معصومه آباد: بازهم بارش باران، دست­‌های روی هم مانده را به شکرانه رحمت خدا به آسمان کشید و ما را بر آن داشت تا مثل همیشه بارانش را خرج کاستی‌­های مدیریتی خود کنیم و زمین را به آستانه نفس کشیدن برسانیم.

شهری که در آن داد مدعیان سلامتی غوغا می­‌کند در حالی‌که از مقدماتی­‌ترین اقدامات پیشگیرانه برای ترویج خودمراقبتی شهروندان به عنوان مهم‌ترین شکل مراقبت اولیه برای حفظ سلامت، داشتن زندگی سالم و پیشگیری از انواع بیماری­‌ها مغفول مانده است. مطالعات انجام شده در کشور نشان می­‌دهد بخش عمده ای از سال­‌های از دست رفته عمر ما به سبب مرگ­‌های زودرس است، درصورتی‌که می­‌توان با ارتقای سطح آگاهی مردم، تقویت مسئولیت‌پذیری آنها در مقابل سلامت خود، نه تنها آمار ابتلا به انواع بیماری­‌های حاد یا مزمن را کاهش داد بلکه تاثیر بسزایی در کاهش هزینه­‌های درمانی و سلامت جامعه به همراه خوا‌هد داشت. از آنجا که قریب به 85 درصد از مراقبت‌هایی که به سلامت ما منجر می‌شود، محصول همین خود‌مراقبتی­‌هاست؛ بنابراین با آگاه‌سازی و توانمند­سازی شهروندان در زمینه این راهبرد پیشگیرانه اساسی، هر فردی می‌­تواند از دانش، مهارت و توان خود به عنوان یک منبع استفاده کرده، مستقلا با بهره­‌گیری از تکنیک­‌های تغذیه سالم، ورزش و اصلاح الگوی زندگی، از سلامت خود در برابر آسیب‌­های مختلف محافظت كرده و در مدتی کوتاه، بدون مصرف دارو یا با روش­‌های خودمراقبتی بهبود یاید.

مطالعه­ انجام شده در کشور انگلیس نشان داده است حدود 20درصد از مراجعات به مراکز درمانی، مربوط به بیماری­‌های ساده است، در حالی‌که بخش عمده­‌ای از این بیماری­‌ها توسط خود مردم قابل کنترل است به‌طوری که این کشور توانسته است با ترویج خودمراقب در نظام سلامت سالانه مبلغ 96 میلیارد دلار صرفه‌جویی کند. از سوی دیگر آموزش همگانی سلامت حتی در برابر بیماری­‌های مزمن نیز به اثبات رسیده است تا جایی که می­‌تواند منجر به 40 درصد کاهش در مراجعه به پزشکان عمومی، 17 درصد کاهش در مراجعه به پزشکان متخصص، 50‌درصد کاهش در مراجعه به مراکز اورژانس و 50 درصد کاهش در بستری بیمارستانی شود. بنابراین توجه جدی به مقوله فرهنگسازی خودمراقبتی در شهر پرجمعیتی نظیر تهران که روزانه آماج حوادث و بیماری های غیر واگیر و مزمن متنوعی است، امری ضروری است و لازم است تا به‌منظور تضمین سلامت شهروندان، تبیین شاخص‌های نظام خودمراقبتی در خانواده­‌ها، برنامه‌­ریزی­‌های مدت­‌دار و اجرای طرح­‌های خرد و کلان فرهنگی در اولویت مدیر‌یت شهری قرار گیرد.

از اين رو شهرداری تهران با تکیه بر امر سلامت و همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و اجرای تاثیرگذار سازمان زیباسازی شهر تهران در اقدامی ابتکاری چتر فرهنگیِ «کمپین شهروند سالم» را با اکران طرح‌های گرافیکی و شعارهایی با موضوع شهروند سالم را بر فراز آسمان شهر گشود. امید است به منظور ماندگاری و اثربخشی چنین جریانات سلامت‌محوری در اذهان عمومی که با هدف آگاه‌­سازی و ایجاد حساسیت بیشتر شهروندان نسبت به سلامت فردی، خانوادگی و آموزه­‌های خودمراقبتی انجام می­‌گیرد، ضمن تداوم، به سایر شهرها نیز تسری یابد تا بتوانیم از این رهگذر تا سال‌های آتی، مرگ نابهنگام مردم کشورمان را حتی­‌المقدور به یک چهارم کاهش دهیم.