همشهری دو : دکتر مریم حاجی‌عبدالباقی، حافظ قرآن کریم و استاد حوزه و دانشگاه است که سال‌ها در زمینه مفاهیم اسلامی مطالعه، تحقیق و تدریس داشته است.

 با او درباره چند شبهه‌اي كه در زندگي نبي مكرم اسلام(ص) مطرح است، گفت‌وگو كرده‌ايم.

  • يكي از مسائلي كه برخي از دشمنان اسلام از طريق آن به ساحت مقدس پيغمبر اسلام(ص) هتك حرمت مي‌كنند و عده‌اي از مردم از آن بي‌اطلاعند، موضوع چندهمسري آن حضرت است. ازدواج‌هاي متعدد پيغمبر اسلام(ص) به چه دلايلي و تحت چه شرايطي اتفاق افتاد؟

براساس پژوهش‌هاي مستند محققان و مورخان، ازدواج‌هاي رسول خدا(ص) بنا به مصالح ديني يا اجتماعي انجام مي‌شد. البته در بررسي اين موضوع بايد به شرايط آن دوران هم توجه شود، به‌طوري كه در تاريخ مطالعه مي‌كنيم كه برخلاف جامعه امروزي ما كه متأسفانه عده‌اي از خانم‌ها حتي در دوران جواني ناگزير هستند مشكلات زندگي مجردي را تحمل كنند، در جامعه عرب كمتر اتفاق مي‌افتاد كه خانم‌ها مجرد بمانند. ازجمله وقتي عمر، خليفه دوم، به پيامبر اسلام(ص) ابراز ناراحتي كرد كه دخترش پس از وفات شوهر در جريان هجرت مسلمانان از مكه به مدينه، چندسالي است كه مجرد مانده، پيامبر‌اكرم(ص) بنا به مصالحي با دختر او ازدواج كردند. همچنين ازدواج آن حضرت با دختر ابوبكر، خليفه اول، طبق چنين مصالحي بود تا ناراحتي‌اي كه آن دو نسبت به حضرت اميرالمؤمنين امام‌علي(ع) به‌علت ازدواج ايشان با دختر پيامبر(ص) داشتند را خنثي كنند. از طرف ديگر بايد توجه داشت كه هوي و هوس هيچ جايگاهي در زندگي رسول مكرم اسلام(ص) نداشته، چراكه حدود 7‌ازدواج آن حضرت با زنان مسن و بيوه اتفاق افتاد و در عين حال ايشان در سن 25سالگي با حضرت خديجه(س) ازدواج كردند كه به نقل مشهور حدود 15سال از آن حضرت بزرگ‌تر بودند و اين زندگي مشترك 25سال و تا وفات حضرت خديجه(س) ادامه داشت و در تمام اين مدت كه جواني پيامبر در آن قرار داشت، ايشان با فرد ديگري ازدواج نكردند. همه اينها شاهد بر اين است كه ازدواج‌هاي آن حضرت يا با زناني بوده كه شوهر خود را از دست داده بودند و به سختي نيازهاي خود و فرزندانشان را تأمين مي‌كردند يا براي ايجاد وحدت و الفت ميان قبايل و يا براي جذب قلوب به سمت اسلام صورت مي‌گرفت.

  • جنگ‌هاي صدر اسلام هم يكي ديگر از شبهه‌هاي موجود و دستاويز دشمنان اسلام است. اين جنگ‌ها با چه ضرورت و به چه صورتي اتفاق مي‌افتاد و آيا نبي‌مكرم اسلام(ص) آغازگر جنگ بودند؟

در اين مورد بايد به سخنان اهل‌بيت عليهم‌السلام توجه داشت، ازجمله اينكه مسلمانان از حضرت اميرالمؤمنين(ع) در جنگ صفين و از امام حسين(ع) در قيام عاشورا خواستند كه جنگ با دشمنان را شروع كنند اما ايشان فرمودند: «اين كار سنت نبوي نيست و ما از رسول خدا(ص) آموخته‌ايم كه هيچ‌گاه آغازكننده جنگ نباشيم». چنين رواياتي براي اثبات نفي تهمت خشونت‌طلبي پيامبر اسلام(ص) كفايت مي‌كند تا به شهادت تاريخ بدانيم كه هميشه دشمنان اسلام و كافران به مسلمانان حمله مي‌كرده و مسلمانان براي دفاع از خودشان و دين اسلام، با آنها مقابله ‌كردند. حتي در جريان جنگ با ايران و روم هم رسول اكرم(ص) براي پادشاه ايران و روم نامه‌اي نوشتند و به دستور خداوند متعال آنها را به اسلام دعوت كردند اما پادشاه ايران در كمال بي‌ادبي نامه آن حضرت را پاره كرد. بنابراين ظلم و خشونت از طرف دشمنان اسلام اتفاق افتاد.

  • پرسش ديگر اين است كه در كتاب‌هاي معتبر و مستندي مانند سنن‌النبي(ص) مي‌خوانيم كه پيغمبر اكرم(ص) با چهارپايان رفت‌وآمد مي‌كردند يا لباس‌هاي بسيار ساده مي‌پوشيدند. چنين مواردي را چطور مي‌توان در جامعه امروزي تعميم داد؟

استفاده از چهارپايان ساده به جاي اسب توسط رسول اكرم(ص) اين درس را به ما مي‌آموزد كه ايشان از فخرفروشي، تجمل‌گرايي و فاصله گرفتن زياد از مردم پرهيز مي‌كردند. امروزه هم ما مي‌توانيم به جاي استفاده از خودروهاي لوكس و گران‌قيمت از خودروهايي استفاده كنيم كه ساده‌تر بوده و از تجمل به دور هستند. در مورد لباس پوشيدن هم بايد به سيره آن حضرت توجه كنيم. ايشان هميشه لباس ساده بر تن مي‌كردند اما درهرحال تميز و مرتب بودند. اين سبك زندگي نبوي را در زندگي امام خميني(ره) و مقام معظم رهبري هم مشاهده مي‌كنيم كه در عين ساده زيستي بسيار مرتب بوده‌اند. بنابراين نظافت جزو اصول در زندگي نبوي است و هيچ منافاتي با ساده‌زيستي و پرهيز از تجمل ندارد.