درحاليكه بيشتر از 9ماه است يمن توسط جنگندههاي عربستان بمباران ميشود حالا دبير كل سازمان ملل متحد اعلام كرده كه استفاده اين كشور از بمبهاي خوشهاي ميتواند مصداق جنايت جنگي باشد؛مسئلهاي كه پرونده پيگرد قضايي مقامهاي عربستان در ديوان بينالمللي كيفري را تكميل ميكند.
اين اعلام بانكيمون چند روز پس از آن صورت گرفت كه ديدهبان حقوق بشر در گزارشي بار ديگر هشدار داد استفاده مكرر ائتلاف سعودي از بمبهاي خوشهاي در صنعا نشان ميدهد كه قصد اين ائتلاف آسيب رساندن به غيرنظاميان است.به گزارش فارين پالسي، دبير كل سازمان ملل اكنون تأكيد كرده كه استفاده ائتلاف عربي به رهبري عربستان از بمبهاي خوشهاي در مناطق پرجمعيت يمن ميتواند مصداق ارتكاب جنايت جنگي تلقي شود.
استفان دوجاريچ، سخنگوي سازمان ملل در نشستي خبري گفت: دبير كل سازمان ملل چندين گزارش تكاندهنده درباره استفاده از بمبهاي خوشهاي بهويژه در حملات 6ژانويه در صنعا دريافت كرده است.اين در حالي است كه سازمانهاي حقوق بشر بارها نسبت به استفاده عربستان از بمبهاي خوشهاي در يمن هشدار دادهاند اما رياض با بياعتنايي به اين مسائل به كشتار مردم اين كشور با اين بمبهاي ممنوعه ادامه ميدهد.
ديدهبان حقوق بشر پيش از اين براساس مدارك و تصاوير ارائه شده استفاده عربستان از تسليحات ممنوعه را محكوم كرده است. استيو گاز مدير بخش تسليحات گروه ديدهبان حقوق بشر 2روز پيش در بيانيهاي اعلام كرد: استفاده مكرر عربستان و همپيمانانش از بمبهاي خوشهاي در يك شهر شلوغ نشان از قصد ائتلاف سعودي براي آسيب رساندن به غيرنظاميان دارد كه اين جنايت جنگي است.
بمبهاي كوچكتر موسوم به بمبچهها پس از استفاده از بمبهاي خوشهاي در زمين باقي ميمانند و باعث كشته شدن يا معلوليت غيرنظاميان ازجمله كودكان حتي طي سالهاي بعد ميشوند. در واقع استفاده از بمبهاي خوشهاي تنها براي كشتار بيشتر غيرنظاميان صورت ميگيرد.
از سال 2008براساس توافقي، كشورهاي جهان ممنوعيت استفاده از بمبهاي خوشهاي را تصويب كردند اما آمريكا و عربستان حاضر به امضاي اين توافق نشدند. بمبهاي خوشهاي كه عربستان از آنها استفاده ميكند اكثرا ساخت آمريكا هستند. پيش از اين دفتر حقوق بشر سازمان ملل هم اعلام كرده بود گزارشهايي از انفجار بمبهاي خوشهاي توسط نيروهاي ائتلاف عربستان در يمن دريافت كرده است.
- امكان پيگرد قضايي مقامهاي عربستان
اعلام صريح سازمان ملل درباره استفاده عربستان از بمبهاي خوشهاي در مناطق پرجمعيت ميتواند زمينه را براي پيگرد قضايي مقامهاي ارشد عربستان هموار كند. «جنايت جنگي» يكي از اتهامهايي است كه ديوان كيفري بينالمللي يا آيسيسي رسيدگي بر آن را بر عهده دارد.
اين دادگاه به جرايمي رسيدگي ميكند كه توسط اتباع يا در قلمرو يكي از كشورهاي عضو انجام شده باشد و يا اينكه با تصويب شوراي امنيت ملل متحد به اين ديوان احاله شده باشد. يمن يكي از كشورهايي است كه اساسنامه رم را پذيرفته و به همينخاطر شكايت اين كشور عليه مقامهاي عربستان به اتهام جنايت جنگي قابل پيگيري در ديوان كيفري بينالمللي است.
پيش از اين، دادستان كل آيسيسي در لاهه با درخواست برخي گروههاي حقوق بشري براي تحقيق در اين رابطه موافقت كرده بود اما تاكنون اين مسئله عملي نشده است. گروههاي حقوق بشر ازجمله سازمان ديدهبان حقوق بشر پرونده قطوري با اسناد، تصاوير و مدارك مختلفي از جنايات جنگي عربستان در يمن فراهم كردهاند. به گزارش فارين پالسي، پيش از اين مشاوران حقوقي دولت آمريكا هم به اوباما هشدار دادهاند كه حمايت از عربستان در حملات به يمن ميتواند اين كشور را هم از لحاظ حقوق بينالمللي درگير كند. اعلام دبير كل سازمان ملل درباره احتمال جنايت جنگي عربستان قدم ديگري است كه ميتواند مسير را در اين رابطه هموار كند.