- 1- براساس تبصره يك ماده 23 قانون مطبوعات، افزودن هرگونه مطلبي به جوابيه اشخاص حقيقي و حقوقي به منزله عدم درج آن جوابيه است. متاسفانه روزنامه وزين همشهري كه پيشتر و بيشتر به علت رويكردهاي اجتماعي و تلاش براي انعكاس دغدغههاي مردمي، بهويژه در حوزه شهري و آسيبهاي اجتماعي، شهره بود؛ با خطايي بهدور از هرگونه توجيه حرفهاي، جوابيه جمعيت هلالاحمر را با افزودن تفاسير بندهاي مختلف آن به چاپ رسانده است. به عبارتي آنچه چاپ شده، نه جوابيه بلكه «جوابيه و تفسير آن» بود. اتفاقي كه بيشتر ميتوان از نشريات و رسانههايي كه درپي سياسيكاري و حاشيهسازي در فضاي رسانهاي هستند؛ انتظار داشت تا مؤسسه همشهري كه سابقه آن، دور بودن از هرگونه عملكردي براي مخدوش كردن واقعيت تلاشهاي اجتماعي انساني نهادهاي مردمي چون هلالاحمر را تاييد ميكند.
همشهري : مطابق تبصره يك ماده 23قانون مطبوعات اگر نشريه علاوه بر پاسخ مذكور، مطالب يا توضيحات مجددي چاپ كند، حق پاسخگويي مجدد براي معترض باقي است. آنچه همشهري در جوابيه قبلي انجام داد پاسخ مشخص به هر يك از بندهاي جوابيه هلالاحمر بود كه طبق قانون دوباره براي هلالاحمر حق پاسخگويي ايجاد كرده و همشهري طبق اين حق، جوابيه جديد هلالاحمر را امروز منتشر كرده است.
- 2- در تفسير و جوابيه توأماني كه در ذيل بند يك جوابيه اين جمعيت درج شده به «غفلت و تفسير نادرست اساسنامه جمعيت» اشاره و تصريح شده: «صرف انرژي و سرمايه در بخشهايي كه متوليان ديگري براي آنها وجود دارد از سوي جمعيت هلالاحمر قابل قبول نيست.» در پاسخ بايد اشاره كرد كه هلالاحمر بنا بر رسالتهاي انساني خود براي زدودن آلام و رنجهاي ناشي از حوادث طبيعي و انسانساز و تاثيرگذاري و بهبود شرايط اجتماعي، ماموريتهاي امدادي و غيرامدادي مهمي برعهده دارد كه بهصورت مستقل يا در همكاري با ساير نهادهاي ملي و بينالمللي براي تحقق آنها تلاش ميكند و در اين ميان فعاليت در حوزه سرمايهگذاري و نه فعاليت صرف منفعتمحور اقتصادي نه يك هدف، كه يك راهبرد در جهت تحقق ساير ماموريتها و اهداف اين نهاد است. حال بايد از نگارنده پرسيد كه «هلالاحمر بهمنظور حفظ ذخاير و منابع و سرمايههايي كه خيرين و واقفان عزيز اين كشور در مدت بيش از 9دهه براي كمك به همنوعان خود و از سر اعتماد به جمعيت هلالاحمر در اختيار اين نهاد گذاشتهاند، بايد متوسل به چه راهكاري غير از سرمايهگذاري شود؟»، «آيا حفظ ارزش سرمايههايي كه ميراث بيننسلي اين سرزمين هستند و كاركردهاي اجتماعي آنها در سوق دادن جامعه به سوي آرامش و رنج و آلام كمتر است، كاري خطا و ورود به حيطه وظايف نهادهاي ديگر است؟»، «آيا استفاده از توان، اعتبار و موقعيت ممتاز بينالمللي جمعيت هلالاحمر براي دسترسي مردم به داروهاي كمياب و ناياب از طريق شبكه قدرتمند دارويي درماني اين نهاد در سطح جمعيتهاي ملي ديگر كشورها، انحراف از اصول و ماموريتهاي آن است؟» و «آيا توليد تجهيزات امدادي در يكي از موفقترين كارخانههاي نساجي خاورميانه و استفاده از اين محصولات در ماموريتهاي داخلي و خارجي و حتي صادرات آنها به كشورهاي ديگر، به معناي تضعيف حوزه امداد و نجات اين جمعيت است؟!»
همشهري : همه آنچه همشهري درباره فعاليتهاي اقتصادي هلالاحمر منتشر كرد الهام گرفته از سخنان دبيركل محترم جمعيت هلالاحمر بود كه با گلايه از اقتصادي شدن هلالاحمر گفته بود: «بايد در اهداف و عملكرد اين سازمان براساس ماموريتي كه قانون اساسي به آن داده است بازنگري شود.»
- 3- در يكي ديگر از توضيحات آن رسانه محترم، وجود صف در داروخانههاي هلالاحمر، با ربط دادن به علم مديريت، نشانه ضعف در اداره كردن اين بخش و درنهايت دستاويزي براي نتيجهگيري درخصوص عدم صلاحيت اين نهاد براي انجام وظيفه در اين حوزه عنوان شده است. حال بايد پرسيد كه «آيا بهراستي صفها و مراجعات بيش از اندازه به داروخانههاي هلالاحمر، بهدليل ناتواني يكي از قدرتمندترين جمعيتهاي ملي دنيا در اداره يك داروخانه است؛ يا به اين علت است كه هموطنان عزيزمان، چون اين خدمات و داروها را در هيچ داروخانه ديگري نيافتهاند؛ لذا به هلالاحمر مراجعه كردهاند؟!»، «آيا وجود اين صفها كه البته تلاش براي به حداقل رساندن آنها از طريق گسترش دامنه فعاليت و استفاده بيشتر از نسخههاي اينترنتي با جديت از سوي هلالاحمر دنبال ميشود در تناقض با استدلال نگارنده درباره ورود به حوزههايي كه متوليان ديگر ميتوانند در آنها انجام وظيفه كنند، نيست؟»، «اگر متولي يا نهادهاي خصوصي كه به آنها اشاره شده، امكان و ظرفيتهاي جمعيت هلالاحمر براي تامين داروهاي مورد نياز بيماران خاص و صعبالعلاج را دارا بودند؛ چرا بايد در داروخانههاي هلالاحمر كه از نظر ساختاري هيچ تفاوت ماهوي با ساير داروخانههاي كشور ندارند، چنين صفهايي شكل بگيرد؟»، «آيا چشم بستن بر اعتبار بينالمللي يك نهاد ملي در رفع نيازهاي اساسي نيازمندان و بيماران كشور و تقليل دادن اين تلاش با استناد به وجود صف در داروخانهها، با اصول و معيارهاي حرفهاي و اخلاقي سنخيتي دارد؟»
همشهري : متأسفانه بازار داروي كشور دچار اشكالات عديده علمي و ساختاري است كه شرح آن در اين جوابيه نميگنجد. اگر بپذيريم كه وجهه انساندوستانه هلالاحمر ميتواند در شرايط تحريمي تأمينكننده برخي نيازهاي دارويي باشد اين امر توجيهكننده اين نيست كه هلالاحمر خود راسا داروخانه اداره كند و دارو بفروشد. داروهاي سابقالذكر را ميتوان از طريق شبكه داروخانههاي كشور توزيع كرد.
- 4- در بخشي از توضيح و تفسيرهاي آن رسانه درخصوص جايگاه جمعيت هلالاحمر در حوزه امداد و نجات، تلاش شده است تا با زير سؤال بردن ساير مراجع مسئول در حوزه مديريت بحران، حتي در سطح يكي از كليديترين وزارتخانههاي كشور؛ استدلالي براي رد تلاشها و موفقيتهاي هلالاحمر پيدا شود؟! تا آنجا كه ارجاع دادن به تماشاي يك ويديو در فضاي مجازي، پاسخي قاطع براي رد جايگاه و اعتبار هلالاحمر ايران در حوزه امداد و نجات عنوان ميشود! وجود بيش از 500 پايگاه امداد و نجات جادهاي، دريايي، كوهستان و... در سراسر كشور بهعنوان نخستين تكيهگاه براي پوشش امدادي و انجام كمكهاي امداد و نجات و درمان در حوادث طبيعي و غيرطبيعي با تكيه بر توان امداگران و داوطلبان بيادعاي هلالاحمر، قرار گرفتن نام جمعيت هلالاحمر ايران در ميان يكي از 10جمعيت برتر دنيا، حضور در بزرگترين و سختترين رخدادهاي طبيعي در گوشه و كنار جهان، كاهش 66.6 درصدي آمار فوتشدگان ناشي از دير رسيدن آسيبديدگان به مراكز درماني در نوروز1394 و دهها موفقيت و دستاورد امدادي ديگر را از چشم دور داشتن و رسالت حرفهاي روزنامهنگاري را با ديدن يك ويديو تضمين كردن، نه شرط انصاف است و نه شرط اخلاق!
همشهري : در جوابيه هلالاحمر «زيرسؤال بردن» امري مذموم تلقي شده است. از نظر رسانهها از همه اجزاي كشور ميتوان و بايد سؤال كرد. تفاوت لفظ (مسئول) در فرهنگ ايراني با كلمه (رئيس) در همين نكته نهفته است. آنچه در همشهري درباره نارساييهاي امداد و نجات منتشرشده نفيكننده تلاشهاي امدادگران نيست. خلاصه حرف اين است كه اگر هلالاحمر هتلداري و داروفروشي نكند سرمايه و فرصت بهتري براي امداد و نجات دارد و تلفات حوادث كمتر ميشود. اين مهم را نظرسنجي اخير هم نشان داده است كه 55درصد مخالف فعاليت اقتصادي هلالاحمر بودهاند.
- 5- درخصوص خطاي فاحش آن رسانه پيرامون خبر انتصاب رئيس سازمان جوانان اين جمعيت و پوشش آن با تيتر بركناري از سمت قبلي، بيش از هر چيز بايد از اينكه رسانه معتبري چون همشهري در پاسخ به چرايي اين اقدام، با مقصر دانستن ساير رسانههايي كه خبر را اينگونه درج كردهاند، از زير بار مسئوليت حرفهاي خود شانه خالي ميكند؛ هم متعجب شد و هم متأثر. دقت و صحت در توليد محتواي رسانهاي دو اصل خدشهناپذير و غيرقابلچشمپوشي است. هرگونه تعلل و سهلانگاري در مد نظر قرار دادن اين اصول، تنها از سوي شبهرسانهها و سايتهاي حاشيهساز قابل اغماض و نزديك به انتظار است؛ نه رسانهاي چون همشهري. انتشار مطالب زنجيرهاي با رويكرد زير سؤال بردن جنبههاي مختلف فعاليت يك نهاد، اين پرسش را بهوجود ميآورد كه «كاركردهاي اين نوع توليد رسانهاي، چه ميتواند باشد؟ اطلاعرساني؟ آگاهيبخشي؟ تنوير افكار عمومي؟ رفع مشكلات مردم؟ كمك به نهادهاي تأثيرگذار و خوشنام ملي؟ يا يك رويكرد جهتدار با نيتي مشخص.»
اميدواريم همه رسانهها ازجمله آن رسانه محترم در پوشش و تحليل اخبار و رويدادها بهويژه در حوزه هلالاحمر كه يكي از برندهاي بينالمللي اين سرزمين در حوزه صلح و بشردوستي است، اصول حرفهاي و اخلاق رسانهاي را بيش از گذشته و بهدور از مصلحتانديشيهاي شخصي و گروهي مد نظر قرار داده و اعتبار نهادي مردمي را كه انسانهاي خدوم، بيادعا و داوطلب در طي بيش از 93سال براي برپاساختن آن تلاش كردهاند و در گوشهوكنار جهان، نشان مهرباني ايرانيها و تجلي راستين اعتقادات اسلامي ملي آنها و ابزاري قدرتمند در تحقق ديپلماسي صلح جمهوري اسلامي ايران شناخته شده؛ به موضوعات حاشيهاي متعدد گره نزنند و صدالبته كمك نمايند فرهنگ داوطلبي كه همانا بيمزد و بيبهانه و بيمنت خدمت كردن است را در جامعه جاري و ساري كنند.
همشهري : تلقي همشهري اين است كه سؤال و انتقاد كردن از نهادهاي مسئول در كشور هم موجب اطلاعرساني ميشود هم باعث آگاهيبخشي، هم افكار عمومي را تنوير، هم مشكلات مردم را رفع و هم به نهادهاي تأثيرگذار و خوشنام ملي كمك ميكند. طبيعي است كه همشهري در اين رويكرد خود جهتدار و با نيتي مشخص است. آن رويكرد جهتدار، همان رويكرد دبيركل جمعيت هلالاحمر براي جلوگيري از اقتصادي شدن هلالاحمر و نيت ما بازگشت به اهداف هلالاحمر در قانون اساسي است. بديهي است كه اگر داوطلبان فداكار هلالاحمر ببينند تلاشهاي آنان دستمايه فعاليتهاي اقتصادي عدهاي در اروپا و از جمله آلمان شده است انگيزههايشان براي فعاليت داوطلبانه تقويت نميشود.