به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، رییس کمیته ملی موزه های ایران (ایکوم) این مطلب را درنشست "معماران تمدن؛ معمار سنان - معمار علی اکبر اصفهانی" که به همت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، ایکوم ایران و موسسه یونس امره ترکیه امروز در محل پژوهشگاه برگزار شد مطرح کرد.
او این نشست را فرصتی دانست که آثار شاخص‌ترین معماران ایران و ترکیه در آن مرور می‌شود.
به گفته بهشتی معمار سنان و استاد علی اکبر اصفهانی در مقامی و جایگاهی در تاریخ معماری ترکیه و ایران قرار دارند که اگر بخواهیم یکی را به عنوان نماینده انتخاب کنیم هر دو تمام ویژگی های لازم را دارند.
بهشتی هم عصر بودن این دو معمار بزرگ را از عجایب خواند و تصریح کرد که عجیب تر اینکه بیشترین آثاری که از این دو مانده است معماری مسجد است به نحوی که شاخص ترین نمونه مساجد در هر دو کشور کار این معماران است.
او با اشاره به وجود کدورت‌های سیاسی در زمان حیات این دو معمار میان ایران و ترکیه و رقابت همراه با سوء تفاهم این دو کشور تصریح کرد که مسلما در عرصه فرهنگ شاهد چنین وضعیتی نیستیم و در این عرصه نشانه‌های فراوانی از گفتگوهای صمیمانه داریم.
رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری گفت: قصد نداریم که میان این دو معمار دیالوگی را برقرار گنیم بلکه می‌خواهیم شنونده دیالوگی باشیم که بین این دو وجود داشته است و اگر توانایی شنیدن این گفتگو را پیدا کنیم طبعا بیشتر از همه بهره‌مند می‌شویم.
او با ابراز خوشحالی از فتح باب این دیالوگ فرهنگی اظهار امیدواری کرد افرادی که در مورد این دو معمار برجسته بحث و تبادل نظر می‌کنند این توفیق را بیابند که زمینه را برای شنیدن دیگران نیز فراهم کنند.
- اشتراکات فرهنگی ایران و ترکیه
رضا هاکان تکین سفیر جمهوری ترکیه در ایران دیگر سخنران این نشست، روابط ایران و ترکیه را عمیق خواند و آن را در اصل رابطه بین دو ملت اعلام کرد.
وی با اشاره به فراز و نشیب‌های ارتباط میان ایران و ترکیه تصریح کرد که با نگاهی به تاریخ می‌توانیم به وضوح اشتراکات فرهنگی این دو ملت را ببینیم.
هاکان تکین، معمار سنان را یک نابغه معماری دانست که نه تنها یک ارزش برای جهان اسلام تلقی می‌شود بلکه برای جهان نیز یک ارزش فرهنگی بزرگ بشمار می‌آید.
به گفته او، سنان معماری است که با وجود گذشت 500 سال همچنان تحقیق بر روی آثار وی ادامه دارد زیرا که هنوز این پرسش در ذهن همگان وجود دارد که با وجود امکانات آن دوره چطور سنان توانسته است این آثار را از خود بر جای گذارد.
سفیر ترکیه در ایران اظهار امیدواری کرد برگزاری این سلسله نشست‌ها به شناخت مردم ترکیه از استاد علی‌اکبر اصفهانی و ایرانی‌ها از معمار سنان بینجامد.
- کنجکاوی ترکها درباره معماری ایران
شامیل اوچال رییس موسسه یونس امره ترکیه در تهران دیگر سخنران این نشست تصریح کرد که ماندگاری آثار معماری گذشتگان بر پایه یک دلیل فلسفی استوار است، وجود این فلسفه در هنر به صورت عام و درمعماری به عنوان یکی از نشانه‌های هنر وجود دارد.
او با اشاره به اینکه ما ایران را به 2 شاخصه شعر و معماری می‌شناسیم افزود: یکی از دلایلی که جهانگردان ترکیه‌ای از ایران بازدید می‌کنند کنجکاوی در مورد معماری این کشور است.
وی با مهم خواندن این قبیل نشست‌ها برای شناساندن معماری دو کشور به یکدیگر خاطرنشان ساخت که دلیل برگزاری این نشست حضور اساتید معماری ایران و ترکیه و برقراری ارتباط نزدیک میان این دو است.
اوچال با اشاره به برگزاری دومین نشست از این سلسله نشست‌ها در ترکیه تصریح کرد که در این نشست به معرفی آثار استاد علی‌اکبر اصفهانی از سوی معماران ایرانی خواهیم پرداخت.
رییس موسسه یونس امره ترکیه با بیان اینکه این موسسه فرهنگی در سال 2009 افتتاح و در سال 2012 در ایران فعال شد افزود: این موسسه هم‌اکنون در 43 شهر دنیا فعالیت فرهنگی انجام می‌دهد.
وی هدف از تأسیس این موسسه را معرفی فرهنگ ترکیه در سایر کشور‌ها اعلام کرد و افزود: که در این مرکز فرهنگی علاوه بر انجام فعالیت‌های هنری - فرهنکی دوره‌های آموزش زبان ترکی نیز برگزار می‌شود.
دیگر سخنران این نشست پرفسور سبحی ساعتچی استاد دانشگاه سلطان محمد فاتح استانبول بود که با اشاره به آثار معماری سنان گفت: ایرانیان خود را از طریق استاد علی‌اکبر اصفهانی و مردم ترکیه خود را از طریق معمار سنان به جهان معرفی می‌کنند.
به گفته وی همزمان با اوج‌گیری قدرت امپراطوری عثمانی در قرن 16 و تبدیل استانبول به شهری جهانی معمار سنان توانست با بکارگیری شیوه‌های منحصر به فرد در ساخت گنبد‌ها گام‌های بزرگی در معماری مساجد بردارد.
مهدی گلچین عارفی نویسنده و مترجم نیز در این نشست سنان را رویای معماران دانست و تصریح کرد که در مورد سنان با یک معمار تردست روبرو هستیم با تنوعی از آثار که در بین معماران جهان بی‌نظیر است.
وی با اشاره به تنوع مقیاس در آثار این هنرمند افزود: آثار کوچک و بزرگ سنان تمامی در نوع خود بی‌نظیرند و حتی کوچکترین آثار او نیز با توجه به عظمت امپراطوری عثمانی بسیار بزرگ به نظر می‌رسند.
او خاطرنشان ساخت که با توجه به شیب‌دار بودن زمین استانبول معمار سنان بناها را طوری طراحی کرده که گویی از زمین روییده‌اند نه اینکه ساخته شده باشند.
در ادامه پرفسور سلجوق ملایم استاد دانشگا ه مرمر استانبول با اشاره به شرایطی که استاد سنان را که در یک روستای کوچک به دنیا آمده به بزرگترین معمار جهان تبدیل کرده است گفت: آگاهی از جنبه‌های اخلاقی این استاد معماری در کنار آثار وی مهم به نظر می‌رسد.
او آرامگاه معمار سنان در مسجد سلیمانیه را خلاصه‌ای از کل معماری عثمانی دانست که تنها اثری است که با امضای وی به یادگار مانده است.
نگار صبوحی معمار و استاد دانشگاه هنر ایران نیز دیگر سخنران این نشست بود که به مقایسه ویترویوس معمار رومی و سنان پرداخت و گفت: یکی از مهمترین شباهت‌های این دو این است که کار معماری را از مبدأ آغاز کرده و به خیالات رسیده‌اند.
او افزود: ویترویوس با آثاری که نوشته سعی داشته معماری را به سخن آورد و در واقع سنان تحقق خیالات وی بوده است.
به گفته این استاد دانشگاه ویترویوس و سنان هر دو پیروی مکتب فیثاغورت بوده و هندسه و عدد را بنیان عالم می‌دانسته‌اند.
سید احمد محیط طباطبایی قائم مقام ایکوم دیگر سخنران این نشست با اشاره به برگزاری نشست بررسی آثار علی‌اکبر اصفهانی هفته آینده در ترکیه تصریح کرد که آرزوی تمامی معماران این است که بتوانند اثری برجسته از خود برای آیندگان برجای گذارند.
او افزود: استاد علی‌اکبر اصفهانی با طراحی و ساخت میدان نقش جهان اصفهان توانست به این آرزو جامعه عمل بپوشاند و نمونه‌ای از اصفهان زمان خودش برای آیندگان باقی گذارد.