وي ليسانس و فوق ليسانس خود را در رشته علوم مالي به ترتيب از دانشگاه‌هاي آبورن و آلاباما دريافت كرد.
وي در حين فارغ‌التحصيلي در دو دانشگاه تدريس مي‌كرد، اما پيش از پايان دوره دكتراي خود دانشگاه را رها كرد تا در زمينه رشته‌اش مشغول به كار شود و كمي بعد به عنوان مدير پژوهش در شركتي در شيكاگو به نام آپشنز مشغول به كار شد. در اين دوران ولز خود را يك معتاد به اينترنت و كد‌نويسي معرفي مي‌كرد كه تمامي اوقات فراغت خود را پاي رايانه سپري مي‌كرد. در سال 1995 تصميمي گرفت علوم مالي را رها كرده و به كارآفريني در اينترنت رو آورد و در نتيجه در سال 1996 به همراه دو شريكش وب‌سايتي مخصوص كاربران مرد را راه‌اندازي كرد كه براي چند سال منبع تامين هزينه‌هاي دانشنامه آنلاين رايگان نوپديا كه در سال 2000 راه‌اندازي شد و پس از آن ويكي‌پديا به شمار مي‌رفت. نوپديا دانشنامه آنلايني با هدف انتشار مطالب تخصصي درباره موضوعاتي متنوع بود كه در كنار آن تبليغاتي به فروش مي‌رسد تا وب‌سايت درآمد‌زايي داشته‌باشد.
ولز در سال 2001 پس از آنكه دريافت نوپديا به دليل پيچيدگي عملكرد و ساختار قديمي كه دارد،نمي‌تواند موفق باشد، به همراه لري سنگر و ديگر همكارانش ويكي‌پديا را راه‌اندازي كردند، دانش‌نامه‌اي آنلاين و رايگان كه به سرعت رشد كرد. با رشد صفحه پروفايل عمومي ويكي‌پديا، ولز به سخنگو و مروج اصلي ويكي‌پديا تبديل شد. وي به عنوان بنيانگذار اصلي ويكي‌پديا شناخته مي‌شود و اگرچه در انجام اينكار همراهاني داشته‌است،خود را تنها بنيانگذار اين دانشنامه آنلاين مي‌داند.
ولز در ابتداي راه‌اندازي ويكي‌پديا نگران آن بود كه كارها درست پيش نرفته و محصول استفاده از مدل ويكي، وب‌سايت‌هايي كه كاربرانش اجازه ويرايش مطالب وب‌سايت را دارند، در دانشنامه آنلاينش به مشتي زباله تبديل شود،اما تنها چند روز پس از راه‌اندازي دانشنامه،ولز در نهايت ناباوري مشاهده كرد تعداد مطالب منتشر شده در وب‌سايت از نوپديا بيشتر شد و مجموعه‌اي كوچك و خودكفا از ويرايشگران جدي تشكيل شدند.
ولز اكنون يكي از اعضاي هيات امناي بنياد ويكي‌مديا، سازماني غيرانتفاعي و خيريه كه به راه‌اندازي و اداره ويكي‌پديا كمك كرد، به شمار رفته و سمت بنيانگذار بنياد را به عهده دارد. ويكي‌مديا در سال 2003 و با هدف تخصيص نام‌هاي دامنه مرتبط با ويكي‌پديا و سياستگذاري كلي اين دانشنامه آنلاين و پروژه‌‌هاي موازي با آن، راه‌اندازي شد. ولز در سال 2004 سرور ميزبان وب ويكيا را راه‌اندازي كرد. نقش وي در راه‌اندازي ويكي‌پديا كه به بزرگترين دانشنامه آنلاين جهان تبديل شده‌است،باعث شد كه مجله تايم در ليست تاثيرگذارترين افراد در سال 2006 نام جيمي ولز را ثبت كند.
با اين‌همه انتقادات شديدي نسبت به رويكرد انحصاري ولز در زمينه راه‌اندازي ويكي‌پديا وجود دارد. وي در سال 2005 صفحه پروفايل خود در ويكي‌پديا را ويرايش كرد و تمامي منابعي كه در آن به نقش سنگر در راه‌اندازي ويكي‌پديا اشاره كرده بودند را حذف كرد كه به شدت مورد انتقاد عمومي قرار گرفت درحدي كه وي در نهايت وادار به عذرخواهي شد.
ولز در مصاحبه‌اي كه در سال 2004 انجام داد ديدگاه خود را نسبت به ويكي‌پديا اينگونه توصيف كرد: جهاني را تصور كنيد كه در آن هر انساني به خلاصه‌اي از دانش بشر دسترسي دارد،اين همان‌كاري است كه ما در حال انجام آن هستيم.
جيمي ولز يكي از مشهورترين فعالان اينترنتي در زمينه آزادي بيان و مبارزه با سانسور در اينترنت به شمار مي‌رود كه در سال 2014 نسبت به قانون حق درخواست حذف نتايج جستجو در گوگل توسط افراد حقيقي واكنش شديدي نشان داد. ولز همچنين ادوارد اسنودن،كارمند سابق آژانس امنيت ملي آمريكا را به خاطر افشاگري‌هايش تحسين كرده و يك قهرمان مي‌داند.
روابط اجتماعي ولز در بنياد ويكي‌مديا جايگاهي براي او خلق كرد كه با عباراتي مانند ديكتاتور خودخواه، پادشاه مشروطه و .. توصيف مي‌شود. ولز خود همواره صفت ديكتاتور خودخواه را رد كرده و پادشاهي مشروطه را با وضعيت خود سازگارتر مي‌داند زيرا مي‌گويد مانند ملكه بريتانيا هيچ قدرت رسمي ندارد. با اين‌همه توسعه و اهميت بالاي ويكي‌پديا ولز را به يك ستاره اينترنتي تبديل كرده‌است.