در اين ميان هم هر كسي مسئله آلودگي را گردن ديگري مي‌اندازد؛ گويا اينكه موضوع آلودگي هوا صاحب ندارد. همه تنها به‌دنبال مقصر مي‌گردند. اما اگر قرار باشد به شكل ماهوي به مسئله آلودگي هوا توجه كنيم البته خوب است كه موضوع آلودگي هوا ذيل يك مديريت واحد پيگيري شود و بايد كه مشكل آن از جهت اولويت‌بندي‌ها مقياسي ملي پيدا كند.
اما شهرهاي بزرگ روزگاري بوده كه آلودگي هوا نداشته اند، اما اين روز هاي اين شهرها با آن روز‌هايشان چه فرقي مي‌كند؟ البته مي‌توانيم بگوييم جمعيتش خيلي افزايش پيدا كرده و به تبع آن شهر وسعت پيدا كرده اما به‌نظر من اين فرق را نبايد در اينگونه گزاره‌ها جست‌وجو كرد. اگر يكي از منشأ‌هاي اصلي آلودگي هواي تهران را تردد فوق‌العاده خودروها و ايجاد ترافيك به‌شمار بياوريم چند شيوه برخورد مي‌توانيم داشته باشيم. مثل ايجاد بزرگراه‌ها و مسير‌هاي تردد بيشتر و همينطور توليد و استفاده بنزين باكيفيت‌تر. اما مي‌توانيم سؤالي از خودمان نيز داشته باشيم كه چرا اينقدر تمايل به سفر در شهر وجود دارد.
آيا نمي‌شود كاري كرد كه ما تقاضاي سفرهاي شهري را كاهش بدهيم؟ آيا نمي‌شود فاصله‌هاي مبدا و مقصد را در شهر كوتاه كنيم؟ اگر همين دو كار را در برنامه‌ريزي‌هايمان موردتوجه قرار دهيم، آيا حجم تردد را كاهش نمي‌دهيم؟ ممكن است پرسيده شود چه‌كار بايد كرد تا اين فاصله‌ها كوتاه‌تر شود و اين سفرهاي درون‌شهري كاهش يابد. به‌نظر من در حجم كلي ترددهاي شهري هر كسي براي منظوري از منزل خود بيرون مي‌آيد و از خودروي شخصي و يا وسايل نقليه عمومي استفاده مي‌كند.
در اين حجم عده قليلي هستند كه بدون منظور خاصي و صرفا براي وقت‌گذراني سفري درون‌شهري دارند. حال اگر ما كاري كنيم كه كساني كه براي به‌دست آوردن كالا يا خدماتي به سفر درون‌شهري مي‌پردازند، اين كالا و خدمات را درب منزل خود دريافت كنند و حتي فاصله منزل و محل كارشان را كوتاه‌تر كنيم مي‌توانيم بخش بسيار زيادي از اين سفرهاي درون‌شهري غيرضروري را كم كرده و البته از آلودگي هوا نيز بكاهيم. البته اين هزينه‌هاي زيادي دارد اما اگر برنامه‌ريزي‌هاي خود را نسبت به اين دو مسئله؛ كاهش تقاضاي سفر و كوتاه كردن فاصله مبدا و مقصد معطوف كنيم، به‌نظر مشكلات آلودگي هواي تهران تا حد زيادي مرتفع مي‌شود.
- رئيس پژوهشگاه ميراث فرهنگي