در آمريكا جمهوريخواهان مخالف تعامل ايران و آمريكا درخصوص موضوع توافق هستهاي از وزير خارجه اين كشور بهخاطر نامهنگاري با وزير خارجه ايران و تعهدي كه در «حمايت از منافع اقتصادي مشروع ايران» داده، انتقاد كردهاند. در اروپا هم سفراي اروپايي و برخي مقامات همچنان منتقد اين قانون هستند و در ايران هم نمايندگان مجلس خواستار مقابله شورايعالي امنيت ملي و كميته ويژه نظارت بر توافق هستهاي با قانون محدوديت سفر به ايران شدهاند. نمايندگان مجلس دراينباره به رئيسجمهور هم نامه نوشتهاند. وزير امور خارجه كشورمان هم در ديدار رئيس مجلس سناي فرانسه تأكيد كرده اروپا بايد در مقابل اينگونه مواضع تبعيضآميز آمريكا، اراده خود را ابراز كند.
- نامهنگاريهاي مجلس
48نفر از نمايندگان مجلس در نامهاي به رئيسجمهور درباره مصوبه اخير نمايندگان آمريكا نوشتهاند: «آمريكاييها هنوز تحريمها را لغو نكرده با مصوبه جديد كنگره، عملا قفل و زنجيرهاي جديدي را به همكاري تجار و سرمايهگذاران خارجي با جمهوري اسلامي زدهاند». در اين نامه با اشاره به نامهنگاري اخير كري با ظريف و تعهد وي به منافع اقتصادي ايران تأكيد شده اين تناقض چگونه قابل توجيه و باور است كه مصوبه كنگره را رئيسجمهور آمريكا امضا و پس از آن وزير امور خارجه آمريكا نامه دهد كه ما بر اجراي برجام متعهديم! در نامه مذكور تصريح شده مقتضي است رئيسجمهور بهعنوان رئيس شورايعالي امنيت ملي و هيأت نظارت بر برجام، ضمن بررسي اقدامات طرفهاي مقابل در ايجاد انحراف و بدعهدي در پايبندي به توافقها، گزارشي از اقدامات صورت گرفته در 3ماه گذشته را به مجلس شوراي اسلامي ارائه كند.
اين 48نماينده نوشتهاند: زماني كه فردي با محدوديت ورود و خروج به ايران مواجه باشد، چگونه ميتواند نسبت به سرمايهگذاري در كشور اقدام كند. اين امر به معني تداوم تحريم- بدون اسم تحريم- است. در نشست ديروز كميسيون امنيت ملي مجلس هم قرار شد اين كميسيون نامهاي درباره قانون محدوديت سفر به ايران به شورايعالي امنيت ملي بنويسد و در آن بر لزوم اقدام فوري در واكنش به اين قانون تأكيد شود. قرار است در اين نامه بر لزوم صدور دستورات و نكات لازم از سوي شورايعالي امنيت ملي براي جلوگيري از اجراي مصوبه كنگره آمريكا و همچنين عكسالعمل شديد نسبت به اين قانون از سوي مسئولان تأكيد شود. از سوي ديگر يكي از نمايندگان مجلس از طرحي دو فوريتي براي مقابله با مصوبه نمايندگان آمريكا خبر داده است. نمايندگان همچنين از ظريف خواستهاند براي توضيح درباره مصوبه آمريكايي، به مجلس برود.
براساس مصوبه كنگره آمريكا كه به امضاي رئيسجمهور اين كشور هم رسيده، اتباع 38كشور ازجمله كشورهاي عضو اتحاديه اروپا كه آمريكا با آنها قرارداد لغو رواديد امضا كرده، چنانچه از سال 2011به بعد به ايران، سودان، سوريه و عراق رفته باشند، بايد براي ورود به آمريكا، هويتسنجيهاي امنيتي را طي كرده و ويزا دريافت كنند. اين قانون همچنين اتباع اين 38كشور كه تابعيت 4كشور مذكور را دارند و اتباع ايراني- آمريكايي را هم مشمول دريافت ويزا براي ورود به خاك آمريكا قرار داده و در آن همانطور كه رسانههاي خارجي نوشته بودند هيچ اشارهاي به كشوري مانند عربستان نشده است.
- عصبانيت جمهوريخواهان
در آمريكا هم نمايندگان جمهوريخواه كنگره به وزير خارجه اين كشور تاختهاند و ميگويند واشنگتن بايد به جاي اطمينان دادن به ايران مبني بر اينكه مصوبه كنگره را اجرا نميكند، بر آزمايشهاي موشكي و فعاليتهاي منطقهاي ايران متمركز شود و ايران را تحت فشار بيشتر قرار دهد. در خلال اين اعتراضها، وزارت خارجه آمريكا اعلام كرده كه دولت آمريكا قانون اعمال محدوديت ورود به آمريكا براي مسافران ايران را اجرا ميكند.
جان كربي، سخنگوي اين وزارتخانه گفته اين قانون تداخلي با اجراي برجام ندارد.
اين در حالي است كه براساس برجام، آمريكا تضمين داده اقدامي انجام ندهد كه منافع اقتصادي و تجاري ايران پس از اجراي برجام را تهديد كند. كربي گفته مصوبه كنگره منافع اقتصادي مشروع ايران را تهديد نميكند و البته علت اينكه ايران در زمره كشورهاي مشمول مصوبه محدوديت قانون لغو رواديد قرار گرفته را «حمايت ايران از تروريسم» خوانده است.
- رفتار تبعيضآميز با اروپا
پيش از اين، محمدجواد ظريف در ديدار ژرار لارشه گفته بود، اين مصوبه قبل از هر چيز ضداستقلال اروپاست و روح اين مصوبه به اين معناست كه «هركس با تروريستهاست مصونيت دارد.» رئيس مجلس سناي فرانسه در واكنش به سخنان ظريف تأكيد كرده، فرانسه در قبال اين مصوبه، موضع مستقل خود را دارد و سناي فرانسه بهطور جدي براي تغيير اين رويكرد اقدام مقتضي را به عمل خواهد آورد.
علاوه بر رئيس سناي فرانسه، ژان پير رافارن، نخستوزير اسبق اين كشور و عضو كنوني سناي فرانسه، ضمن انتقاد از عدمصداقت مقامات آمريكايي در توئيتر خود نوشت: «آيا ملزم كردن مسافران ايران به دريافت رواديد ايالات متحده اقدامي عليه تروريستهاست يا عليه اروپاييهاي علاقهمند به سرمايهگذاري در ايران؟» پيش از اين سفراي 28كشور عضو اتحاديه اروپا در آمريكا در نامهاي سرگشاده ضمن تبعيضآميز و ناعادلانه خواندن اين مصوبه تهديد كرده بودند كه قانون محدوديت رواديد براي مسافران ايران ميتواند روابط اروپا با آمريكا را تهديد كند و اتحاديه اروپا اقدامات متقابل قانوني را در دستور كار قرار خواهد داد.
- نامه معاون رئيسجمهور به مديركل يونسكو
معاون رئيسجمهور و رئيس سازمان ميراث فرهنگي، صنايعدستي و گردشگري در نامهاي به ايرينا بوكووا مديركل آموزشي، علمي و فرهنگي ملل متحد (يونسكو) مصوبه اخير كنگره آمريكا مبني محدوديت سفر اتباع برخي كشورها به ايران را مغاير با حقوق گردشگران در انتخاب آزادانه مقاصد گردشگري دانست.
مسعود سلطانيفر در نامه خود با اشاره به مصوبه تبعيضآميز كنگره آمريكا نوشته است: اين اقدام سياسي آمريكا كه با هدف ايجاد محدوديت سفر به ايران و نتيجتا آسيب به صنعت گردشگري اتخاذ شده است، صرفنظر از اينكه مغاير قواعد و حقوق بينالمللي است، در تعارض اساسي با اهداف صلحطلبانهاي است كه گردشگري همواره درپي آن بوده است. وظايف خطير آن سازمان، بهعنوان نهاد بينالمللي متولي تعاملات فرهنگي و تعميق شناخت متقابل ملل از يكديگر ايجاب ميكند كه در دفاع از صلح جهاني، آزادي و حق انتخاب گردشگران به صراحت و با صداي رسا تبعات نادرست اين اقدام ناعادلانه آمريكا عليه جامعه جهاني گردشگري را گوشزد كنيد.