به گزارش رویترز پژوهشگراني كه اين آناليز را انجام داده‌اند، مي‌گويند با وجودی که غربالگری سرطان ممکن است با مرگ‌ومیر کمتر به علت تومورها مرتبط باشد، یافتن سرطان‌ها از این طریق، هنگامی همه عوامل در نظر گرفته شوند، لزوماً به معنای نجات یافتن زندگی شمار بيشتري از افراد نیست.
دو پزشک و یک روزنامه‌نگار بهداشتی در این مقاله در ژورنال BMJ می‌نویسند، بررسی‌ها در این مورد تابه‌حال بر روی شمار کافی از افراد انجام نشده است که بتواند مزایای کلی اندک مربوط به غربالگری را تاييد کند. به گفته این نویسندگان، همچنین ممکن است هر کاهشی در میزان مرگ ناشی از سرطان به علت انجام غربالگری، با مرگ‌ومیرهای ناشی از اثرات جانبی زیان‌بار خود این آزمایش‌ها یا درمان‌های غیرضروری ناشي از آنها خنثی شود.
- مرگ‌هاي ناخواسته
دکتر وینی پراساد از دانشگاه علوم و بهداشت اورگون، نویسنده اصلی این بررسی، گفت: «روشن است که برخی از مرگ‌ها نه مربوط به سرطان، بلکه به آزمایش‌های غربالگری مربوطند، چه مرگ‌های ناشی از عوارض اعمال تشخیصی و چه مرگ‌های ناشی از درمان نالازم سرطان.»
پراساد می‌گوید، آزمايش‌های غربالگری همچنین باعث تشخیص بیش‌ازحد واقعی برخی از سرطان‌ها می‌شوند. این امر به معنای آن است که در برخی از مواد، غربالگری سلول‌هایی غیرطبیعی را شناسایی می‌کند که هیچ‌گاه به‌سوی ایجاد کردن علائم یا عوارض پیشرفت نمی‌کنند، یا اینکه شخص پیش از علامت‌دار شدن به علت سالمندی یا علل دیگر می‌میرد.
پراساد گفت: «اما به علت غربالگری، ممکن است شخصی تحت جراحی، پرتوتابی یا شیمی‌درمانی و یا درمان‌های دیگر برای درمان سرطان کشف‌شده قرار گیرد- همه این درمان‌ها اثرات جانبی دارند.»
برای مثال آزمایش مدفوع را برای غربالگری و شناسایی زودرس سرطان‌های روده بزرگ و راست‌روده در نظر بگیرید. یک بررسی نشان داد در میان هر 100000 نفری که غربالگری شده‌اند 128 مورد مرگ ناشی از سرطان رخ داده است، درحالی‌که در میان هر 100000 نفری که غربالگری نشده بودند، شمار مرگ‌ومیر ناشی از سرطان 192 مورد بود.
اما هنگامی‌که این نویسندگان به مرگ‌ومیر ناشی از همه علل توجه کردند، تفاوت معنی‌داری میان این دو گروه از لحاظ میزان مرگ‌ومیر وجود نداشت. این نویسندگان یادآور شدند، برای اینکه کاهش میزان کلی و مرگ در هر یکی از این گروه‌ها شناسایی شود، لازم است شمار افراد شرکت‌کننده در بررسی پنج برابر میزان فعلی باشد.
این نویسندگان افزودند، بررسی‌های دیگر نیز غربالگری را با افزایش اندک در مرگ‌های غیرمربوط به سرطان روده بزرگ ارتباط داده‌اند.
این مرگ‌های ناخواسته (off-target) به‌خصوص در آن آزمایش‌های غربالگری محتمل هستند که نتایج به‌اصطلاح مثبت کاذب به دست می‌دهند و ارزیابی‌های پیگیری مشخص می‌کنند که این افراد درواقع سرطان ندارند.
این نویسندگان می‌گویند، نتایج مثبت کاذب غربالگری باعث بیش از یک‌میلیون بیوپسی غیرضروری پروستات در سال می‌شود. انجام این اعمال بر اساس نتایج غیردقیق ناشی از غربالگری براي سرطان پروستات می‌تواند به بی‌اختیاری، اختلال کارکرد نعوظ، بستری شدن در بیمارستان و مرگ بینجامد.
به گفته این نویسندگان ماموگرام‌ها نیز ممکن است مشکل‌آفرین شوند و به داده‌هایی از سوئیس اشاره می‌کنند که نشان می‌دهند این آزمایش‌ها فقط باعث کاهش یک مرگ ناشی از سرطان پستان به ازای هر 1000 زنی می‌شوند که غربالگری شده‌اند.
- بررسي‌هاي بزرگتري لازم است
پراساد گفت: «قبلاً آگهی‌هایی منتشر می‌شد که می‌گفتند اگر زنی ماموگرام انجام نداده باشد، لازم است کارهایی بیشتر از معاینه پستان‌ها برایش انجام شود. این واقعیت که پزشکان این‌همه تبلیغات گسترده درباره انجام غربالگری همگانی انجام دادند (درحالی‌که غربالگری اصولاً عملی بر اساس وضعیت معین بیمار و یک انتخاب شخصی بوده است)، واقعاً شرم‌آور است.»
قوی‌ترین شواهد درباره اینکه آزمایش‌های غربالگری برای سرطان ممکن است زندگی‌های افراد نجات دهد از یک بررسی سرطان ریه منشأ می‌گیرد که شامل بیش از 53000 نفر سیگاری قهار بود. نیمی از شرکت‌کنندگان رادیوگرافی استاندارد قفسه سینه انجام دادند و از نیمی دیگر سی‌تی اسکن‌های حساس‌تر به عمل آمد. گروه سی‌تی نسبت به گروه رادیوگرافی معمولی 20 درصد کاهش در خطر مرگ‌های ناشی از سرطان ریه و 6.7 درصد کاهش در مرگ‌ومیر کلی را نشان دادند.
اما این نویسندگان در آنالیزشان از این بررسی به این نتیجه می‌رسند که کاهش مطلق در مرگ‌های ناشی از هر علت در میان افراد غربالگری شده کمتر از نیم درصد است و ممکن است به شانس مربوط باشد.
به گفته این نویسندگان، برای دانستن اینکه آیا غربالگری سرطان حقیقتاً نجات‌بخش است، بررسی‌های با قدرت آماری بالا بر روی میلیون‌ها نفر از افراد لازم است. آنان تصدیق می‌کنند چنین بررسی‌هایی پرهزینه خواهند بود، اما می‌گویند هزینه چنین بررسی‌هایی بیش از حمایت از برنامه‌های غربالگری عمومی جمعیت نیست که سودمندی‌شان ثابت نشده است.
- هنوز شواهد قطعي در دست نداريم
دکتر گرد گیگرنزر، رئیس انستیتوی رشد انسانی ماکس پلانک در برلین در یک مقاله ادیتوریال در همين شماره ژورنال می‌نویسد، بدون شواهد قطعی درباره اینکه غربالگری نجات‌بخش زندگی‌ها است، پزشکان متعهدند که به‌روشنی خطرات و منافع بالقوه غربالگری را برای بیماران تشریح کنند تا آنان بتوانند تصمیم آگاهانه‌ای درباره اینکه در موقعیت خاصشان انجام چه‌کاری معقول است، بگیرند.
گیگرنزر می‌نویسد، برخی از بیماران که حقایق را در اختیار دارند و سود و زیان غربالگری را می‌سنجند، ممکن است واقعاً از این آزمایش‌ها سود ببرند، اما این امر به آن معنا نیست که پزشکان باید درباره ارزش این آزمایش‌ها اغراق کنند و بیماران را در همه اوقات به رفتن در این مسیر ترغیب کنند.
گیگرنزر افزود: «پیام نهایی این است که پس از دهه‌ها پژوهش ما شواهد واضحی درباره اینکه غربالگری نجات‌بخش زندگی‌ها است، در اختیار نداریم، اما شواهد واضحی وجود دارد که غربالگری به بسیاری افراد زیان می‌رساند.»