اين روزها قيمت ارز و سكه در حال افزايش است. قيمت دلار از ابتداي سال تاكنون حدود 300تومان افزايش داشته است. قيمت بليت هواپيما آزاد شده است، سازمان حمايت از مصرف‌كنندگان اخيرا مجوز گراني 6درصدي قيمت لبنيات را صادر كرد ليكن شركت‌هاي لبنياتي اعلام كردند تمايلي به اعمال افزايش قيمت ندارند چرا كه بازار كشش ندارد.
از طرفي وزارت راه و شهرسازي به آزادسازي قيمت بليت قطار هم اقدام كرد كه با اعتراض سازمان حمايت از مصرف‌كنندگان و دستور تعزيرات حكومتي آزادسازي قيمت‌ها متوقف شد. متعاقب آن عباس آخوندي، وزير راه و شهرسازي از سد‌سازي مقابل آزادسازي قيمت بليت قطار انتقاد شديد كرد و خواستار انحلال سازمان حمايت از مصرف‌كنندگان شد و آن‌را سازماني با ماهيت سوسياليستي ناميد.
هفته گذشته هم بيژن نامدار زنگنه، وزير نفت از بررسي طرحي خبر داد كه بر مبناي آن قيمت بنزين آزاد خواهد شد. او گفت تمام پمپ بنزين‌هاي كشور در 3درجه الف، ب و دولتي رتبه بندي خواهند شد و هر برندي بنزين مخصوص را با قيمت آزاد مي‌فروشد و قيمت‌گذاري فقط براي پمپ بنزين‌هاي دولتي خواهد بود.
اين طرح شبيه طرحي است كه تابستان امسال درباره قيمت نان اجرا شد. دولت تابستان امسال بسياري از نانوايي‌ها را آزادپز اعلام كرد و اكنون اين نانوايي‌ها نان را با قيمت آزاد به فروش مي‌رسانند و نان با قيمت دولتي هم فقط در نانوايي‌هاي دولتي عرضه مي‌شود. در مجموع مي‌توان اينگونه ارزيابي كرد كه دولت راه آزادسازي قيمت‌ها را در پيش گرفته است. آزادسازي قيمت‌ها هم كانون محوري اقتصاد آزاد است كه دولتمردان اقتصادي دولت روحاني به آن اعتقاد دارند.
- هدف دولت چيست؟
برخي معتقدند كه دولت با آزادسازي قيمت‌ها به‌دنبال رونق بخشي به اقتصاد است. آزادسازي قيمت‌ها باعث ايجاد رقابت در عرضه كالاي با كيفيت‌تر شده و از آن طرف هم عرضه‌كنندگان كالا براي جذب مشتري به سود حداقلي رضايت مي‌دهند. با اين حال آزادسازي تدريجي قيمت‌ها موجب بروز برخي نارضايتي‌ها ميان شهروندان هم شده است.
شهروندان به‌خصوص طبقات حقوق بگير متوسط و متوسط به پايين مي‌گويند درآمد آنان افزايشي نداشته است ولي در عين حال فشار هزينه‌هاي زندگي بر آنان بيشتر شده است. البته در اين ميان برخي اقتصاددانان هم تفسيرهاي متفاوتي نسبت به اقدامات دولت دارند و معتقدند هدف اصلي دولت از آزادسازي قيمت‌ها كسب درآمد بيشتر است.
محمد خوش‌چهره، استاد اقتصاد دانشگاه تهران و نماينده سابق مجلس يكي از اين كارشناسان است. خوش چهره با بيان اينكه دولت به بهانه رونق بخش توليد، با آزادسازي قيمت‌ها فقط به‌دنبال كسب درآمد ريالي براي خود است، گفت:
امروز هدف آزادسازي قيمت‌ها تحريك تقاضا نيست. اشاره خوش چهره به اين موضوع است كه دولت روحاني مي‌گويد چون در بازار تقاضايي وجود ندارد يا تقاضا كم است، لذا اقتصاد دچار ركود شده است. دولت با همين استدلال به اعطاي وام 25ميليوني خودرو و وام 10ميليوني كالا روي آورده، اما خوش چهره در گفت‌وگو با خبرگزاري تسنيم مي‌گويد: نسخه‌هاي كوتاه‌مدت مانند خريد خودرو مقطعي بوده و در كوتاه‌مدت مي‌تواند بخشي از مشكلات واحدهاي توليدي را كاهش دهد.
اين كارشناس اقتصادي به آزادسازي قيمت‌ها كه به‌نظر مي‌رسد دولت اين روزها به‌دنبال پياده‌سازي آن در اقتصاد كشوراست، اشاره كرد و افزود: بايد درك صحيحي از آزادسازي قيمت‌ها انجام و در ادامه اثبات شود كه هدف اصلي اين سياست رونق بخش توليد است.
خوش چهره اضافه كرد: در شرايط فعلي آزادسازي قيمت‌ها نتيجه‌اي جز تشديد تورم و ركود در كشور نخواهد داشت.
اين كارشناس اقتصادي با اشاره به اينكه امروز بسياري از واحدهاي توليدي با افزايش هزينه‌ها روبه‌رو شده و به مرز تعطيلي رسيده‌اند و دولت بايد براي حل اين موضوع راهكار مناسبي را به‌كار گيرد، اظهار داشت: اگر در اين شرايط آزادسازي قيمت‌ها اعمال شود فقط منافع دولت تأمين مي‌شود و فعالان اقتصادي و توليدكنندگان متضرر اصلي خواهند بود.