شهری که در آن داد مدعیان سلامتی غوغا میکند در حالیکه از مقدماتیترین اقدامات پیشگیرانه برای ترویج خودمراقبتی شهروندان به عنوان مهمترین شکل مراقبت اولیه برای حفظ سلامت، داشتن زندگی سالم و پیشگیری از انواع بیماریها مغفول مانده است. مطالعات انجام شده در کشور نشان میدهد بخش عمده ای از سالهای از دست رفته عمر ما به سبب مرگهای زودرس است، درصورتیکه میتوان با ارتقای سطح آگاهی مردم، تقویت مسئولیتپذیری آنها در مقابل سلامت خود، نه تنها آمار ابتلا به انواع بیماریهای حاد یا مزمن را کاهش داد بلکه تاثیر بسزایی در کاهش هزینههای درمانی و سلامت جامعه به همراه خواهد داشت. از آنجا که قریب به 85 درصد از مراقبتهایی که به سلامت ما منجر میشود، محصول همین خودمراقبتیهاست؛ بنابراین با آگاهسازی و توانمندسازی شهروندان در زمینه این راهبرد پیشگیرانه اساسی، هر فردی میتواند از دانش، مهارت و توان خود به عنوان یک منبع استفاده کرده، مستقلا با بهرهگیری از تکنیکهای تغذیه سالم، ورزش و اصلاح الگوی زندگی، از سلامت خود در برابر آسیبهای مختلف محافظت كرده و در مدتی کوتاه، بدون مصرف دارو یا با روشهای خودمراقبتی بهبود یاید.
مطالعه انجام شده در کشور انگلیس نشان داده است حدود 20درصد از مراجعات به مراکز درمانی، مربوط به بیماریهای ساده است، در حالیکه بخش عمدهای از این بیماریها توسط خود مردم قابل کنترل است بهطوری که این کشور توانسته است با ترویج خودمراقب در نظام سلامت سالانه مبلغ 96 میلیارد دلار صرفهجویی کند. از سوی دیگر آموزش همگانی سلامت حتی در برابر بیماریهای مزمن نیز به اثبات رسیده است تا جایی که میتواند منجر به 40 درصد کاهش در مراجعه به پزشکان عمومی، 17 درصد کاهش در مراجعه به پزشکان متخصص، 50درصد کاهش در مراجعه به مراکز اورژانس و 50 درصد کاهش در بستری بیمارستانی شود. بنابراین توجه جدی به مقوله فرهنگسازی خودمراقبتی در شهر پرجمعیتی نظیر تهران که روزانه آماج حوادث و بیماری های غیر واگیر و مزمن متنوعی است، امری ضروری است و لازم است تا بهمنظور تضمین سلامت شهروندان، تبیین شاخصهای نظام خودمراقبتی در خانوادهها، برنامهریزیهای مدتدار و اجرای طرحهای خرد و کلان فرهنگی در اولویت مدیریت شهری قرار گیرد.
از اين رو شهرداری تهران با تکیه بر امر سلامت و همکاری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و اجرای تاثیرگذار سازمان زیباسازی شهر تهران در اقدامی ابتکاری چتر فرهنگیِ «کمپین شهروند سالم» را با اکران طرحهای گرافیکی و شعارهایی با موضوع شهروند سالم را بر فراز آسمان شهر گشود. امید است به منظور ماندگاری و اثربخشی چنین جریانات سلامتمحوری در اذهان عمومی که با هدف آگاهسازی و ایجاد حساسیت بیشتر شهروندان نسبت به سلامت فردی، خانوادگی و آموزههای خودمراقبتی انجام میگیرد، ضمن تداوم، به سایر شهرها نیز تسری یابد تا بتوانیم از این رهگذر تا سالهای آتی، مرگ نابهنگام مردم کشورمان را حتیالمقدور به یک چهارم کاهش دهیم.