هر بشكه نفت برنت درياي شمال در معاملات روز جمعه با يك دلار و 80سنت معادل 4.5درصد كاهش براي نخستين بار از دسامبر 2008تاكنون به كمتر از 38دلار يعني 37دلار و 93سنت سقوط كرد. طي هفته گذشته طلاي سياه 12درصد از ارزش خود را از دست داد. نفت برنت در برخي ساعات معاملات روز جمعه تا 37دلار و 36سنت نيز پايين آمد كه تقريبا فقط يك دلار بالاتر از قيمت 36دلار و 20سنتي آن در دوران بحران مالي جهاني است. اگر در هفته‌هاي آينده بهاي نفت برنت به پايين‌تر از اين سطح سقوط كند، در واقع به پايين‌ترين قيمت از اواسط 2004تاكنون خواهد رسيد؛ زماني كه نفت با قيمت 34دلار در هر بشكه معامله مي‌شد.
دور جديد افول قيمت نفت پس از نشست اوپك آغاز شد. وقتي اوپكي‌ها نتوانستند به تصميمي براي كاهش سقف توليد برسند، اين پيام به بازار مخابره شد كه ازدياد عرضه نسبت به تقاضا ادامه خواهد داشت. از طرفي بازار نفت در انتظار افزايش عرضه نفت از سوي ايران با لغو تحريم‌هاست.
ماجراي كاهش قيمت نفت از تيرماه سال93آغاز شد. زماني كه برخي كشورها با عربستان هم نظر شدند و تصميم گرفتند موضعي انفعالي در برابر ورود نفت شيل به بازار بگيرند. تحليل‌ها آن زمان حكايت از آغاز جنگ نفتي عربستان عليه ايران و روسيه داشت. كارشناسان بين‌المللي از رفتار عربستان چنين برآورد كردند كه اين كشور در جريان مذاكرات هسته‌اي با حمايت از سياستي كه به كاهش قيمت مي‌انجاميد، به‌دنبال افزايش فشار به ايران بود. در حال حاضر نيز تحليل‌ها نشان مي‌دهد كه رقيبان ايران به‌دنبال كمرنگ كردن آثار لغو تحريم‌ها و خنثي كردن افزايش صادرات نفت ايران هستند.
- توطئه نفتي؛ ريشه كاهش قيمت
حمايت از سياست‌هايي كه به كاهش قيمت منتهي مي‌شود از سوي برخي كشورها در حالي همچنان دنبال مي‌شود كه آتش اين توطئه، دامن اين كشورها را هم گرفته و آنها را با بحران درآمد و بودجه مواجه ساخته است. پايگاه خبري «تريدعربين» در گزارشي اعلام كرد كه قيمت فعلي نفت، اقتصاد عربستان را به وخيم‌ترين حالت در ۱۵ سال اخير كشانده؛ ضمن اينكه ذخاير ارزي اين كشور به كمترين ميزان در ۳ سال اخير رسيده است.
بر اين اساس كاهش ذخاير ارزي، بدهي و كسري بودجه عربستان مي‌تواند معادل ۱۴۰ درصد از توليد ناخالص داخلي اين كشور را دربرگيرد. همچنين صندوق بين‌المللي پول در‌ماه اكتبر پيش‌بيني خود را از اندوخته ذخاير ارزي عربستان ۶۴۰ ميليارد دلار اعلام كرد و گفت: اگر هزينه‌هاي اين كشور با وضعيت كنوني قيمت نفت و سياست فعلي سعودي‌ها ادامه پيدا كند، تا ۵ سال آينده شاهد اتمام ذخاير ارزي اين كشور خواهيم بود.
- پيش‌بيني بازار
طبق گزارش رويترز، پس از اينكه آژانس بين‌المللي انرژي هشدار داد كه فزوني عرضه جهاني نفت در سال آينده مي‌تواند بدتر شود، قيمت نفت سقوط آزاد كرد. اوپك در‌ماه نوامبر روزانه 31ميليون و 700هزار بشكه نفت توليد كرد. اين رقم بالاتر از هر‌ماه ديگري از اواخر سال 2008تاكنون محسوب مي‌شود. مؤسسه كپيتال اكونوميك در لندن اعلام كرد: بازگشت نفت برنت به كمتر از 40دلار يك نشانه مشخص مبني بر شكست اوپك براي توافق بر سر يك رقم درخصوص ميزان توليد است.
برآوردها نشان مي‌دهد كه آب و هواي معتدل پيش از زمستان و بازارهاي بورس كاهشي آمريكا بر كاهش قيمت‌ها افزود. تاجران نفت و تحليلگران با اين كاهش قيمت نفت حيران و مبهوت شده‌اند. پيتر دونوان دلال نفتي در نيويورك در اين‌باره گفت: «خيلي دشوار است تا دليلي براي افزايش قيمت بيابيد. گزارش كاهشي آژانس بين‌المللي انرژي فشار بيشتري بر فروش در اين بازار آرام وارد كرده است.»
بانك‌هايي نظير گلدمن ساچز معتقدند كه قيمت نفت تا 20دلار نيز مي‌تواند سقوط كند، اگر ظرفيت ذخيره‌سازي نفت مازاد پايان يابد. كارشناسان اقتصادي بر اين باور هستند كه تصميم اخير اوپك مي‌تواند تا مدت‌ها سايه ابهام بر سر قيمت جهاني نفت داشته باشد. بر همين اساس «مكسيم اورشكين» معاون وزير اقتصاد و دارايي روسيه گفت: مقامات روسي آينده قيمت جهاني نفت را تا ۷ سال آينده بين ۴۰ تا ۶۰دلار در هر بشكه مي‌بينند.
- قيمت نفت ايران چقدر است؟
گزارش ماهانه اوپك نشان مي‌دهد كه قيمت نفت خام سنگين ايران در ماه نوامبر (آبان) با 5.63دلار كاهش نسبت به‌ماه اكتبر (مهر) به 38دلار و 92سنت در هر بشكه رسيد. نفت سنگين ايران طي‌ماه گذشته نسبت به‌ماه قبل از آن بيشترين كاهش قيمت را در بين نفت كشورهاي اوپك تجربه كرده است.
نفت ايران در يازدهمين‌ماه سال ميلادي به‌عنوان پنجمين نفت ارزان در بين 12نفت موجود در سبد نفتي اوپك قرار گرفت. ميانگين قيمت نفت خام سنگين ايران در بازه زماني ژانويه تا نوامبر سال ٢٠١٥ ميلادي 50.39دلار در هر بشكه است، درحالي‌كه ميانگين آن در سال ٢٠١٤، 99.49دلار در هر بشكه بود. ميانگين قيمت سبد نفتي اوپك در‌ماه نوامبر با 4.52دلار كاهش نسبت به ميانگين 45.02دلاري‌ماه اكتبر، به 40.50دلار در هر بشكه رسيد.