حسين انتظامي معاون مطبوعاتي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي از تهيه فرم‌هاي مكاتبه‌اي، آرشيو سازمان‌ها و پورتال‌هاي فضاي مجازي سازمان‌ها به‌عنوان 3 ابزار اصلي در پياده‌سازي اين قانون ياد مي‌كند
- رويكرد الكترونيك، اولويت نخست
مطابق ماده 8 قانون انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات دولت، نهادها و سازمان‌هاي وابسته به حاكميت و تمام زيرمجموعه‌هاي آنها موظف هستند كه اطلاعات مرتبط را در حداقل زمان ممكن و بدون تبعيض در دسترس مردم قرار دهند و پاسخگو باشند. تاكنون حدود 100كشور در دنيا قانون دسترسي آزاد به اطلاعات را تصويب كرده‌اند و از سويي اين قانون در بيش از 60كشور نيز در حال اجرايي شدن است. حسين انتظامي دبير كميسيون انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات در پاسخ به اين سؤال همشهري كه از بين 3 ابزار دسترسي آزاد به اطلاعات كدام‌يك به محقق شدن قانون بيشتر كمك مي‌كنند، مي‌گويد: در اين خصوص به‌طور مفصل در كميسيون انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات بحث شده است.
بنده به‌عنوان دبير كميسيون مدافع روش الكترونيك هستم. البته بحث درستي وجود دارد مبني بر اينكه اين قانون براي همه مردم است. انتظامي در عين حال با بيان اينكه همه مردم سواد ديجيتال ندارند و دولت وظيفه دارد اين سواد ديجيتال را ارتقا بخشد، تصريح مي‌كند: ساير ابزارهاي دسترسي آزاد به اطلاعات نيز پياده‌سازي مي‌شوند تا اجحافي در حق كساني كه سواد ديجيتال پاييني دارند صورت نگرفته باشد.
- مراجعه شخصي به دستگاه‌ها
در آيين‌نامه اجراي قانون چند روش براي درخواست اطلاعات پيش‌بيني شده است. انتظامي در تشريح جزئيات و رويكردهاي ديگر دسترسي آزاد به اطلاعات «مراجعه شخصي فرد به دستگاه» را روش نخست پيش‌بيني شده براي دسترسي آزاد به اطلاعات در سازمان‌ها عنوان و تصريح مي‌كند: در همه دستگاه‌ها قرار است همانطور كه در آيين‌نامه اجرايي قانون پيش‌بيني شده، بخش ويژه‌اي تحت عنوان بخش دسترسي شهروندان به اطلاعات راه‌اندازي شود. بحث ديگري كه در آيين‌نامه نيامده ولي توصيه ما به وزرا و مجموعه‌هاي دولتي است، اين است كه مسئوليت اين كار را به روابط عمومي خود بسپارند. اينگونه روابط عمومي‌ها به‌كار ويژه اصلي خودشان بيشتر دست مي‌يابند.
- فرم‌هاي دسترسي، در حال طراحي
روش پيشخوان و تهيه فرم‌هاي دسترسي آزاد به اطلاعات ابزار دومي است كه براي دسترسي آزاد به اطلاعات پيش‌بيني شده است. در اين روش فرد به دفاتر و پيشخوان‌هاي پستي مراجعه مي‌كند. معاون مطبوعاتي وزارت ارشاد مي‌گويد: فرمي كه كميسيون در حال طراحي آن است در اين دفاتر به مردم ارائه مي‌شود و آنها مي‌توانند اطلاعات مورد نياز خودشان را درخواست بدهند. ذكر اين نكته الزامي است كه در همه حالت‌ها فرد بايد احراز هويت شود. در ازاي ارائه اطلاعات فرد بايد مسئولانه خودش را رجيستر كرده باشد.
- پورتال‌ها و روش الكترونيك
روش سوم آن است كه افراد براي دسترسي آزاد به اطلاعات بتوانند به پورتال واحد يا سازمان مربوطه مراجعه كنند. انتظامي در تشريح اين روش سوم مي‌گويد: ما به دستگاه‌ها توصيه كرده‌ايم پورتال‌هاي فعلي خودشان را پراطلاعات و آن را روزآمد كنند. يكي از كارهايي كه ما در حال انجام آن هستيم اين است كه در مراجعه به دستگاه‌هاي مختلف براي‌شان مثال مي‌زنيم چه اطلاعاتي را مي‌توانند روي پورتال‌خودشان قرار دهند. انتظامي تأخير در اجراي قانون دسترسي آزاد به اطلاعات را ناشي از بي‌اعتقادي رئيس دولت قبل به آن مي‌داند .
- از خودمان شروع كرديم
انتظامي با اشاره به نام مؤسسات مشمول انتشار اطلاعات مي‌گويد: همه دستگاه‌ها موظفند اطلاعات خودشان را حسب درخواست مردم ارائه دهند. بخش خصوصي كه خدمات عمومي ارائه مي‌دهند حجم بالايي ندارند. اما بخش مؤسسات عمومي كه شامل همه دستگاه‌هاي دولتي و حاكميتي است مشمول حال قانون هستند و بايد اطلاعات‌شان را آزاد كنند. دبير كميسيون انتشار و دسترسي آزاد به اطلاعات مي‌افزايد: دولت از خودش شروع كرد تا اين موضوع در كشور جا بيفتد و براي ساير ارگان‌ها نيز فرهنگ‌سازي شود. من پيش‌بيني مي‌كنم ساير نهادها همچون قوه قضاييه و نهادهايي كه مسئولان آن از سوي رهبر معظم انقلاب منصوب مي‌شوند نيز به‌تدريج به اجراي اين قانون بپيوندند.