هر از چندگاهي باد و باران و برفي مي‌آيد و آسمان پاك به مردم شهرهاي كشور تعارف مي‌كند اما اگزوزهاي وسايل نقليه در كمتر از 48ساعت ابر سياه را دوباره باز‌مي‌گردانند. تحقيقات علمي و پزشكي داخلي و خارجي مويد اين موضوع هستند كه آلودگي هوا عامل مهمي در بيماري‌هاي قلبي، تنفسي است و از اين‌رو مي‌توان آلودگي هوا را قاتل خاموش كلانشهرهاي كشور دانست.
در هفته اخير اورژانس تهران در وضعيت آماده‌باش بود و در ميادين بزرگ شهر حضور مستمر داشت و هزاران تماس تلفني مردم براي مشكلات تنفسي را دريافت كرد. همچنين اطلاعات رسيده به همشهري از طريق تماس تلفني شهروندان و مشاهدات خبرنگاران نشان داد آلودگي شديد هواي اخير تهران موجب شد بيمارستان‌هاي دولتي ميلاد، شريعتي، رسول اكرم و امام خميني(ره) و بيمارستان‌هاي خصوصي پارسيان، بهمن، لاله، ساسان، دي، آتيه، كسري و عرفان حتي يك تخت خالي در آي‌سي‌يو نيز نداشته باشند و خيل بيماران قلبي و ريوي در بيمارستان‌ها بستري شوند. به علاوه بيمارستان‌هاي محك و مسيح دانشوري نيز صحنه مراجعه انبوه بيماران تنفسي بودند.
- حوادث قلبي؛ علت اول مرگ تهراني‌ها
28مهر سال‌جاري مسعود قادي‌پاشا مديركل پزشكي قانوني استان تهران اعلام كرد كه 2688نفر به‌دليل حوادث قلبي در سال93 در تهران فوت كرده‌اند كه اين آمار نسبت به سال92 از رشد13.2 برخوردار است. براساس اين عدد، تهران در رتبه اول كشوري مرگ به‌دليل بيماري‌ها و حوادث قلبي و عروقي قرار دارد. نكته قابل تأمل اينكه استان البرز نيز به‌عنوان آلوده‌ترين استان پس از تهران در رتبه دوم حوادث قلبي كشور قرار دارد.
پيش از اين، آذر 92 بود كه رحمت‌الله حافظي، رئيس كميسيون سلامت شوراي شهر تهران نيز آمارهاي تكان‌دهنده‌اي از مرگ‌وميرهاي ناشي از آلودگي هواي تهران ارائه داد. براساس گفته‌هاي وي و آمار منتشره وزارت بهداشت، در يك سال 2724مرگ منتسب به آلودگي هوا صورت گرفته بود. اما در هفته اخير دبير مجمع نمايندگان تهران در مجلس، آماري نو از وضعيت مرگ بر اثر آلودگي هوا اعلام كرد.
به گفته حسين طلا، روزانه 8نفر و سالانه 3هزار نفر از شهروندان بر اثر آلودگي هواي تهران به كام مرگ مي‌روند. از سويي با توجه به اينكه رئيس سازمان حفاظت محيط‌زيست كاهش آلودگي هواي تهران را نيازمند يك پروسه 10ساله دانسته مي‌توان فهميد كه در 10سال آينده درصورت افزايش نيافتن آمار تلفات سالانه 30هزار نفر در تهران محكوم به مرگ هستند. جالب آنكه جمعيت و تعداد خودروها در اين 10سال بايد ثابت بماند تا شاهد كاهش آلودگي هواي تهران باشيم و اين موضوع قطعاً امري محال و نشدني است. با مقايسه آمار اعلامي اخير در مورد آلودگي هوا مي‌توان دريافت كه در 2سال اخير مرگ بر اثر آلودگي هوا 276نفر يا حدود 10درصد رشد داشته است.
- خطر در مناطق مركزي تهران
نتايج يك تحقيق داخلي نشان داده كه ارتباط معناداري بين مرگ‌ومير ناشي از بيماري‌هاي مورد مطالعه با آلودگي هوا وجود دارد. افراد بالاي 65سال حساسيت بيشتري به آلودگي هوا دارند. ارتباط بيماري قلبي- عروقي، تنفسي، مرگ‌ومير و سكته مغزي با آلودگي مناطق 22گانه تهران مستقيم و قابل اندازه‌گيري است. نكته تأمل‌برانگيز اينكه مناطق مركزي تهران بيشترين آلودگي و مرگ‌ومير را بر اثر سكته قلبي دارند كه اين سكته‌ها در ماه‌هاي آبان تا بهمن به اوج خود مي‌رسد و اين درست همان روزهايي است كه آلودگي هوا به بالاترين حد خود در تهران مي‌رسد.
- اثبات رابطه مرگ و ذرات معلق
نتيجه يك مطالعه خارجي نشان مي‌دهد كه ذرات معلق موجود در هوا خطر كلي مرگ‌ومير و نيز مرگ ناشي از بيماري قلبي و تنفسي را افزايش مي‌دهد. به گزارش خبرگزاري يونايتدپرس، براساس نتايج اين مطالعه، ذرات آلاينده معلق كه عامل اصلي آلودگي هواي تهران در دهه اخير بوده‌اند، به اين دليل كه بسيار كوچك هستند، قبل از اينكه مانند ذرات شن و گردوغبار به واسطه واكنش‌هايي همچون عطسه از بدن خارج شوند، وارد جريان خون مي‌شوند. جورج تورستون استاد سلامت جمعيت و پزشكي محيط‌زيست در دانشگاه نيويورك لانگون مي‌گويد:
اطلاعات به‌دست آمده نشان مي‌دهد كه ذرات ريز معلق در هوا واقعا براي سلامتي مضر هستند زيرا موجب افزايش كلي مرگ‌ومير و اكثر مرگ‌هاي ناشي از بيماري قلبي و تنفسي مي‌شوند. محققان در اين مطالعه اطلاعات مربوط به 517هزار و 41مرد و زن را در فاصله سال‌هاي 2000 تا 2009 تجزيه و تحليل كردند.
اين اطلاعات نشان داد كه حتي افزايش اندكي در مقدار ذرات معلق كه اغلب از مواد شيميايي تشكيل شده است، مي‌تواند به‌طور كلي به افزايش 3درصدي خطر مرگ‌ومير منجر شود. اين افزايش ذرات معلق همچنين مي‌تواند خطر مرگ‌ومير ناشي از بيماري قلبي را 10درصد و خطر مرگ ناشي از بيماري تنفسي را تا 27درصد افزايش دهد. اين مطالعه در مجله Environmental Health Perspectives به تاريخ سپتامبر 2015 منتشر شده است.