اين مطالعات كه در پايگاه علمي شهر سوخته در جريان است مشخص خواهد كرد كه ساكنان شهر سوخته از كدام مناطق به اين شهر باستاني مهاجرت كرده‌اند يا آنكه خاستگاه جمعيت هزاران سال پيش شهر سوخته كدام نقطه بوده است. يكي از باستان‌شناساني كه روي نژاد مردمان شهر سوخته در حال مطالعه است به روزنامه همشهري گفته است كه اين مطالعات جنبه كاملا محرمانه داشته و نتايج آن اعلام نمي‌شود. شهر سوخته در هزاره سوم پيش از ميلاد مسيح بيش از 5هزار سال پيش برپا شد. اين شهر باستاني حلقه ارتباطي تمدن‌هاي شرق و غرب و كهن‌تر از شوش و تخت‌جمشيد بود. شهرسوخته مراكز مهم تمدني دره سند را با بين‌النهرين مرتبط مي‌كرد. اين شهر در هزاره‌هاي كهن مركز ابداع، گسترش و انتقال آگاهي، تكنولوژي، علوم و هنرها، معماري و شهرسازي، پزشكي، تغذيه، كشاورزي و دامداري و همچنين مكاني براي توليد صنايع‌دستي بود. در رونق پزشكي شهر سوخته نيز همين بس كه نخستين چشم مصنوعي جهان در يكي از گورهاي شهر سوخته به‌دست آمد.
- راز اسكلت‌هاي شهر سوخته
باستان‌شناس‌ها، اكنون در حال ادامه پروژه محرمانه مطالعه ژنتيك مردمان شهر سوخته در عهد باستان هستند تا بتوانند ريشه ساكنان شهر سوخته را بيرون بكشند و درخت ژنتيك آنها را طراحي كنند. در بازديد خبرنگار همشهري از آزمايشگاه‌ها و انبارهاي شهرسوخته مشخص شد كه انسانشناسها و باستان‌شناس‌ها تاكنون بقاياي بيش از 60 اسكلت باستاني را با جزئيات ثبت كرده و در جعبه‌هاي مخصوص نگهداري مي‌كنند تا مطالعات محرمانه آزمايش دي. ان.اي را در مورد آنها به سرانجام برسانند. انسانشناسها همچنين مشخص كرده‌اند كه مردمان شهرسوخته بيشتر با بيماري‌هايي نظير ساييدگي دندان‌ها كه مي‌تواند نشان از خام‌خواري مردمان عهد باستان اين منطقه باشد وبيماري‌هاي پوستي دست به گريبان بودند. در تازه‌ترين كشف، باستان‌شناس‌ها يك گور سردابه‌اي متعلق به بانوي ثروتمند در 4600سال پيش كه 38ساله بود را بيرون آوردند. قبور سردابه‌اي متعلق به طبقه ثروتمندان در دوره باستان هستند كه از معماري خاص برخوردارند و عمدتا به‌عنوان قبرهاي خانوادگي از آنها استفاده مي‌شد. گورهاي باستاني شكافته شده در شهر سوخته همچنين مشخص كرده است كه ساكنان باستاني منطقه مديترانه‌اي در عهد باستان داراي گورهايي بوده‌اند كه در آن يك مرد و يك زن دفن شده‌اند. از ميان ده‌ها قبر شكافته شده در وسيع‌ترين گورستان باستاني جهان در سيستان تنها يك قبر وجود داشته است كه هر دو اسكلت موجود در آن متعلق به 2 زن بوده است.
- شهر سوخته نيازمند توجه است
باستان‌شناس‌ها كه اكنون در حال مطالعه ژنتيك ساكنان باستاني شهر سوخته هستند مي‌گويند كه از ظروف داخل قبرها مي‌توان به باورهاي مذهبي، طبقات اجتماعي، شغل و حتي وابستگي‌هاي خانوادگي مردمان شهر سوخته پي‌برد.
تصاوير ويدئويي تهيه شده توسط همشهري از شهر سوخته، گورهاي شكافته شده و انبارهاي اين محوطه ثبت جهاني شده و ارزشمند ايران بيانگر آن است كه اين گنجينه تاريخي نيازمند توجه بيشتر و همچنين حمايت از نتايج مطالعات مرتبط با يافتن ژنتيك ساكنان شهر سوخته است.
- بانوي ثروتمند شهر سوخته
باستان‌شناس‌ها در گورستان وسيع شهر سوخته در جاده زابل به زاهدان بقاياي نزديك به 60جسد را يافته‌اند كه به همراه سفالينه‌ها و اشياي مرتبط با دنياي پس از مرگ دفن شدند. تاكنون قديمي‌ترين گور به‌دست آمده از اين شهر باستاني متعلق به يك بانوي 38ساله با 160سانتي‌متر قد است كه پيش از مرگ يكي از دندان‌هاي آسياب پاييني خود را نيز از دست داده است. انسانشناسها حتي توانسته‌اند از تغيير شكل بخشي از اسكلت اين بانوي باستاني پي ببرند كه او عادت داشته در زمان حيات به حالت چمباتمه بنشيند.