورت گرفته درحق آنها را بپذيريم.»
وي خطاب به شهردار تهران گفت: «ما در كنار شما هستيم و اگر خانواده نيازمندي را به ما معرفي كنيد تا زمان خودكفا كردن‌شان تحت حمايت قرار خواهيم داد اما براي معتادان، كودكان خياباني و آسيب‌ديدگان اجتماعي كاري نمي‌توانيم بكنيم.» نظر سردارحسين ساجدي‌نيا فرمانده نيروي انتظامي تهران بزرگ نيز اين بود كه معضل محله هرندي بيش از 14سال است كه به طول انجاميده و هر سال نيز وضع بدتر شده است. وي مهم‌ترين پاتوق معتادان شهرستاني را محله هرندي و بازار دانست و گفت: «16هزار معتاد متجاهر در تهران وجود دارد كه از اين ميان 1500نفر زن هستند با اين همه ما آمادگي داريم كه كمتر از يك هفته بدون هيچ مشكلي 97درصد آنها را جمع‌آوري كنيم.» به گفته وي غيراز هرندي 38پاتوق ديگر در تهران وجود دارد كه روزانه 140خرده‌فروش در اين پاتوق‌ها دستگير مي‌شوند.
همچنين غلامحسين اسماعيلي، رئيس دادگستري استان تهران اعلام آمادگي كرد كه از صفر تا صد به وظايف مجموعه خود در برنامه مقابله با آسيب‌هاي اجتماعي شهرداري در منطقه12عمل كند. نظر وي اين بود كه رويكرد مقابله با آسيب‌هاي اجتماعي بايد بيشتر جنبه پيشگيري و درمان باشد تا برخورد.
اسدالله هادي‌نژاد، معاون مقابله و امور بين‌الملل ستاد مبارزه با مواد‌مخدر نيز از كمبود اعتبار گلايه كرد و گفت: «مشكل اصلي اجراي طرح ساماندهي منطقه12 مشخص‌نبودن متولي نگهداري معتادان و نبود منابع مالي است.» وي گفت: «درست است كه ستاد بايد هزينه اسكان معتادان را بدهد، اما اعتباري كه امسال براي اين بخش تعيين شده 7ميليارد تومان براي كل كشور است در حالي كه براي نگهداري معتادان فقط در تهران 64ميليارد تومان بودجه نياز است.» وي خواستار ساماندهي كمك‌هاي خيرين دراين حوزه شد.
دبيرشوراي هماهنگي مبارزه با مواد‌مخدر استان تهران هم به اين نكته اشاره كرد كه شهرداري فعال‌تر از همه سازمان‌ها عمل كرده است. محمدرضا آذرنيا در اين‌باره گفت: «در حال حاضر شفق را براي درمان و نگهداري زنان متجاهر تكميل و تحويل داده‌ايم كه مهم‌ترين مركز استان تهران در زمينه درمان زنان معتاد است، فاز نخست مجموعه اخوان تكميل شده و مركز كمرد، خاورشهر و مركز اتحاد نيز به مرحله نهايي رسيده‌اند، ضمن اينكه ظرفيت مراكز ماده 16تهران به حدود 6هزار نفر افزايش يافته كه اين نيز با همت شهرداري محقق شده است.» رضا‌زاده، مدير پيشگيري سازمان بهزيستي نيز بر لزوم ارائه راه‌حل‌هاي فرهنگي براي حل آسيب‌هاي اجتماعي تأكيد كرد. وي قول داد كه بهزيستي براي رفع آسيب‌هاي اجتماعي تلاش بيشتري كند.
- نطق حافظي و واكنش‌هاي اعضا به آن
يكي از دستورات جلسه ديروز اختصاص به نطق رحمت‌الله حافظي، رئيس كميسيون محيط‌زيست، سلامت و خدمات شهري داشت كه با واكنش بسياري در شوراي شهر مواجه شد. وي درباره حسابرسي شركت‌هاي تحت پوشش شهرداري گفت: «هرگونه بي‌توجهي به گزارش‌هاي حسابرسي شورا يا خداي ناكرده سهل‌انگاري، به مثابه شراكت در ريخت‌و‌پاش و همچنين بي‌انضباطي مالي است.» وي با استناد به سخنان رهبر معظم انقلاب در مورد لزوم انضباط مالي و اقتصادي و جلوگيري از ريخت‌و‌پاش گفت:
«سهم عمده و لبه اصلاحي اين تذكر به شورا بر مي‌گردد كه وظيفه نظارتي بر حسن اداره امور مالي شهرداري دارد و هرگونه بي‌توجهي به درآمد و هزينه‌كرد شهر و شهرداري، به‌معناي واقعي بي‌توجهي به حق مردم است.» وي گفت: «از نظر حسابرس منتخب شوراي شهر، وضعيت حسابرسي و انضباط مالي شركت‌هاي وابسته به شهرداري مناسب نيست و شوراي شهر مي‌بايست در اين خصوص تصميم جدي بگيرد.» حافظي بابت برخي انحرافات در بودجه شركت‌ها و سازمان‌ها به شهرداري تهران 27مورد تذكر را مطرح كرد. اين اظهارات با واكنش‌هاي متفاوت از سوي اعضا مواجه شد كه آنها را در جدول اين صفحه مي‌خوانيد.
دستور نخست جلسه ديروز شوراي شهر اختصاص به گزارش دبير شوراياري منطقه 18داشت. در اين گزارش ضمن تشريح فعاليت‌هاي انجام شده از سوي اين نهاد در منطقه به كمبودها و نارسايي‌هاي موجود نيز اشاره شد. تأمين سراهاي محله، ساماندهي اراضي آزاد شده ناشي از انتقال راه‌آهن به زير زمين، رسيدگي به امور مستمندان و آسيب‌ديدگان اجتماعي، تبديل اراضي بلااستفاده منطقه به فضاي سبز و مشكل معادن شن و ماسه منطقه18 ازجمله برخي نكات مورد اشاره در اين گزارش بود.
در پايان اين گزارش مهدي چمران درباره تعطيلي معادن شن و ماسه اين منطقه گفت: «با كسي شوخي نداريم؛ بنابراين اگر تعطيلي آنها نياز به حكم قضايي يا انتظامي دارد، بگوييد تا ما آن‌را دنبال كنيم زيرا بلايي كه اين معادن بر سر مردم آن منطقه مي‌آورد، وحشتناك است.» وي از امضاي تفاهمنامه‌اي ميان راه‌آهن و مديريت شهري براي ساماندهي زمين‌هاي رهاشده در اين منطقه خبر داد. نظر مرتضي طلايي، نايب‌رئيس شوراي شهر تهران نيز اين بود كه مشكلاتي نظير بزرگراه 76متري شهيد بروجردي، معادن شن و ماسه و زيرگذر راه‌آهن تهران- تبريز قطعاً از عهده شهرداري برنمي‌آيد و بايد ساير دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها همكاري لازم را با مجموعه مديريت شهري داشته باشند.
حقاني نيز گفت: «اكثر اعضا با توجه به بازديدهايي كه از منطقه داشتند با مشكلات آشنا هستند البته در ماه‌هاي اخير تعدادي از معادن شن و ماسه در منطقه 18تعطيل شده‌اند اما شاهد هستيم كه يكي‌دو معدن همچنان به فعاليت خود ادامه مي‌دهند كه جاي تعجب دارد.» حجت‌الاسلام ناصحي نيز از مشكلات آلودگي صوتي در منطقه 18سخن گفت و تأكيد كرد كه شورا و شهرداري عنايت ويژه‌اي به منطقه داشته باشند. اسماعيل دوستي هم گفت:
«رودخانه كن از انتهاي منطقه18 عبور مي‌كند و شهرداري منطقه در قسمت پاياني رودخانه اقداماتي را انجام داده كه اميدواريم شبيه به اين اقدامات در مناطق شمالي صورت بگيرد.» در ادامه جلسه وحيد نوروزي شهردار منطقه 18ضمن تقدير از اينكه 28نفر از اعضاي شوراي شهر تهران از اين منطقه بازديد داشته‌اند، گفت:
«شهرداري منطقه زورش به معادن شن و ماسه نمي‌رسد و اين در حالي است كه هر شب بيش از 3تا 4هزار كاميون نخاله در اين منطقه تخليه مي‌كنند و در واقع آرامش را از مردم منطقه گرفته‌اند.» نوروزي اضافه كرد كه سازمان محيط‌زيست از دور فقط نظاره‌گر فعاليت معادن است. با درنظرگرفتن اينكه ديروز سردار حسين ساجدي‌نيا در جلسه شوراي شهر حضور داشت مهدي چمران درباره برخي شايعه‌ها درمورد عدم‌همكاري نيروي انتظامي در برخورد با چند هزار كاميون تخليه نخاله سخن گفت و اينكه آسيب‌هاي شديد محيط‌ز‌يستي درمنطقه 18را موجب مي‌شوند. در پاسخ اما فرمانده نيروي انتظامي اظهار كرد: «من اين موضوع را تكذيب مي‌كنم؛ هرزماني كه حكم مرجع قضايي باشد سريعا نسبت به اجراي حكم اقدام خواهد شد و حتي شخصا دستور برخورد و اجراي حكم را خواهم داد.»
- واكنش به اظهارات مقامات مسئول
اظهارات مقامات مسئول درباره طرح ارتقاي كيفيت زندگي در منطقه 12و مبارزه با آسيب‌هاي اجتماعي با واكنش‌هاي بسياري از سوي اعضا مواجه شد. بهره‌گيري از توانمندي‌هاي سازمان‌هاي مردم‌نهاد از سوي اكثر اعضا مورد تأكيد قرار گرفت. همچنين لزوم اعمال مديريت يكپارچه در اين حوزه، همگرايي و همراهي تمامي نهادهاي متولي، هشدار در مورد زنانه شدن حوزه آسيب‌هاي اجتماعي و لزوم ايجاد سرپناه براي مادران و نوزادان بي‌سرپناه، تقويت بنيه مددكاري اجتماعي سازمان بهزيستي، توزيع درست وظايف در ميان همه نهادها، لزوم ارزيابي عملكردهاي صورت‌گرفته، توانمندسازي معتاداني كه بعد از جمع‌آوري به كمپ‌ها سپرده مي‌شوند و جلوگيري از مهاجرت بي‌رويه به تهران ازجمله نكاتي بود كه دراظهارات اعضاي شورا به چشم مي‌خورد.